Integracja sensoryczna u dziecka słabosłyszącego – potrzeby, trudności i kierunki wsparcia terapeutycznego oraz domowego

Dziecko z niedosłuchem mierzy się nie tylko z ograniczeniami w odbiorze bodźców słuchowych, lecz także z wtórnymi trudnościami w zakresie przetwarzania sensorycznego. Brak pełnej informacji dźwiękowej z otoczenia wpływa na sposób, w jaki dziecko odbiera, integruje i reaguje na bodźce z innych układów zmysłowych, w tym dotykowego, proprioceptywnego czy przedsionkowego. W rezultacie może dochodzić do zaburzeń równowagi, planowania motorycznego, trudności w regulacji emocji oraz problemów w relacjach społecznych. U dzieci słabosłyszących często obserwuje się wzmożone napięcie mięśniowe, niepewność grawitacyjną, nadwrażliwość na bodźce dotykowe, a także opóźnienia w rozwoju schematu ciała i koordynacji wzrokowo-ruchowej. Wymaga to od terapeuty integracji sensorycznej i fizjoterapeuty szczególnego podejścia – zarówno diagnostycznego, jak i terapeutycznego.  W artykule przyglądamy się bliżej temu, z czym mierzy się dziecko słabosłyszące w obszarze integracji sensorycznej – jakie ma potrzeby, z jakimi trudnościami może się zmagać, jak wygląda praca terapeuty w takim przypadku oraz co można zrobić w domu, by wspierać rozwój dziecka na co dzień.

Zaburzenia integracji sensorycznej (SI) u dzieci z niepełnosprawnością intelektualną – spojrzenie terapeutyczne

Niepełnosprawność intelektualna (NI) to złożone zaburzenie rozwoju, które obejmuje trudności w funkcjonowaniu intelektualnym i adaptacyjnym, manifestujące się przed 18. rokiem życia. Badania wskazują, że dzieci z NI bardzo często doświadczają współwystępujących trudności w zakresie przetwarzania sensorycznego [1]. Zaburzenia integracji sensorycznej (SI) wpływają negatywnie na funkcjonowanie dziecka w codziennym życiu – w zakresie motoryki, komunikacji, zachowania oraz emocji. W artykule pragniemy przybliżyć mechanizmy oraz objawy zaburzeń SI u dzieci z NI, a także zwrócić uwagę na skuteczne w naszej opinii strategie terapeutyczne.

Zaburzenia integracji sensorycznej dzieci z ADHD. Jak wspierać dzieci poprzez terapię SI?

 ADHD, czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, to zaburzenie neurorozwojowe, które wpływa na to, jak dziecko skupia się, reaguje i funkcjonuje w codziennych sytuacjach. Coraz częściej mówi się jednak o współwystępowaniu ADHD z zaburzeniami przetwarzania sensorycznego, które mieszczą się w ramach diagnozy integracji sensorycznej. Choć nie są one tożsame, ich objawy mogą się wzajemnie wzmacniać, wpływając na zachowanie, rozwój i codzienne funkcjonowanie dziecka. Przyjrzyjmy się temu, jak wygląda integracja sensoryczna u dzieci z ADHD – jak rozpoznawać sygnały trudności i jak mądrze wspierać rozwój dzieci w środowisku edukacyjnym i terapeutycznym. Przeczytaj artykuł, by lepiej zrozumieć, jak skutecznie wspierać dzieci z rozpoznaniem ADHD i współwystępującymi deficytami integracji sensorycznej. Poznaj mechanizmy, które kryją się pod zachowaniami często interpretowanymi jako niegrzeczne lub nieposłuszne.

Zaburzenia integracji sensorycznej u dzieci z alkoholowym zespołem płodowym (FAS). Wsparcie rozwoju dziecka z FAS

Jak wspierać dziecko z FAS, które na pozór „nie słucha”, „nie czuje” i „nie reaguje”, podczas gdy w rzeczywistości każdego dnia zmaga się z trudnościami wynikającymi z nadmiaru bodźców w otaczającym je świecie? Niniejszy artykuł stanowi połączenie najnowszej wiedzy teoretycznej z doświadczeniami praktyków – nauczycieli, terapeutów oraz pedagogów specjalnych, którzy na co dzień mierzą się z wyzwaniami związanymi ze wspieraniem dzieci z zaburzeniami przetwarzania sensorycznego. Zrozumienie profilu sensorycznego dziecka z alkoholowym zespołem płodowym stanowi pierwszy i niezbędny krok w kierunku podejmowania skutecznych działań terapeutycznych i wychowawczych. W treści artykułu przedstawiono konkretne rozwiązania, które mogą zostać zastosowane zarówno w sali integracji sensorycznej, jak i w warunkach szkolnych czy przedszkolnych – przy ławce, na dywanie czy podczas codziennych aktywności edukacyjnych.

Integracja sensoryczna u dziecka z mózgowym porażeniem dziecięcym (MPD): profil sensoryczny, terapia i współpraca interdyscyplinarna 

Jak skutecznie wspierać dziecko z mózgowym porażeniem dziecięcym, które zmaga się z trudnościami w przetwarzaniu bodźców zmysłowych? Niniejszy artykuł to praktyczne i merytoryczne kompendium wiedzy dla każdego terapeuty SI, nauczyciela wspomagającego czy fizjoterapeuty pracującego z dziećmi z MPD. Opisujemy nie tylko charakterystyczny profil sensoryczny, ale też konkretne techniki terapeutyczne, które wpływają na poprawę kontroli posturalnej i czucia głębokiego. Przedstawiamy również model skutecznej współpracy interdyscyplinarnej, która znacząco podnosi jakość życia i funkcjonowania dziecka.

Nadwrażliwość sensoryczna u dzieci. Jak rozpoznać objawy zaburzeń i radzić sobie z nadreaktywnym dzieckiem?

Dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej są obecne w każdej szkole. Ich trudności bywają jednak źle rozumiane lub niezauważone – głównie dlatego, że nie mieszczą się w tradycyjnym obrazie „ucznia z problemami”. O ile nadwrażliwość na hałas czy trudność z wytrzymaniem 45 minut lekcji są już bardziej rozpoznawalne wśród nauczycieli, o tyle inne, mniej oczywiste czynniki sensoryczne nadal często umykają uwadze. Tymczasem właśnie te napływające bodźce sensoryczne mogą zaburzać codzienne funkcjonowanie dziecka, wpływać na jego zachowanie i naukę. W tym artykule przyglądamy się tym trudnościom, które rzadko są interpretowane jako związane z integracją sensoryczną: zapachom, dotykowi, ubraniom i światłu.

Zaburzenia SI u dzieci z zespołem Downa: profil sensoryczny i zalecenia terapeutyczne

Dzieci z zespołem Downa często zmagają się z zaburzeniami integracji sensorycznej, które lecz znacząco wpływają na ich codzienne funkcjonowanie, rozwój psychoruchowy i możliwości edukacyjne. Trudności te wynikają m.in. z obniżonego napięcia mięśniowego, nieprawidłowego odbioru bodźców proprioceptywnych i przedsionkowych oraz nadwrażliwości sensorycznej. Artykuł omawia charakterystyczny profil sensoryczny dzieci z trisomią 21, rekomendowane techniki terapeutyczne oraz praktyczne wskazówki dotyczące współpracy między terapeutą, nauczycielem a rodzicem, kluczowe dla skutecznej terapii SI.

O roli samoregulacji w procesach przetwarzania i integracji wrażeń sensorycznych

Proces samoregulacji zachodzi w ciele i umyśle każdego człowieka nieustająco. Część z tego procesu dzieje się w sposób nieuświadomiony (dotyczy to regulacji stanów ciała), część ma charakter intencjonalny (na przykład poradzenie sobie z jakąś emocją). Zadaniem samoregulacji jest dążenie do osiągnięcia stanu równowagi (homeostazy), między innymi w odpowiedzi na bodźce zewnętrzne i wewnętrzne. Efektem tego jest określone adekwatne do sytuacji zachowanie, stan, regulacja emocjonalna.

Wybiórczość pokarmowa w terapii SI – problem o podłożu nie tylko sensorycznym

Trudności z jedzeniem u dzieci powszechnie budzą niepokój wśród rodziców, ale w większości przypadków wynikają z naturalnych zachowań rozwojowych i są przejściowe. Są typowe w procesie kształtowania się preferencji żywieniowych dziecka. Gdy jednak dziecko odmawia próbowania nowych produktów, jego lista preferowanej żywności jest znacznie ograniczona, a podczas jedzenia występują określone specyficzne zachowania, można podejrzewać, że dziecko zmaga się z wybiórczością pokarmową. Trudności te mogą mieć podłoże sensoryczne. Dzieci z wybiórczością pokarmową mogą wykazywać trudności z przyjmowaniem pokarmów o określonych teksturach, smakach czy zapachach. W artykule wyjaśniamy różnice między typowymi trudnościami w jedzeniu a wybiórczością pokarmową wynikającą z zaburzeń sensorycznych. Podpowiadamy, jakie działania terapeutyczne mogą pomóc w poprawie funkcjonowania dziecka. Ekspertki wyjaśniają ponadto, jak ważne jest interdyscyplinarne podejście do tego problemu, pbejmujące współpracę z logopedami, dietetykami oraz rodzicami.

Masaż Shantala – sposób na stymulację sensoryczną niemowląt i starszych dzieci

Francuski położnik, Frédérick Leboyer, będąc w Indiach, zauważył na ulicy ubogą, sparaliżowaną kobietę, która z niezwykłą czułością głaskała swoje płaczące dziecko. Zachwycony prostotą i skutecznością tego masażu, powrócił do Europy, gdzie zaczął rozwijać i popularyzować technikę masażu, nadając jej nazwę Shantala – na cześć kobiety, którą obserwował. Masaż wyróżnia się spokojnymi, płynnymi i prostymi ruchami. Leboyer twierdził: „Być noszonym, kołysanym, trzymanym, głaskanym, masowanym, to pokarm równie ważny jak witaminy, proteiny i sole mineralne”. Masaż Shantala do doskonały i nieinwazyjny sposób stymulowania rozwoju zmysłu dotyku, nie tylko u najmłodszych dzieci.