Czym jest „slut-shaming” i jak rozpoznać, że pojawił się w szkole?

„Szmata”, „łatwa”, „puszcza się” – takie określenia pojawiają się w szkolnych korytarzach, komentarzach w mediach społecznościowych i szeptanych rozmowach uczniów. Szkalowanie seksualności, znane jako slut-shaming, to realna forma przemocy, która dotyka głównie dziewczęta, choć nie tylko. Uderza w godność, poczucie własnej wartości i bezpieczeństwo. Szkoła nie może pozostawać bierna wobec tego zjawiska. Trzeba wiedzieć, jak je rozpoznać, jak reagować i jak mu zapobiegać, zanim wyrządzi realne szkody.

Pornografia a rozwój psychiczny dzieci i młodzieży. Co na temat treści pornograficznych powinien wiedzieć nauczyciel?

Temat pornografii w kontekście dzieci i młodzieży budzi wiele emocji i kontrowersji – zarówno wśród nauczycieli, rodziców, jak i samych uczniów. Często traktowany jest jako temat tabu, a przecież właśnie w ciszy i braku rozmowy rodzą się największe nieporozumienia i zagrożenia. Dlaczego więc szkoła powinna się tym zająć? Ponieważ uczniowie nie żyją w próżni – wnoszą do sal lekcyjnych swoje doświadczenia, lęki, pytania i niepokój. Nauczyciel może być pierwszą osobą dorosłą, która zauważy, że dziecko „coś przeżywa” – i dobrze, by wiedział, z czym może mieć do czynienia.

Praca z uczniami LGBT+. Jak zapewnić im bezpieczne warunki w szkole?

Szkoła to nie tylko miejsce nauki, ale również przestrzeń budowania relacji, tożsamości i poczucia przynależności. Dla uczniów należących do społeczności LGBT+ (osób homoseksualnych, osób biseksualnych, transpłciowych i innych osób nieheteronormatywnych), obecność akceptującego i wspierającego środowiska jest niezwykle ważna dla ich dobrostanu psychicznego, bezpieczeństwa i równych szans edukacyjnych. Niestety, wielu z nich nadal spotyka się z dyskryminacją, wykluczeniem lub przemocą w szkole.

Podstawowe rodzaje diagnozy dzieci i młodzieży w przedszkolu i szkole

W pracy z dziećmi i młodzieżą diagnoza pełni ważną rolę w rozpoznawaniu trudności edukacyjnych, emocjonalnych i społecznych, a także w odkrywaniu ich potencjału. W przedszkolu i szkole diagnoza może mieć różne typy i cele, w zależności od etapu rozwojowego dziecka i zgłaszanych problemów. Jej celem jest trafne rozpoznanie potrzeb ucznia i zaplanowanie skutecznej pomocy.

Co mówi o dziecku dobra diagnoza? Znaczenie i zakres diagnozy szkolnej

Diagnoza szkolna to złożony, wieloetapowy proces, który zaczyna się już w przedszkolu i trwa przez całą edukację ucznia. Jej głównym celem jest zrozumienie, jak funkcjonuje dziecko – w sferze emocjonalnej, społecznej, poznawczej i fizycznej. Dzięki diagnozie można odpowiednio wcześnie zauważyć mocne strony, wykryć trudności, zaplanować wsparcie i dostosować metody pracy do indywidualnych potrzeb ucznia.

Metody pracy z dziećmi i młodzieżą z deficytami w obszarze umiejętności społecznych

Funkcjonowanie w społeczeństwie wymaga przeróżnych kompetencji, których rozwój zaczyna się zaraz po narodzinach i trwa do końca życia. Już na etapie swobodnych zabaw w piaskownicy dzieci ćwiczą umiejętności komunikacyjne, wyrażanie własnych emocji i potrzeb, formułowanie opinii, asertywność, empatię, rozwiązywanie konfliktów. Zdarza się jednak, że ujawniają się deficyty i dysharmonie w rozwoju społecznym, które utrudniają dzieciom życie w grupie. W takich sytuacjach potrzebują dodatkowych oddziaływań i mądrego wsparcia.

Program wychowawczo-profilaktyczny na rok szkolny 2025/2026

Przed przystąpieniem do pracy nad programem wychowawczo-profilaktycznym należy przeprowadzić rzetelną diagnozę potrzeb uczniów oraz środowiska szkolnego. W 2025 roku szczególnego znaczenia nabiera powiązanie działań wychowawczych i profilaktycznych z aktualnymi kierunkami polityki oświatowej państwa, ogłoszonymi w maju 2025 r. Wśród priorytetów znalazły się m.in. profilaktyka przemocy rówieśniczej, wspieranie zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, promocja zdrowego trybu życia i aktywności fizycznej, rozwijanie postaw obywatelskich, a także higiena cyfrowa i krytyczna analiza informacji. W artykule podpowiadamy, jak zaplanować i opracować szkolny program wychowawczo-profilaktyczny na rok szkolny 2025/2026, aby był spójny z obowiązującymi priorytetami i adekwatny do realnych potrzeb społeczności szkolnej.

Niewłaściwa realizacja godzin wychowawczych – jakie konsekwencje poniesie wychowawca?

Godziny wychowawcze pełnią ważną rolę w procesie kształcenia i wychowania uczniów. Stanowią przestrzeń do rozwijania kompetencji społecznych, wzmacniania relacji w grupie klasowej oraz kształtowania postaw i wartości zgodnych z celami edukacyjnymi szkoły. Zdarzają się jednak przypadki, w których godziny wychowawcze nie są realizowane zgodnie z ich założeniami. Niewłaściwa realizacja godzin wychowawczych, w szczególności polegająca na ignorowaniu zaplanowanych tematów i pozostawianiu uczniów bez merytorycznego wsparcia, może negatywnie wpływać na jakość pracy szkoły oraz powodować utratę zaufania ze strony uczniów i ich rodziców. Takie postępowanie może również stanowić podstawę do wyciągnięcia konsekwencji wobec nauczyciela. Celem niniejszego artykułu jest omówienie zakresu odpowiedzialności za nierealizowanie tematów godzin wychowawczych.

Jak rozmawiać z rodzicami o diagnozie dziecka? Praktyczne strategie na trudne rozmowy w szkole

Przekazywanie rodzicom informacji o diagnozie lub trudnościach w funkcjonowaniu dziecka to jedno z najbardziej wymagających zadań w pracy psychologa, pedagoga czy nauczyciela. Nawet jeśli komunikat opiera się na rzetelnych obserwacjach i wsparty jest profesjonalną diagnozą, może wywołać silne emocje – od lęku i smutku, przez złość, aż po zaprzeczanie. Trudne reakcje rodziców nie powinny być traktowane jako przeszkoda, lecz jako naturalna reakcja obronna, która może stanowić punkt wyjścia do autentycznego dialogu i współpracy. W artykule przedstawiamy praktyczne strategie pomocne w komunikowaniu diagnozy dziecka, oparte na empatii, faktach i szacunku wobec różnorodnych emocji rodzicielskich.

Przeniesienie ucznia do innej klasy na żądanie rodziców z powodu złego zachowania

Zdarza się, że trudne zachowania kilku uczniów destabilizują pracę klasy do tego stopnia, że podejmowane przez wychowawcę środki zaradcze okazują się niewystarczające. Pojawia się pytanie, czy rodzice innych uczniów mogą domagać się przeniesienia tych dzieci do innej klasy – na przykład w formie petycji skierowanej do dyrektora szkoły?

Czy rodzic z ograniczoną władzą rodzicielską ma prawo do informacji o postępach ucznia?

Rodzic, któremu sąd ograniczył wykonywanie władzy rodzicielskiej, może nadal mieć prawo do informacji o dziecku, w tym o ocenach, frekwencji i sprawach wychowawczych. Zagadnienie to nabiera szczególnego znaczenia w kontekście rozwodu oraz orzeczeń o ograniczeniu praw rodzicielskich. W artykule omówiono, kiedy takie prawo przysługuje oraz jak zmienia się sytuacja po osiągnięciu przez ucznia pełnoletności.

Zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu – dla kogo są przeznaczone i jak je organizować?

Jedną z form pomocy psychologiczno-pedagogicznej są zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu, które uzupełniają działania szkoły w zakresie doradztwa zawodowego. Zajęcia te stanowią istotne uzupełnienie doradztwa zawodowego, ale nie są przeznaczone dla wszystkich. Kto może z nich skorzystać? Jak powinny być organizowane? I czym różnią się od standardowego doradztwa zawodowego? W artykule znajdziesz odpowiedzi na te pytania oraz praktyczne wskazówki dotyczące organizacji zajęć.

Co po szkole podstawowej? Możliwości dalszej edukacji dla ucznia z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym

Wielu nauczycieli, w tym doradców zawodowych, spotyka się z pytaniami rodziców uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym dotyczącymi dalszej edukacji po ukończeniu szkoły podstawowej. Szczególnie w mniejszych miejscowościach, gdzie wybór szkół ponadpodstawowych jest ograniczony, rodzice mogą mieć trudności w znalezieniu odpowiedniej placówki. Nauczyciele powinni znać dostępne opcje, aby móc przedstawić rzetelne informacje na temat szkół przysposabiających do pracy, szkół branżowych, techników i liceów. W artykule przedstawiamy możliwości i wyjaśniamy, jakie kroki podjąć, aby zapewnić uczniowi odpowiednią ścieżkę edukacyjną, zgodną z jego potrzebami i możliwościami.

Doradztwo zawodowe w VII klasie – czy potrzebna zgoda rodzica?

Doradztwo zawodowe w klasach VII i VIII jest przedmiotem obowiązkowym. Szkoła nie potrzebuje więc zgody rodzica na to, aby dziecko uczestniczyło w spotkaniach z doradcą zawodowym. Rodzice nie mogą również złożyć oświadczenia o rezygnacji z udziału dziecka w tych zajęciach. Sprawdź szczegóły.

Wsparcie dzieci i młodzieży z orzeczeniami o potrzebie kształcenia specjalnego na koloniach i obozach

Wyjazdy letnie to okazja do nabywania nowych kompetencji. Dzieci podejmują samodzielne decyzje, przez całą dobę przebywają w otoczeniu rówieśników, bawią się, rozwiązują konflikty, budują własną niezależność. Dla młodszych dzieci to również czas radzenia sobie z separacją od rodziców. Jak wspierać tych obozowiczów i kolonistów, dla których nauka kompetencji społecznych to duże wyzwanie?

Sztuka udzielania uczniom konstruktywnej informacji zwrotnej. Jak wpływać na rozwój ucznia bez obniżania jego poczucia własnej wartości?

Konstruktywna informacja zwrotna jest jednym z najważniejszych narzędzi w pracy nauczyciela. Dobrze przekazana może znacząco wpłynąć na rozwój uczniów, ich motywację i wiarę we własne możliwości. Z kolei nieodpowiednio sformułowana krytyka może skutkować obniżeniem poczucia własnej wartości, a nawet wywołać lęk przed kolejnymi wyzwaniami edukacyjnymi. Jak zatem udzielać uczniom feedbacku w sposób wspierający ich rozwój, a jednocześnie nie osłabiający ich pewności siebie? W artykule wyjaśniamy, jak formułować informację zwrotną, by doceniać i motywować do dalszej pracy. 

Abulia u ucznia – jak rozpoznać brak woli działania i skutecznie wspierać dziecko w kryzysie motywacyjnym?

Dlaczego ten uczeń nic nie robi, mimo że mógłby? Dlaczego nie reaguje na prośby, pochwały, a nawet groźby? Co sprawia, że dziecko, które kiedyś z entuzjazmem brało udział w zajęciach, dziś siedzi nieruchomo przy ławce i nie potrafi podjąć żadnego działania? W szkolnej codzienności łatwo przypisać takie zachowanie lenistwu lub brakowi motywacji. Jednak czasem za pozorną biernością kryje się coś znacznie głębszego – abulia, zaburzenie woli, które może całkowicie sparaliżować aktywność dziecka. I choć niełatwo ją odróżnić od oporu czy apatii, to wczesne rozpoznanie i odpowiednie wsparcie psychologiczne mogą zapobiec pogłębianiu się trudności i wystąpieniu poważniejszych konsekwencji emocjonalnych. W artykule przyglądamy się bliżej zjawisku abulii u dzieci i młodzieży – wyjaśniamy, czym się objawia, jakie zagrożenia się z nią wiążą oraz, jak skutecznie wspierać ucznia, który nie może działać, choć bardzo by chciał.

Wsparcie ucznia chorego na mukowiscydozę. Funkcjonowanie dziecka z mukowiscydozą w szkole

Uczeń chorujący na mukowiscydozę może z powodzeniem realizować obowiązek szkolny w szkole ogólnodostępnej, o ile ta zapewni mu odpowiednie warunki. Wymaga to od nauczycieli znajomości specyfiki choroby, elastyczności w zakresie wymagań edukacyjnych oraz gotowości do współpracy z rodzicami i personelem medycznym. W artykule omówiono zagadnienia związane z funkcjonowaniem dziecka z mukowiscydozą w środowisku szkolnym. Przedstawiono wpływ objawów choroby na codzienną aktywność ucznia, zasady organizacji bezpiecznych warunków nauki i uczestnictwa w zajęciach wychowania fizycznego, a także rekomendacje dotyczące higieny, odpoczynku i wsparcia emocjonalnego. Artykuł zawiera również praktyczne wskazówki dotyczące dostosowania wymagań edukacyjnych i prowadzenia współpracy z rodziną ucznia.

Demoralizacja ucznia – rozpoznawanie i przeciwdziałanie demoralizacji nieletnich. Obowiązki prawne i wychowawcze szkoły

Demoralizacja to pojęcie, które w szkolnej rzeczywistości pojawia się rzadko – często kojarzone z poważnymi problemami wychowawczymi, interwencją sądu rodzinnego czy Policji. A przecież każdy nauczyciel może być pierwszą osobą, która dostrzeże sygnały zagrożenia. Każda szkoła ma też obowiązki wynikające wprost z przepisów prawa – zarówno w zakresie przeciwdziałania demoralizacji, jak i podejmowania konkretnych działań, gdy do niej dochodzi.