Autoagresja u dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej to jedno z trudniejszych wyzwań, przed którymi stają rodzice, nauczyciele i terapeuci. W artykule nie ograniczamy się do opisu problemu – przedstawiamy praktyczne sposoby wsparcia, które pomagają zmniejszyć ryzyko zachowań autoagresywnych i dają dziecku bezpieczne alternatywy. Omawiamy m.in. znaczenie diety sensorycznej jako codziennej profilaktyki, modyfikację otoczenia, by stworzyć dziecku przestrzeń wolną od nadmiernej stymulacji, oraz techniki regulacji emocji, które uczą dziecko wyciszania napięcia w konstruktywny sposób. Pokazujemy także, jak ważna jest współpraca specjalistów i rodziny, aby wsparcie było spójne i skuteczne. Dzięki temu każdy dorosły znajdzie tu konkretne wskazówki, które można zastosować zarówno w domu, jak i w szkole czy przedszkolu.

Autoagresja u dzieci i młodzieży często bywa odbierana jako niezrozumiałe, a nawet szokujące zachowanie. Jednak coraz częściej zwraca się uwagę, że w wielu przypadkach nie jest to wyraz „buntu” czy „złośliwości”, ale sygnał przeciążenia sensorycznego. To sposób radzenia sobie z nadmiarem lub brakiem bodźców. Zrozumienie tego mechanizmu pozwala spojrzeć na autoagresję w nowym świetle: jako formę regulacji, która wymaga uważności i wsparcia dorosłych. W artykule przyglądamy się temu zjawisku i pokazujemy, jak rozpoznać jego przyczyny oraz jak reagować w sytuacjach kryzysowych.

Zaburzenia integracji sensorycznej (SI) stanowią jedno z kluczowych wyzwań w pracy z dziećmi ze spektrum autyzmu i innymi zaburzeniami neurorozwojowymi. Wiele zachowań autoagresywnych, takich jak uderzanie głową, gryzienie czy drapanie, ma swoje źródło właśnie w sposobie, w jaki układ nerwowy przetwarza bodźce sensoryczne. Celem artykułu jest pokazanie, jak mechanizmy sensoryczne i psychologiczne łączą się z autoagresją, jakie są typowe ścieżki od bodźca do zachowania oraz jakie strategie terapeutyczne i profilaktyczne mogą pomóc rodzicom, nauczycielom i terapeutom.

Integracja sensoryczna stanowi fundament prawidłowego rozwoju dziecka – pozwala mu organizować bodźce z otoczenia, kształtować orientację przestrzenną, rozwijać koordynację ruchową i budować obraz własnego ciała. W przypadku dzieci niewidomych i słabowidzących ten proces przebiega jednak w odmienny sposób, ponieważ brakuje jednego z kluczowych źródeł informacji – wzroku. To sprawia, że inne zmysły muszą przejąć funkcje orientacyjno-regulacyjne, co wiąże się zarówno z potencjałem, jak i z licznymi wyzwaniami. Niniejszy artykuł przybliża specyfikę zaburzeń integracji sensorycznej u dzieci z niepełnosprawnością wzrokową oraz wskazuje kierunki oddziaływań terapeutycznych, które mogą wspierać ich harmonijny rozwój. Zawarte tu treści będą szczególnie przydatne dla nauczycieli, terapeutów integracji sensorycznej, tyflopedagogów i psychologów, którzy poszukują praktycznych sposobów pracy z uczniem wymagającym specjalistycznego wsparcia. Tekst zwraca uwagę zarówno na charakterystyczne trudności rozwojowe, jak i na konkretne rozwiązania terapeutyczne oraz organizacyjne, możliwe do wdrożenia w szkole i w domu.

Dziecko z niedosłuchem mierzy się nie tylko z ograniczeniami w odbiorze bodźców słuchowych, lecz także z wtórnymi trudnościami w zakresie przetwarzania sensorycznego. Brak pełnej informacji dźwiękowej z otoczenia wpływa na sposób, w jaki dziecko odbiera, integruje i reaguje na bodźce z innych układów zmysłowych, w tym dotykowego, proprioceptywnego czy przedsionkowego. W rezultacie może dochodzić do zaburzeń równowagi, planowania motorycznego, trudności w regulacji emocji oraz problemów w relacjach społecznych. U dzieci słabosłyszących często obserwuje się wzmożone napięcie mięśniowe, niepewność grawitacyjną, nadwrażliwość na bodźce dotykowe, a także opóźnienia w rozwoju schematu ciała i koordynacji wzrokowo-ruchowej. Wymaga to od terapeuty integracji sensorycznej i fizjoterapeuty szczególnego podejścia – zarówno diagnostycznego, jak i terapeutycznego.  W artykule przyglądamy się bliżej temu, z czym mierzy się dziecko słabosłyszące w obszarze integracji sensorycznej – jakie ma potrzeby, z jakimi trudnościami może się zmagać, jak wygląda praca terapeuty w takim przypadku oraz co można zrobić w domu, by wspierać rozwój dziecka na co dzień.

Niepełnosprawność intelektualna (NI) to złożone zaburzenie rozwoju, które obejmuje trudności w funkcjonowaniu intelektualnym i adaptacyjnym, manifestujące się przed 18. rokiem życia. Badania wskazują, że dzieci z NI bardzo często doświadczają współwystępujących trudności w zakresie przetwarzania sensorycznego [1]. Zaburzenia integracji sensorycznej (SI) wpływają negatywnie na funkcjonowanie dziecka w codziennym życiu – w zakresie motoryki, komunikacji, zachowania oraz emocji. W artykule pragniemy przybliżyć mechanizmy oraz objawy zaburzeń SI u dzieci z NI, a także zwrócić uwagę na skuteczne w naszej opinii strategie terapeutyczne.

Zestaw zawiera ciekawe pomysły na ćwiczenia wzmacniające mięśnie posturalne, doskonalące równowagę statyczną, stymulujące czucie faktur, uczące świadomości ułożenia własnego ciała, kodowania i odtwarzania sekwencji ruchów.

 ADHD, czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, to zaburzenie neurorozwojowe, które wpływa na to, jak dziecko skupia się, reaguje i funkcjonuje w codziennych sytuacjach. Coraz częściej mówi się jednak o współwystępowaniu ADHD z zaburzeniami przetwarzania sensorycznego, które mieszczą się w ramach diagnozy integracji sensorycznej. Choć nie są one tożsame, ich objawy mogą się wzajemnie wzmacniać, wpływając na zachowanie, rozwój i codzienne funkcjonowanie dziecka. Przyjrzyjmy się temu, jak wygląda integracja sensoryczna u dzieci z ADHD – jak rozpoznawać sygnały trudności i jak mądrze wspierać rozwój dzieci w środowisku edukacyjnym i terapeutycznym. Przeczytaj artykuł, by lepiej zrozumieć, jak skutecznie wspierać dzieci z rozpoznaniem ADHD i współwystępującymi deficytami integracji sensorycznej. Poznaj mechanizmy, które kryją się pod zachowaniami często interpretowanymi jako niegrzeczne lub nieposłuszne.

Jak wspierać dziecko z FAS, które na pozór „nie słucha”, „nie czuje” i „nie reaguje”, podczas gdy w rzeczywistości każdego dnia zmaga się z trudnościami wynikającymi z nadmiaru bodźców w otaczającym je świecie? Niniejszy artykuł stanowi połączenie najnowszej wiedzy teoretycznej z doświadczeniami praktyków – nauczycieli, terapeutów oraz pedagogów specjalnych, którzy na co dzień mierzą się z wyzwaniami związanymi ze wspieraniem dzieci z zaburzeniami przetwarzania sensorycznego. Zrozumienie profilu sensorycznego dziecka z alkoholowym zespołem płodowym stanowi pierwszy i niezbędny krok w kierunku podejmowania skutecznych działań terapeutycznych i wychowawczych. W treści artykułu przedstawiono konkretne rozwiązania, które mogą zostać zastosowane zarówno w sali integracji sensorycznej, jak i w warunkach szkolnych czy przedszkolnych – przy ławce, na dywanie czy podczas codziennych aktywności edukacyjnych.

Jak skutecznie wspierać dziecko z mózgowym porażeniem dziecięcym, które zmaga się z trudnościami w przetwarzaniu bodźców zmysłowych? Niniejszy artykuł to praktyczne i merytoryczne kompendium wiedzy dla każdego terapeuty SI, nauczyciela wspomagającego czy fizjoterapeuty pracującego z dziećmi z MPD. Opisujemy nie tylko charakterystyczny profil sensoryczny, ale też konkretne techniki terapeutyczne, które wpływają na poprawę kontroli posturalnej i czucia głębokiego. Przedstawiamy również model skutecznej współpracy interdyscyplinarnej, która znacząco podnosi jakość życia i funkcjonowania dziecka.