O roli samoregulacji w procesach przetwarzania i integracji wrażeń sensorycznych

Proces samoregulacji zachodzi w ciele i umyśle każdego człowieka nieustająco. Część z tego procesu dzieje się w sposób nieuświadomiony (dotyczy to regulacji stanów ciała), część ma charakter intencjonalny (na przykład poradzenie sobie z jakąś emocją). Zadaniem samoregulacji jest dążenie do osiągnięcia stanu równowagi (homeostazy), między innymi w odpowiedzi na bodźce zewnętrzne i wewnętrzne. Efektem tego jest określone adekwatne do sytuacji zachowanie, stan, regulacja emocjonalna.

Wybiórczość pokarmowa w terapii SI – problem o podłożu nie tylko sensorycznym

Trudności z jedzeniem u dzieci powszechnie budzą niepokój wśród rodziców, ale w większości przypadków wynikają z naturalnych zachowań rozwojowych i są przejściowe. Są typowe w procesie kształtowania się preferencji żywieniowych dziecka. Gdy jednak dziecko odmawia próbowania nowych produktów, jego lista preferowanej żywności jest znacznie ograniczona, a podczas jedzenia występują określone specyficzne zachowania, można podejrzewać, że dziecko zmaga się z wybiórczością pokarmową. Trudności te mogą mieć podłoże sensoryczne. Dzieci z wybiórczością pokarmową mogą wykazywać trudności z przyjmowaniem pokarmów o określonych teksturach, smakach czy zapachach. W artykule wyjaśniamy różnice między typowymi trudnościami w jedzeniu a wybiórczością pokarmową wynikającą z zaburzeń sensorycznych. Podpowiadamy, jakie działania terapeutyczne mogą pomóc w poprawie funkcjonowania dziecka. Ekspertki wyjaśniają ponadto, jak ważne jest interdyscyplinarne podejście do tego problemu, pbejmujące współpracę z logopedami, dietetykami oraz rodzicami.

Masaż Shantala – sposób na stymulację sensoryczną niemowląt i starszych dzieci

Francuski położnik, Frédérick Leboyer, będąc w Indiach, zauważył na ulicy ubogą, sparaliżowaną kobietę, która z niezwykłą czułością głaskała swoje płaczące dziecko. Zachwycony prostotą i skutecznością tego masażu, powrócił do Europy, gdzie zaczął rozwijać i popularyzować technikę masażu, nadając jej nazwę Shantala – na cześć kobiety, którą obserwował. Masaż wyróżnia się spokojnymi, płynnymi i prostymi ruchami. Leboyer twierdził: „Być noszonym, kołysanym, trzymanym, głaskanym, masowanym, to pokarm równie ważny jak witaminy, proteiny i sole mineralne”. Masaż Shantala do doskonały i nieinwazyjny sposób stymulowania rozwoju zmysłu dotyku, nie tylko u najmłodszych dzieci.

Ćwiczenia paluszkowe w terapii integracji sensorycznej

Rodzice i terapeuci coraz częściej dostrzegają deficyty rozwoju motorycznego dzieci. Sam fakt, że dziecko osiąga poszczególne kamienie milowe, nie świadczy jeszcze o jego dojrzałości motorycznej. Brak dojrzałości motorycznej manifestuje się na przykład poprzez obniżone kompetencje kończyny górnej. Trudność sprawiają wtedy takie czynności, jak chwytanie, rzucanie, łapanie, manipulowanie przedmiotami, podnoszenie, przepychanie. Ćwiczenia paluszkowe w terapii integracji sensorycznej to wartościowy i atrakcyjny sposób na usprawnianie ogólnej siły i sprawności rąk i dłoni.

Lęk przy zaburzeniach integracji sensorycznej – objawy zaburzeń SI, diagnoza i terapia

Lęk towarzyszy wielu osobom z zaburzeniami integracji sensorycznej, choć naturalny, może znacząco utrudniać codzienne życie i obniżać jego jakość. W odpowiedzi na ten problem ważne jest zrozumienie mechanizmów łączących trudności sensoryczne z reakcjami lękowymi. Skuteczne reagowanie na potrzeby pacjentów, u których obserwuje się lęk przy zaburzeniach integracji sensorycznej, zapewni podopiecznym poprawę komfortu i jakości życia. 

Gdy kolor ma zapach... Synestezja – doświadczanie wielozmysłowe

Synestezja to niezwykłe zjawisko neurologiczne, które polega na automatycznym i nieświadomym łączeniu wrażeń z różnych zmysłów. Zjawisko to przyciąga uwagę badaczy ze względu na swoje unikalne właściwości. Kolory mogą mieć zapach, dźwięki przywołują smaki, a dotyk przywołuje wizualizacje. To, co dla większości ludzi pozostaje abstrakcyjnym pojęciem, dla osób z synestezją stanowi codzienne doświadczenie kształtujące ich postrzeganie rzeczywistości.

Sala Doświadczania Świata – miejsce poznania polisensorycznego. Cele i odbiorcy sesji, wyposażenie Sali

Sala Doświadczania Świata to specjalna przestrzeń, bogata w liczne bodźce pobudzające rozwój zmysłów i integrację sensoryczną. Dzięki licznym atrakcyjnym źródłom różnych zjawisk i doznań odbieranych za pomocą wszystkich zmysłów przebywanie w niej oddziałuje regulująco na układ nerwowy. Terapia Snoezelen sprawdza się w pracy z dziećmi oraz osobami dorosłymi.

Uczeń z zaburzeniami integracji sensorycznej w szkole. Dostosowanie sali szkolnej i organizacji pracy na lekcjach do potrzeb uczniów z zaburzeniami SI

W ostatnich czasach obserwuje się wzrost liczby dzieci z zaburzeniami przetwarzania procesów integracji sensorycznej. Przyjmuje się, że u nawet 15% dzieci z populacji występują powyższe zaburzenia [1]. W klasach szkolnych są grupy dzieci ze specyficznymi potrzebami wynikającymi z zaburzeń integracji sensorycznej (SI). Dzięki wzrostowi świadomości rodziców i nauczycieli oraz poziomu kształcenia terapeutów dzieci z zaburzeniami SI w szkole mają szansę na wsparcie – zrozumienie potrzeb i dostosowanie środowiska edukacyjnego. Uczeń z zaburzeniami integracji sensorycznej może nadmiernie reagować na bodźce (nadwrażliwość) lub być na nie mniej wrażliwy (podwrażliwość) [2]. Może mieć trudności z koordynacją ruchową, koncentracją czy adaptacją do zmian środowiska. W szkole objawia się to często problemami z utrzymaniem uwagi, trudnościami w siedzeniu w jednym miejscu, nadmierną aktywnością lub lękiem przed hałasem.

Znaczenie odruchów neurologicznych w integracji sensorycznej

Mimo dynamicznego rozwoju w ostatnich latach obiektywnych metod diagnostycznych (RM, fRM, TC, USG, EEG) oraz różnorodnych metod terapeutycznych określenie rodzaju i jakości zaburzeń oraz deficytów neurorozwojowych jest zadaniem trudnym. Wieloaspektowo złożona jest także interpretacja obserwowanych u dziecka objawów. Składają się na nią czynniki wrodzone, rozwojowe i środowiskowe. Dziecko przechodzi przy tym przez poszczególne fazy rozwoju odruchowego, które są ściśle powiązane z procesami dojrzewania w ośrodkowym układzie nerwowym (o.u.n.). W diagnostyce SI ocenie, głównie jakościowej, podlegają tylko te reakcje, które mają istotną wartość diagnostyczną w aspekcie dojrzałości kontroli posturalnej i równoważnej. W artykule omówiono znaczenie odruchów neurologicznych w integracji sensorycznej w kontekście zarówno normatywnego, jak i zaburzonego ich rozwoju.

Zaburzenia percepcji wzrokowej – rodzaje, objawy, terapia

Niemal każdy zna kogoś, kogo umiejętności w zakresie percepcji wzrokowej w jakimś zakresie odbiegają od przeciętności. Na jednym krańcu tego kontinuum znajdują się osoby z zaburzeniem owej percepcji, np. dysgrafią czy dysleksją, a na przeciwnym ci, którzy są mistrzami w wypatrywaniu detali czy szybkim układaniu liczących dziesiątki tysięcy elementów puzzli. W jaki sposób terapeuci integracji sensorycznej mogą wspomóc dziecko z deficytami w zakresie percepcji wzrokowej?