
Postanowienia noworoczne bywają traktowane z przymrużeniem oka. Przełom roku to jednak czas, w którym trudno się powstrzymać od zakładania, jakie będą kolejne miesiące. To dobry moment na to, by pomóc uczniom rozwijać umiejętności tworzenia planów i wprowadzania ich w życie. Jakie założenia powinno spełniać postanowienie noworoczne, by miał szanse przerodzić się w konstruktywny, realny plan działania?

Przemoc rówieśnicza to niestety częste zjawisko w polskiej szkole. Szybkie i zdecydowane zatrzymanie procesu bullyingu jest ogromnie istotne, ale nie wystarczające. Równie ważna jest praca nad przywróceniem poczucia bezpieczeństwa w klasie, w której zaszła przemoc. Praca z całą grupą jest kluczowa. Wymaga jednak rozwagi i uważności na to, co dzieje się między uczniami. Warto być wrażliwym na najmniejsze przejawy mechanizmów wykluczenia i stygmatyzacji, zarówno względem ofiary, jak i sprawcy. Celem zajęć jest zapobieganie wykluczeniu w grupie, w której ujawniono przemoc rówieśniczą.

Zdrowa rywalizacja to ważny element rozwoju każdego dziecka. Dziecko, które potrafi zdrowo rywalizować, ma szansę zbudować adekwatną samoocenę i stabilne poczucie własnej wartości. Radzi sobie z przegraną, jego motywacja do pracy jest stabilna niezależnie od chwilowych porażek czy sukcesów. W okresie przedszkolnym te umiejętności dopiero się rozwijają. To naturalne, że kilkulatek płacze po przegranej lub łamie zasady gier, których nie rozumie. Zajęcia mają na celu wspieranie rozwoju umiejętności zdrowej rywalizacji.

Wulgaryzmy w środowisku szkolnym pojawiają się coraz częściej, nierzadko jako automatyczna reakcja na silne emocje, napięcie czy frustrację. Uczniowie klas IV–VI dopiero uczą się regulowania emocji i budowania dojrzałej komunikacji, dlatego tak ważne jest, aby pokazać im, jak słowa wpływają na atmosferę w klasie, relacje rówieśnicze i poczucie bezpieczeństwa. Podczas zajęć uczestnicy analizują sytuacje z codziennego życia szkolnego, rozpoznają konsekwencje używania wulgaryzmów oraz odkrywają alternatywne sposoby wyrażania emocji. Uczą się dostrzegać momenty, w których mogą zareagować inaczej, a także praktykują krótkie techniki zatrzymywania impulsu. Zwieńczeniem zajęć jest wspólne stworzenie kodeksu mówienia bez wulgaryzmów, który wzmacnia odpowiedzialność za klimat społeczny w klasie.

Życzliwość w klasie szkolnej wydaje się czymś oczywistym, ale w praktyce często o niej zapominamy. W codziennym pośpiechu, szkolnych obowiązkach i rówieśniczych napięciach łatwo przeoczyć czyjś gorszy dzień, ciche wołanie o uwagę albo sytuację, w której ktoś potrzebuje wsparcia. Tymczasem to właśnie małe gesty potrafią realnie odmienić czyjś nastrój, zatrzymać spiralę złośliwości i budować atmosferę bezpieczeństwa. Celem tego pokazanie uczniom, jak ogromną moc mają drobne, pozytywne działania wykonywane na co dzień. Podczas zajęć młodzi ludzie analizują sytuacje z życia szkoły, uczą się dostrzegać momenty, w których można zareagować życzliwie, oraz zastanawiają się, jak ich postawa wpływa na relacje w klasie

Różnorodność w klasie szkolnej jest naturalna, ale bywa też źródłem nieporozumień, żartów czy wykluczania, zwłaszcza wśród uczniów, którzy bardzo potrzebują akceptacji i przynależności. Zajęcia mają pomóc młodym ludziom zrozumieć, dlaczego inność bywa trudna – nie dlatego, że jest czymś złym, ale dlatego, że często wynika z braku wiedzy, empatii lub obaw. Celem scenariusza jest rozwijanie szacunku wobec osób, które w jakikolwiek sposób się wyróżniają, oraz uczenie uczniów, jak reagować, gdy ktoś z otoczenia doświadcza niesprawiedliwego traktowania. Dzięki analizie scenek i rozmowie o emocjach młodzi ludzie mogą lepiej zrozumieć różnicę między tolerancją a akceptacją i zobaczyć, jak wiele zależy od ich codziennych, nawet drobnych reakcji.
Challenge’e internetowe to zjawisko, które od kilku lat szczególnie przyciąga uwagę dzieci i młodzieży. Wiele z nich ma charakter niewinnej zabawy, część może służyć dobrej sprawie – np. promując akcje charytatywne czy działania ekologiczne. Niestety, w sieci pojawiają się także wyzwania, które są niebezpieczne i mogą prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych lub nawet zagrożenia życia. Dlaczego młodzi ludzie tak chętnie angażują się w takie działania? Wyzwania odpowiadają na ich naturalne potrzeby – akceptacji, przynależności do grupy i uznania. Rolą dorosłych jest zapraszanie młodzieży do otwartej rozmowy o tym zjawisku. Celem scenariusza jest pomoc uczniom w mechanizmów stojących za internetowymi wyzwaniami poprzez rozwój krytycznego myślenia.

W codziennym życiu wokół nas dzieje się bardzo dużo – rozmowy, muzyka, śmiech, zabawa. To wszystko jest wspaniałe, ale czasem nasz umysł i ciało potrzebują chwili, by się zatrzymać, odpocząć i poczuć spokój. Cisza jest jak mały skarb, który pomaga nam się zrelaksować, nabrać energii i poczuć się dobrze. W tej misji każde z dzieci zostanie Tropicielem Ciszy – odkrywcą, który potrafi znaleźć i docenić spokojne chwile. Będą uważnie słuchać, doświadczać i tworzyć swoją własną przestrzeń spokoju.

Współczesny uczeń szkoły podstawowej coraz częściej korzysta z internetu, gier online i mediów społecznościowych. Sieć daje wiele możliwości, ale jednocześnie stawia przed dziećmi wyzwania związane z ochroną danych osobowych i prywatności. Brak świadomości, czym są dane osobowe, w jakich sytuacjach mogą być zagrożone oraz jak je chronić, naraża młodych internautów na niebezpieczeństwa. Scenariusz zajęć „Ochrona prywatności w sieci – jak dbać o swoje dane osobowe?” został przygotowane w oparciu o metodę odwróconej lekcji, dzięki której uczniowie najpierw samodzielnie zapoznają się z podstawowymi informacjami online, a następnie podczas lekcji w szkole, pod opieką nauczyciela, wykorzystują zdobytą wiedzę w praktyce. Takie podejście wzmacnia odpowiedzialność ucznia za własny proces uczenia się, rozwija umiejętności współpracy oraz krytycznego myślenia. Scenariusz może być wykorzystany przez wychowawcę w klasie IV szkoły podstawowej jako narzędzie wspierające edukację w zakresie cyfrowego bezpieczeństwa, ochrony danych i kształtowania odpowiedzialnych postaw w sieci.

Dzieci w wieku przedszkolnym codziennie stają przed zagadkami świata – próbują zrozumieć, co się wydarzyło, dlaczego ktoś tak się zachował, co się stanie, jeśli coś zrobią lub powiedzą. To idealny moment, by wspierać ich naturalną ciekawość i rozwijać umiejętność myślenia przyczynowo-skutkowego. Zabawa w detektywa to doskonały sposób, aby pomóc dzieciom ćwiczyć analizowanie sytuacji, dostrzeganie szczegółów i wyciąganie wniosków. Jakie ślady zostają po wydarzeniach? Jak z dostępnych informacji odczytać, co się mogło wydarzyć? A przede wszystkim – jak uczyć dzieci myśleć logicznie i szukać rozwiązań, nie tracąc przy tym radości z odkrywania?