Profilaktyka przemocy rówieśniczej – jak zapobiegać przemocy w szkole

Istotną rolę w zjawisku przemocy rówieśniczej odgrywają mechanizmy społeczne, które wzmacniają jej przejawy i utrudniają reakcję na problem. Dlaczego uczniowie, którzy na co dzień wydają się wrażliwi i odpowiedzialni, mogą stać się sprawcami przemocy lub biernymi świadkami, wspierającymi agresora swoim milczeniem czy aprobatą? W artykule przyglądamy się mechanizmom społecznym, które wpływają na takie zachowania, oraz pokazujemy, jak skutecznie im zapobiegać w codziennej pracy z uczniami. Dowiedz się, jakie działania profilaktyczne mogą pomóc w budowaniu atmosfery bezpieczeństwa i wzajemnego szacunku w grupie.

FOMO i problemowe używanie internetu – jak pomagać uczniom, którzy nie potrafią żyć offline?

W erze cyfrowej technologie informacyjno-komunikacyjne są nieodłącznym elementem życia młodych ludzi. Media społecznościowe, takie jak: Instagram, TikTok, Snapchat czy Facebook, z jednej strony umożliwiają łatwe komunikowanie się, rozwijanie pasji i dostęp do wiedzy, ale z drugiej mogą generować problemy psychiczne. Jednym z najbardziej destrukcyjnych zjawisk związanych z mediami społecznościowymi jest FOMO (ang. Fear of Missing Out) – lęk przed pominięciem.  W połączeniu z uzależnieniem od ciągłego korzystania z urządzeń cyfrowych staje się to poważnym wyzwaniem dla zdrowia psychicznego uczniów. W jaki sposób można wspierać młodych ludzi w radzeniu sobie z tymi trudnościami? Kluczem jest edukacja, budowanie świadomości, wdrażanie zdrowych nawyków cyfrowych oraz stworzenie środowiska wsparcia zarówno w szkole, jak i w domu. W artykule wyjaśniamy, jak życie w otoczeniu nowych technologii, bez oderwania ręki od smartfona, wpływa na młodych ludzi. Podpowiadamy również,  jak kształtować u dzieci i młodzieży umiejętność zrównoważonego korzystania z internetu oraz mediów społecznościowych.

Czym jest filmoterapia? Terapeutyczne wykorzystanie filmu i kina w szkole

Filmoterapia to coraz bardziej popularne narzędzie wspierające procesy terapeutyczne i wychowawcze, które z powodzeniem może być stosowane w pracy z uczniami. Nauczyciele, psycholodzy i pedagodzy szkolni coraz częściej sięgają po filmy jako sposób na poruszanie trudnych tematów, wspieranie rozwoju emocjonalnego oraz kształtowanie postaw. Wykorzystanie filmu w terapii opiera się na założeniu, że obrazy filmowe, podobnie jak literatura, mogą pobudzać do refleksji, wywoływać emocje i umożliwiać identyfikację z bohaterami, co ułatwia zrozumienie własnych problemów. W artykule wyjaśniamy, czym jest filmoterapia, jakie są jej główne cele i jak może być efektywnie wykorzystywana w codziennej pracy pedagogicznej i psychologicznej.

Metody pracy z dziećmi i młodzieżą z deficytami w obszarze umiejętności społecznych

Funkcjonowanie w społeczeństwie wymaga przeróżnych kompetencji, których rozwój zaczyna się zaraz po narodzinach i trwa do końca życia. Już na etapie swobodnych zabaw w piaskownicy dzieci ćwiczą umiejętności komunikacyjne, wyrażanie własnych emocji i potrzeb, formułowanie opinii, asertywność, empatię, rozwiązywanie konfliktów. Zdarza się jednak, że ujawniają się deficyty i dysharmonie w rozwoju społecznym, które utrudniają dzieciom życie w grupie. W takich sytuacjach potrzebują dodatkowych oddziaływań i mądrego wsparcia.

Wsparcie i pomoc dla ucznia, który się jąka. O pracy z dziećmi z zaburzeniami płynności mowy

Jąkanie się to nadal obszar badań i refleksji zarówno psychologów, jak i logopedów. Źródła tego problemu nie do końca są rozpoznane. Wiele wskazuje na to, że za jąkaniem stoi cała konstelacja czynników: neurofizjologicznych i psychologicznych. Jąkający się uczeń jest również narażony na ogromne koszty psychologiczne – pojawia się wstyd, lęk, chęć wycofania się z grupy, obawa przed odrzuceniem.  22 października przypada Światowy Dzień Osób Jąkających się – to moment, w którym warto pogłębić wiedzę o tym zaburzeniu.

Organizacja przerw międzylekcyjnych w szkole – aspekty prawne i praktyczne

Przerwy międzylekcyjne odgrywają istotną rolę w organizacji pracy szkoły. Mimo ich znaczenia, przepisy prawa oświatowego nie precyzują szczegółowo zasad ich organizacji, pozostawiając to w gestii dyrektorów szkół oraz zapisów w statutach placówek. Jak zatem skutecznie zaplanować harmonogram przerw, uwzględniając przepisy dotyczące nadzoru nad uczniami oraz kwestie zdrowotne? W artykule omówione zostały kluczowe aspekty prawne i praktyczne organizacji przerw międzylekcyjnych. Sprawdź, jak powinna wyglądać organizacja przerw międzylekcyjnych w szkołach. 

Niewłaściwa realizacja godzin wychowawczych – jakie konsekwencje poniesie wychowawca?

Godziny wychowawcze pełnią ważną rolę w procesie kształcenia i wychowania uczniów. Stanowią przestrzeń do rozwijania kompetencji społecznych, wzmacniania relacji w grupie klasowej oraz kształtowania postaw i wartości zgodnych z celami edukacyjnymi szkoły. Zdarzają się jednak przypadki, w których godziny wychowawcze nie są realizowane zgodnie z ich założeniami. Niewłaściwa realizacja godzin wychowawczych, w szczególności polegająca na ignorowaniu zaplanowanych tematów i pozostawianiu uczniów bez merytorycznego wsparcia, może negatywnie wpływać na jakość pracy szkoły oraz powodować utratę zaufania ze strony uczniów i ich rodziców. Takie postępowanie może również stanowić podstawę do wyciągnięcia konsekwencji wobec nauczyciela. Celem niniejszego artykułu jest omówienie zakresu odpowiedzialności za nierealizowanie tematów godzin wychowawczych.

Strażak, policjant, pielęgniarka – zajęcia profilaktyczne a zaświadczenie o niekaralności z KRK

W większości szkół cyklicznie organizowane są zajęcia profilaktyczne z przedstawicielami różnych profesji – policjantami, strażakami, lekarzami czy pielęgniarkami. Od kiedy obowiązują jednak przepisy tzw. ustawy Kamilowej, pojawiają się wątpliwości, czy te osoby również muszą udowodnić, że nie były karane. Sprawdź, czy po 15 lutego 2024 r. należy żądać zaświadczenia z KRK od osób prowadzących jednorazowo zajęcia profilaktyczne z uczniami. 

Praca zespołu przy ewaluacji programu wychowawczo-profilaktycznego

Samo sformułowanie strategicznych działań szkoły w programie wychowawczo-profilaktycznym nie gwarantuje ich skuteczności. Podobnie jak wyniki nauczania, efekty procesu wychowania i podejmowanych działań profilaktycznych muszą być poddawane ocenie oraz, w miarę potrzeby, modyfikacji – tak, by odpowiadały na rzeczywiste potrzeby osób, do których są kierowane. Ewaluacja programu wychowawczo-profilaktycznego powinna być prowadzona z uwzględnieniem specyfiki zdiagnozowanych problemów, wcześniejszych doświadczeń oraz zasobów konkretnej szkoły. Ważne jest, aby była to praca zespołowa, angażująca wszystkich nauczycieli i innych pracowników szkoły, a także w miarę możliwości rodziców i uczniów. Tylko wtedy można uzyskać pełen obraz funkcjonowania programu i jego rzeczywistego wpływu na społeczność szkolną.

Rozwód rodziców a wsparcie dziecka w szkole. Jak budować dobrą komunikację ze zwaśnionymi rodzicami?

Rozwód to dla dziecka niewątpliwie wydarzenie krytyczne. Wymusza nieodwracalne zmiany w życiu ucznia i postrzeganiu rodziny. Sprawia, że konieczna staje się adaptacja do zmian. Rozwód rodziców często przebiega w atmosferze silnego, wymykającego się spod kontroli konfliktu. W jaki sposób wesprzeć dziecko, które przeżywa rozwód rodziców? Jak komunikować się z rodzicami, którzy trwają w konflikcie, są w trakcie sprawy rozwodowej lub posiadają już wyrok rozwodowy?

Współpraca i wsparcie rodziców z deficytami poznawczymi. Rodzic z niepełnosprawnością intelektualną

Społeczność szkolna to miejsce, w którym różnorodność powinna być akceptowana. Jedną z cech, jakimi mogą różnić się zarówno dzieci, jak i dorośli jest poziom funkcjonowania poznawczego. Dorośli doświadczający trudności poznawczych mogą potrzebować pomocy w rozumieniu szkolnych zasad i oczekiwań. Pomoc środowiska szkolnego jest kluczowa, aby umożliwić im skuteczne wspieranie swoich dzieci w codziennych wyzwaniach. W jaki sposób budować wartościową komunikację z opiekunami z niepełnosprawnością intelektualną lub funkcjonującymi poniżej normy intelektualnej?

Strategie pracy z oporem rodziców w sytuacjach trudnych. Co może zrobić psycholog szkolny, gdy rodzice nie widzą problemu dziecka?

Z perspektywy psychologa szkolnego, praca z rodzicami, którzy negują problemy swojego dziecka, jest wyzwaniem wymagającym zarówno wiedzy teoretycznej, jak i praktycznych umiejętności interpersonalnych. Opór rodziców często wynika ze złożonych mechanizmów psychologicznych – takich jak mechanizmy obronne, lęk przed negatywnymi konsekwencjami, czy trudność w przyjęciu informacji, które mogą podważyć ich obraz rodzicielstwa. Często obawy te są związane z poczuciem winy, strachem przed oceną społeczną lub lękiem przed zmianą w postrzeganiu własnego dziecka. W artykule wyjaśniamy, jakie mogą być źródła oporu rodziców oraz podpowiadamy, jak psycholog szkolny może wpływać na zmianę ich postawy. Dowiedz się, jakie strategie mogą pomóc przezwyciężyć opór rodziców w sytuacjach trudnych. 

Zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu – dla kogo są przeznaczone i jak je organizować?

Jedną z form pomocy psychologiczno-pedagogicznej są zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu, które uzupełniają działania szkoły w zakresie doradztwa zawodowego. Zajęcia te stanowią istotne uzupełnienie doradztwa zawodowego, ale nie są przeznaczone dla wszystkich. Kto może z nich skorzystać? Jak powinny być organizowane? I czym różnią się od standardowego doradztwa zawodowego? W artykule znajdziesz odpowiedzi na te pytania oraz praktyczne wskazówki dotyczące organizacji zajęć.

Co po szkole podstawowej? Możliwości dalszej edukacji dla ucznia z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym

Wielu nauczycieli, w tym doradców zawodowych, spotyka się z pytaniami rodziców uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym dotyczącymi dalszej edukacji po ukończeniu szkoły podstawowej. Szczególnie w mniejszych miejscowościach, gdzie wybór szkół ponadpodstawowych jest ograniczony, rodzice mogą mieć trudności w znalezieniu odpowiedniej placówki. Nauczyciele powinni znać dostępne opcje, aby móc przedstawić rzetelne informacje na temat szkół przysposabiających do pracy, szkół branżowych, techników i liceów. W artykule przedstawiamy możliwości i wyjaśniamy, jakie kroki podjąć, aby zapewnić uczniowi odpowiednią ścieżkę edukacyjną, zgodną z jego potrzebami i możliwościami.

Doradztwo zawodowe w VII klasie – czy potrzebna zgoda rodzica?

Doradztwo zawodowe w klasach VII i VIII jest przedmiotem obowiązkowym. Szkoła nie potrzebuje więc zgody rodzica na to, aby dziecko uczestniczyło w spotkaniach z doradcą zawodowym. Rodzice nie mogą również złożyć oświadczenia o rezygnacji z udziału dziecka w tych zajęciach. Sprawdź szczegóły.

Sztuka udzielania uczniom konstruktywnej informacji zwrotnej. Jak wpływać na rozwój ucznia bez obniżania jego poczucia własnej wartości?

Konstruktywna informacja zwrotna jest jednym z najważniejszych narzędzi w pracy nauczyciela. Dobrze przekazana może znacząco wpłynąć na rozwój uczniów, ich motywację i wiarę we własne możliwości. Z kolei nieodpowiednio sformułowana krytyka może skutkować obniżeniem poczucia własnej wartości, a nawet wywołać lęk przed kolejnymi wyzwaniami edukacyjnymi. Jak zatem udzielać uczniom feedbacku w sposób wspierający ich rozwój, a jednocześnie nie osłabiający ich pewności siebie? W artykule wyjaśniamy, jak formułować informację zwrotną, by doceniać i motywować do dalszej pracy. 

Jak zbudować zgraną klasę? Współpraca wychowawcy z psychologiem szkolnym na rzecz integracji zespołu klasowego

Każdy wychowawca dąży do tego, aby jego klasa była zgraną, wspierającą się grupą, w której uczniowie czują się bezpiecznie i komfortowo. Sprzyja to nie tylko dobremu samopoczuciu uczniów, ale także sukcesowi edukacyjnemu. Stworzenie takiej atmosfery wymaga świadomego działania zarówno ze strony wychowawcy, jak i innych specjalistów, w tym psychologa szkolnego. Ich współpraca może przyczynić się do efektywnej integracji klasy, konstruktywnego rozwiązywania konfliktów oraz wzmacniania relacji między uczniami. Dowiedz się, jak stworzyć zgraną klasę we współpracy z psychologiem szkolnym.

Model Drabiny Partycypacji, czyli przejmowanie inicjatywy

Samorządność uczniowska odgrywa kluczową rolę w rozwijaniu kompetencji demokratycznych i obywatelskich młodzieży. Jednak, aby była ona rzeczywista, a nie tylko symboliczna, konieczne jest stopniowe włączanie uczniów w procesy decyzyjne. Model „Drabiny Partycypacji” Rogera A. Harta stanowi praktyczne narzędzie, które pomaga nauczycielom i wychowawcom przeprowadzać uczniów przez kolejne etapy samodzielności i odpowiedzialności w działaniach na rzecz społeczności szkolnej. Dzięki temu uczniowie mogą nie tylko rozwijać swoje umiejętności, ale także realnie wpływać na kształt szkolnej rzeczywistości. W artykule przedstawiamy założenia i etapy modelu, które można wdrożyć w każdej szkole, aby stworzyć przestrzeń do prawdziwej partycypacji młodzieży.

Jak zbadać skalę hejtu wśród uczniów w szkole – wskazówki dla nauczycieli

Hejt w szkole to problem, który często pozostaje ukryty – zarówno przed nauczycielami, jak i rodzicami. Uczniowie boją się mówić o swoich doświadczeniach, bagatelizują sytuację lub po prostu nie wiedzą, do kogo się zwrócić. Tymczasem brak reakcji może pogłębiać poczucie osamotnienia ofiar i zachęcać sprawców do dalszych działań. Jak więc rzetelnie ocenić skalę tego zjawiska w szkole? Jak przeprowadzić badanie, które nie tylko dostarczy wiarygodnych danych, ale także stanie się punktem wyjścia do skutecznych działań prewencyjnych? W tym artykule zamieszczamy konkretne wskazówki dotyczące przygotowania, przeprowadzenia i analizy badania dotyczącego hejtu w szkolnej społeczności.

Zachowania seksualne u dzieci i młodzieży. Jak reagować, gdy uczeń masturbuje się w szkole?

Masturbacja dziecięca to temat tabu. Wielu dorosłym w ogóle nie przechodzi przez gardło to słowo. Przychodząc na konsultację psychologiczną z dzieckiem z trudem opisują tę czynność. Czy masturbacja dziecięca powinna niepokoić? A jeśli tak, to w jakich sytuacjach potrzebna jest interwencja środowiska i zapewnienie dziecku wsparcia? Co robić, gdy uczeń masturbuje się w szkole?

Dzieci i młodzież z zespołem chronicznego zmęczenia (CFS) – jak wspierać ucznia w szkole?

Zespół chronicznego zmęczenia (CFS, ang. Chronic Fatigue Syndrome) jest złożoną i mało poznaną chorobą, która może w znaczący sposób wpływać na jakość życia dzieci i młodzieży. Objawy takie, jak przewlekłe zmęczenie, bóle mięśni i stawów, trudności z koncentracją oraz wahania nastroju mogą utrudniać funkcjonowanie w życiu codziennym, w tym również w środowisku szkolnym. Dowiedz się, jakie są najczęstsze objawy zespołu chronicznego zmęczenia i jak wspierać ucznia w szkole.