Jesteśmy różni, a jednak podobni. Scenariusz zajęć przygotowujących do przyjęcia do klasy ucznia pochodzącego z Ukrainy

Nauczyciel wyjaśnia uczniom czym jest tolerancja i nietolerancja. W dyskusji uczniowie wymieniają podłoże nietolerancji: religia, tradycja, pochodzenie, rasa, orientacja seksualna, wygląd, zamożność, niepełnosprawność.

Następnie nauczyciel włącza film „Tolerance, Dialog, Cooperation” (film dostępny w serwisie YouTube TUTAJ >>),

Uczniowie dyskutują o tym, co zobaczyli. Z pomocą nauczyciela odpowiadają na pytania:

• Co powinno łączyć ludzi, a nie dzielić?
• Co może łączyć młodych ludzi w Waszym wieku?
• Jakie Wspólne zainteresowania możecie mieć?

Ćwiczenie „Jak się czujesz, gdy czegoś nie rozumiesz?”

Nauczyciel prosi uczniów, aby opisali sytuacje z życia, w których nie rozumieli osób przebywających w ich otoczeniu. Przykładem będzie np. przebywanie w owej prowadzonej przez dorosłych. Następnie nauczyciel informuje uczniów, że wezmą udział w eksperymencie.

Dwie chętne osoby zakładają słuchawki i słuchają muzyki, aby reszta mogła ustalić temat rozmowy i słowa klucze.

Na przykład jeśli klasa chce rozmawiać o odrabianiu lekcji, musi zastąpić słowa związane ze szkołą pojęciami z innej dziedziny – może by to np. piłka nożna. Bramkarz to uczeń, który rozwiązuje zadania, napastnik to nauczyciel zadający pracę domową, rodzice to pomocnicy, a sama praca domowa to oczywiście piłka.

Po ustaleniu tematu rozmowy i ustaleniu słów kluczowych, ochotnicy zdejmują słuchawki. Ich zadaniem jest włączenie w rozmowę. Prawdopodobnie uczniowie szybko zorientują się, że rozmowa dotyczy czegoś innego niż wynika to ze stosowanych w niej pojęć.

Gra nie powinna trwać dłużej niż 10-15 minut. Może zakończyć się wcześniej, jeżeli widoczne stało się znużenie uczniów i brak chęci kontynuowania zabawy. Gra może także zakończyć się wcześnie, w przypadku rozpoznania prawdziwego tematu rozmowy.

Ćwiczenie „Czym się różnisz od innych?”

Uczniowie siadają w grupach pięcio- lub sześcioosobowych. Nauczyciel wręcza im arkusz szarego papieru.  Zadaniem uczniów jest narysowanie kwiatu (o tylu płatkach, ile jest osób w grupie) i łodygi z dwoma listkami. Każdy płatek jest podpisany imieniem kolejnego uczestnika zabawy.

Uczeń w swoim płatku wpisuje to, co go różni od innych osób w grupie. Ma to być coś charakterystycznego tylko dla tej osoby, np. „tylko ja jestem jedynakiem”, „przeczytałem wszystkie książki Tolkiena”, „hoduję pawie”, „złamałem prawą rękę”.

W środku kwiatka uczniowie wypisują cechy, które łączą wszystkich, np. każdy z nas jest uczniem tej klasy, lubimy szkolne dyskoteki, marzymy o wakacjach itp. Na listkach każda grupa zapisuje wspólnie wymyślone hasło lub cytat.

Quiz „Co to za kraj?”

Nauczyciel dzieli klasę na 2 grupy, każda grupa dostaje dzwonek, dla zasygnalizowania gotowości do odpowiedzi. Nauczyciel zadaje pytanie, pokazuje obrazki lub włącza utwór*. Uczniowie mają 30 sekund żeby naradzić się i odpowiedzieć na pytanie, kiedy będą gotowi powinni zadzwonić dzwonkiem. Za każde pytanie drużyna dostaje 1 punkt.

* Do quizu można wykorzystać załączniki lub dołączoną prezentację multimedialną.

Quiz

1. Co to za instrument muzyczny? Z jakiego kraju pochodzi? Odpowiedź: bandura, pochodzi z Ukrainy (załącznik nr 1).
2. Jak nazywa się miasto widoczne na zdjęciu? Odpowiedź: Lwów (załącznik nr  2).
3. Jak nazywa się danie widoczne na zdjęciu? Co wchodzi w skład potrawy? Odpowiedź: barszcz ukraiński, ziemniaki, mięso, kapusta, fasola, marchew, cebula  (załącznik nr  3).
4. Waluta którego kraju znajduje się na zdjęciu? Jak nazywa się ta waluta? Odpowiedź: waluta ukraińska, hrywna (załącznik nr  4).
5. Jakie miasto znajduje się na zdjęciu? Jakie znaczenie ma to miasto dla Ukrainy? Odpowiedź: Kijów, to stolica Ukrainy (załącznik nr  5).
6. W jakim języku jest śpiewana piosenka? Odpowiedź: w języku ukraińskim, jest to hymn Ukrainy (załącznik nr  6).
7. Godło którego kraju jest na obrazku? Odpowiedź: godło Ukrainy (załącznik nr  7).
8. Flaga którego kraju jest na obrazku? Odpowiedź: flaga Ukrainy (załącznik nr  8).
9. Gdzie urodził się polski poeta, jeden z Wieszczów Narodowych Juliusz Słowacki? Odpowiedź: w Krzemieńcu, teraz terytorium Ukrainy (załącznik nr  9).
10. Jakie ważne dla Ukrainy wydarzenie jest widoczne się na zdjęciu? Odpowiedź: Euromajdan lub Majdan, rewolucja w Ukrainie (załącznik nr  10).

Po zakończeniu quizu nauczyciel mówi, że ma niespodziankę dla uczniów. Temat Ukrainy i tolerancji był poruszony, ponieważ w najbliższym czasie do klasy dołączy nowy uczeń/nowa uczennica … (imię), który/która pochodzi z Ukrainy.

Nauczyciel pozwala uczniom zadawać pytania na temat nowego kolegi/koleżanki. Dzieci powinny mieć możliwość zadać każde pytanie, nawet jeżeli wydaje się ono obraźliwe lub „głupie”. Jeżeli pytanie jest „dziwne” np. „Czy w Ukrainie mają Internet?”, warto na nie odpowiedzieć, ponieważ uczeń może bezmyślnie powtarzać stereotypy, a opowiadając na pytania możemy je obalać.

Źródła:

• A. Konarzewska, Być (nie)zwykłym wychowawcą, Warszawa 2019.
• B. Lachowicz, A. Zawadzka, J. Mirosław, M. Gzyra, B. Lacabizde, Uczniowie z różnych kultur w szkole, Warszawa 2015.