Skuteczna edukacja i terapia ucznia w spektrum autyzmu w szkole nie kończy się na pracy specjalistów – jej powodzenie zależy w dużej mierze od jakości współpracy nauczycieli z rodzicami. To właśnie rodzice, najlepiej znający potrzeby i możliwości swojego dziecka, odgrywają kluczową rolę w utrwalaniu efektów oddziaływań terapeutycznych, wspieraniu rozwoju emocjonalnego i społecznego oraz budowaniu spójnego środowiska edukacyjnego. Istotnym elementem tej współpracy jest także dokładne wyjaśnienie rodzicom, jakie cele i metody pracy zostały zapisane w indywidualnym programie edukacyjno-terapeutycznym (IPET) oraz w jaki sposób ich wsparcie może pomóc w realizowaniu zaleceń z poradni i IPET w szkole. Artykuł pokazuje, dlaczego właściwa współpraca rodziców i nauczycieli jest niezbędna w przypadku uczniów z autyzmem, jak szkoła może wspierać rodzinę w tym procesie oraz jak wspólne działania przekładają się na funkcjonowanie dziecka w środowisku szkolnym.
Czy dziecko z wadą słuchu może czuć się pełnoprawnym członkiem klasy, w której większość uczniów słyszy bez trudności? Edukacja włączająca stawia sobie właśnie takie wyzwanie – otworzyć przed nim dostęp do wiedzy, relacji i doświadczeń szkolnych. To zadanie znacznie bardziej złożone niż mogłoby się wydawać. Aparat słuchowy czy implant nie rozwiążą bowiem wszystkich problemów. Za tym, aby uczeń z wadą słuchu mógł uczyć się „na równych prawach”, stoją konkretne strategie dydaktyczne, rozwiązania organizacyjne i świadomość całej społeczności szkolnej. W artykule wyjaśniamy, jak wygląda codzienność ucznia z dysfunkcją słuchu w zwykłej szkole, jakie bariery na-potyka i co może zrobić nauczyciel, aby nie były one przeszkodą w nauce ani w budowaniu relacji z rówieśnikami.
Nauczyciel wspomagający to nie pomoc nauczyciela ani asystent jednego dziecka z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego. Jego rola w szkołach i przedszkolach jest znacznie szersza i została szczegółowo określona w rozporządzeniu MEN z 9 sierpnia 2017 r. Zadania tego nauczyciela obejmują nie tylko współorganizowanie zajęć, ale również współpracę z pedagogiem, psychologiem, logopedą i terapeutami oraz udział w opracowywaniu dokumentacji, takiej jak IPET czy WOPFU. W artykule wyjaśniamy, czym zajmuje się nauczyciel wspomagający, jakie są jego najważniejsze zadania oraz dlaczego jego obecność nie może być sprowadzana do roli „prywatnego nauczyciela” jednego dziecka lub ucznia.
Dzieci i młodzież zagrożone niedostosowaniem społecznym to osoby, które ze względu na trudności w funkcjonowaniu społecznym wymagają specjalnej organizacji nauki i metod pracy. W odróżnieniu od niedostosowania społecznego, które jest już stanem utrwalonym, zagrożenie ma charakter wczesnego sygnału ostrzegawczego. To moment, w którym odpowiednie działania wychowawcze i terapeutyczne mogą odwrócić negatywny proces. Dowiedz się, jak rozpoznawać pierwsze symptomy, jakie formy wsparcia warto wdrożyć w szkole i jak skutecznie współpracować z rodzicami oraz instytucjami, aby realnie wspierać uczniów zagrożonych niedostosowaniem społecznym.
Hałas w klasie i na przerwach to dla ucznia z niedosłuchem codzienne wyzwanie, które często pozostaje niewidoczne dla otoczenia. Nawet najlepszy aparat słuchowy czy implant ślimakowy nie zapewnią pełnej percepcji dźwięków w tak trudnych warunkach akustycznych. W artykule omawiamy praktyczne sposoby, dzięki którym nauczyciel może wspierać dziecko z wadą słuchu – od organizacji przestrzeni w klasie i na korytarzu, przez dobór aktywności, po jasne zasady komunikacji. Celem jest stworzenie środowiska, w którym uczeń słabosłyszący lub niesłyszący ma równy dostęp do informacji, może aktywnie uczestniczyć w życiu klasy i rozwijać się w poczuciu bezpieczeństwa. Dowiedz się, jak wspierać ucznia w środowisku nauczania i wykorzystaj praktyczne wskazówki do pracy z dzieckiem z wadą słuchu w szkole ogólnodostępnej, integracyjnej i specjalnej.
Dyrektor szkoły lub przedszkola ponosi odpowiedzialność za realizację orzeczeń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego. Często pojawiają się jednak wątpliwości – czy wskazane w zaleceniach zajęcia powinny być zajęciami rewalidacyjnymi czy specjalistycznymi? Dowiedz się, co odróżnia zajęcia rewalidacyjne i zajęcia specjalistyczne. Dowiedz się, które organizuje się w związku z kształceniem specjalistycznym, a które to zajęcia w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
Od 2022 roku do polskich szkół trafia coraz więcej uczniów z Ukrainy, w tym także dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Wsparcie tej grupy uczniów wymaga od nauczycieli, psychologów i dyrektorów znajomości różnic systemowych pomiędzy edukacją specjalną w Polsce i Ukrainie, a także zrozumienia barier, z jakimi mierzą się rodziny. Proces pomocy nie kończy się na przyjęciu go do szkoły – to złożony ciąg działań, obejmujący diagnozę, adaptację, integrację z zespołem klasowym, dostosowanie metod nauczania czy prowadzenie zajęć rewalidacyjnych. Wyzwania te stają się jeszcze większe, gdy dziecko przyjeżdża bez dokumentacji, nie zna języka polskiego i przeżywa stres związany z nową sytuacją. Artykuł przedstawia najważniejsze aspekty pracy z uczniami z Ukrainy ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Wyjaśnia, jak wygląda system kształcenia specjalnego w Ukrainie, jak przebiega proces diagnozy w Polsce oraz jak skutecznie organizować wsparcie, które realnie pomoże dziecku odnaleźć się w nowej rzeczywistości.
Uczniowie z zaburzeniami ze spektrum autyzmu i ADHD lepiej funkcjonują w przewidywalnym, uporządkowanym środowisku. Właśnie dlatego istotne jest przygotowanie odpowiednich schematów dnia w domu i w szkole, ustalenie zasad współpracy z rodzicami oraz wdrożenie systemów nagradzania – zarówno w środowisku domowym, jak i szkolnym. Poniższy artykuł przedstawia przykładowe rozwiązania, które można wdrożyć w pracy z uczniem.
Szkoła nie ma prawa stawiać warunku mówiącego, że rezygnacja z zajęć rewalidacyjnych pozbawia ucznia prawa do innych form wsparcia, np. indywidualnych zajęć edukacyjnych. Takie działania są sprzeczne z obowiązującymi przepisami prawa oświatowego i mogą prowadzić do naruszenia praw ucznia z niepełnosprawnością. Uczeń posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego ma prawo do organizacji niektórych zajęć indywidualnie nawet, jeżeli zrezygnował z zajęć rewalidacyjnych.
Uczniowie z niepełnosprawnościami to bardzo różnorodna grupa. Wśród nich znajdują się dzieci i młodzież z niepełnosprawnościami natury fizycznej, wadami słuchu i wzroku, z niepełnosprawnością intelektualną i zaburzeniami neurorozwojowymi. Wielu z nich napotyka bariery w korzystaniu z narzędzi cyfrowych, które ich rówieśnicy uważają za zupełnie intuicyjne. Wspieranie uczniów z niepełnosprawnościami w korzystaniu z TIK (technologii informacyjno-komunikacyjnych) wymaga nie tylko wiedzy o dostępnych narzędziach, ale również umiejętności dostosowania ich do indywidualnych potrzeb i możliwości. W jaki sposób wesprzeć uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych w pracy z użyciem e-narzędzi? Jakie aplikacje i programy wybierać, aby wspierać rozwój tak istotnych współcześnie kompetencji cyfrowych?