W erze cyfrowej technologie informacyjno-komunikacyjne są nieodłącznym elementem życia młodych ludzi. Media społecznościowe, takie jak: Instagram, TikTok, Snapchat czy Facebook, z jednej strony umożliwiają łatwe komunikowanie się, rozwijanie pasji i dostęp do wiedzy, ale z drugiej mogą generować problemy psychiczne. Jednym z najbardziej destrukcyjnych zjawisk związanych z mediami społecznościowymi jest FOMO (ang. Fear of Missing Out) – lęk przed pominięciem. W połączeniu z uzależnieniem od ciągłego korzystania z urządzeń cyfrowych staje się to poważnym wyzwaniem dla zdrowia psychicznego uczniów. W jaki sposób można wspierać młodych ludzi w radzeniu sobie z tymi trudnościami? Kluczem jest edukacja, budowanie świadomości, wdrażanie zdrowych nawyków cyfrowych oraz stworzenie środowiska wsparcia zarówno w szkole, jak i w domu. W artykule wyjaśniamy, jak życie w otoczeniu nowych technologii, bez oderwania ręki od smartfona, wpływa na młodych ludzi. Podpowiadamy również, jak kształtować u dzieci i młodzieży umiejętność zrównoważonego korzystania z internetu oraz mediów społecznościowych.
Filmoterapia to coraz bardziej popularne narzędzie wspierające procesy terapeutyczne i wychowawcze, które z powodzeniem może być stosowane w pracy z uczniami. Nauczyciele, psycholodzy i pedagodzy szkolni coraz częściej sięgają po filmy jako sposób na poruszanie trudnych tematów, wspieranie rozwoju emocjonalnego oraz kształtowanie postaw. Wykorzystanie filmu w terapii opiera się na założeniu, że obrazy filmowe, podobnie jak literatura, mogą pobudzać do refleksji, wywoływać emocje i umożliwiać identyfikację z bohaterami, co ułatwia zrozumienie własnych problemów. W artykule wyjaśniamy, czym jest filmoterapia, jakie są jej główne cele i jak może być efektywnie wykorzystywana w codziennej pracy pedagogicznej i psychologicznej.
Posiadanie profili, tworzenie i publikowanie treści online mają znacznie szerszy wymiar niż interakcja z użytkownikami i uzyskanie polubień. Wszystko, co umieszczamy w sieci może tam pozostać na wiele lat i stać się częścią naszej historii. Historia ta będzie dostępna dla wielu ludzi, którzy być może będą decydować o karierze, czy innych ważnych aspektach przyszłości obecnych uczniów. Uczniowie są aktywni na portalach społecznościowych, znajdują się tam przecież chaty i grupy klasowe. Warto podejmować rozmowy na temat tej aktywności i wykorzystać dyskusje uczniów do promowania zasad bezpiecznego korzystania z portali społecznościowych oraz kształtowania kompetencji cyfrowych, w tym zarządzania swoim wizerunkiem, reputacją oraz dbania o prywatność. Z artykułu dowiesz się m.in.: Dlaczego warto dyskutować z uczniami na temat treści, które publikują w sieci? Jak budowany przez młodzież wizerunek w sieci może rzutować na przyszłość? Co publikować w sieci, by promować pozytywną reputację online? Jakie działania mogą podjąć nauczyciele, aby przekazać uczniom, jak chronić swoją prywatność w internecie? Jakie konsekwencje może nieść za sobą niekontrolowane rozprzestrzenianie się materiałów w internecie? Przeczytaj również: Ochrona prywatności i budowanie wizerunku w sieci. Scenariusz zajęć dla uczniów szkoły podstawowej
Bajkoterapia odgrywa niezwykle istotną rolę w rozwoju emocjonalnym i społecznym dzieci. Zakłada wykorzystanie moc opowieści do przekazywania wartości, wzorców zachowań oraz radzenia sobie z trudnymi emocjami. Poprzez odpowiednio dobrane bajki, dzieci uczą się rozpoznawać i nazywać swoje uczucia, rozwijają empatię oraz umiejętność radzenia sobie z lękami. Bajki mogą być narzędziem, które pomaga młodym ludziom zrozumieć otaczający ich świat, podejmować decyzje i budować pewność siebie. Artykuł przybliża znaczenie bajkoterapii w edukacji i terapii dzieci w wieku wczesnoszkolnym.
Proces wchodzenia w dorosłość to ogromne wyzwanie dla każdego nastolatka. Naturalna jest niepewność, lęk o przyszłość, przytłoczenie koniecznością wyboru dalszej drogi. Już samo opuszczenie domu i uniezależnienie się od dorosłych budzi spory lęk. Nastolatki wychowujące się w rodzinie pochodzenia mają jednak zazwyczaj wsparcie w rodzicach i przekonanie, że zostaną uratowane z ewentualnej opresji. Inaczej jest w przypadku uczniów żyjących w rodzinach zastępczych lub placówkach opiekuńczo-wychowawczych. Jak ich wesprzeć w trudnym procesie usamodzielnienia?
Zorganizowanie świetlicy szkolnej to obowiązek każdej szkoły podstawowej i specjalnej, jeżeli rodzice zgłoszą potrzebę korzystania z opieki po lekcjach. W niniejszym artykule przyjrzymy się celom i zadaniom świetlicy szkolnej oraz przepisom regulującym jej funkcjonowanie. Wyjaśniamy, jakie są wymagania dotyczące pomieszczeń, w których odbywają się zajęcia świetlicowe, omawiamy zasady rekrutacji do świetlicy, dostępność dla dzieci niepracujących rodziców oraz liczbę uczniów w grupie świetlicowej. Autorka przeprowadziła również analizę przepisów dotyczących kwalifikacji nauczyciela wychowawcy świetlicy, wymiaru pensum oraz wymagań dotyczących dokumentowania pracy.
Sierpień i początek września to czas na przejrzenie programu wychowawczo-profilaktycznego i podjęcie decyzji, czy wymaga on modyfikacji, uzupełnienia lub czasem całkowitej zmiany. Każda zmiana powinna być jednak poprzedzona analizą potrzeb i diagnozą sytuacji szkolnej. Jak pracować, by proces diagnostyczny był nie tylko efektywny i rzetelny, ale także, by stał się ciekawą częścią szkolnego harmonogramu?
Czy nauczyciel działający w pojedynkę jest w stanie przygotować program wychowawczo-profilaktyczny? Jaką rolę w tym procesie odgrywają szkolni specjaliści? Działanie zespołowe nauczycieli, szczególnie w kontekście formułowania działań wychowawczo-profilaktycznych, wydaje się być koniecznością. Dowiedz się, jak powinno wyglądać konstruowanie szkolnego programu wychowawczo-profilaktycznego i kto odpowiada za jego opracowanie.
Ocenianie to jedno z najtrudniejszych, a zarazem najbardziej kontrowersyjnych zadań szkoły. Czy zawsze udaje nam się wystawiać sprawiedliwe i jednocześnie motywujące do dalszej pracy oceny? Dowiedz się, jakie pułapki czyhają na nauczycieli i jak ich unikać. Sprawdź, czy zdarza Ci się postępować zgodnie z opisanymi schematami.
Rozwód to dla dziecka niewątpliwie wydarzenie krytyczne. Wymusza nieodwracalne zmiany w życiu ucznia i postrzeganiu rodziny. Sprawia, że konieczna staje się adaptacja do zmian. Rozwód rodziców często przebiega w atmosferze silnego, wymykającego się spod kontroli konfliktu. W jaki sposób wesprzeć dziecko, które przeżywa rozwód rodziców? Jak komunikować się z rodzicami, którzy trwają w konflikcie, są w trakcie sprawy rozwodowej lub posiadają już wyrok rozwodowy?
Społeczność szkolna to miejsce, w którym różnorodność powinna być akceptowana. Jedną z cech, jakimi mogą różnić się zarówno dzieci, jak i dorośli jest poziom funkcjonowania poznawczego. Dorośli doświadczający trudności poznawczych mogą potrzebować pomocy w rozumieniu szkolnych zasad i oczekiwań. Pomoc środowiska szkolnego jest kluczowa, aby umożliwić im skuteczne wspieranie swoich dzieci w codziennych wyzwaniach. W jaki sposób budować wartościową komunikację z opiekunami z niepełnosprawnością intelektualną lub funkcjonującymi poniżej normy intelektualnej?
Z perspektywy psychologa szkolnego, praca z rodzicami, którzy negują problemy swojego dziecka, jest wyzwaniem wymagającym zarówno wiedzy teoretycznej, jak i praktycznych umiejętności interpersonalnych. Opór rodziców często wynika ze złożonych mechanizmów psychologicznych – takich jak mechanizmy obronne, lęk przed negatywnymi konsekwencjami, czy trudność w przyjęciu informacji, które mogą podważyć ich obraz rodzicielstwa. Często obawy te są związane z poczuciem winy, strachem przed oceną społeczną lub lękiem przed zmianą w postrzeganiu własnego dziecka. W artykule wyjaśniamy, jakie mogą być źródła oporu rodziców oraz podpowiadamy, jak psycholog szkolny może wpływać na zmianę ich postawy. Dowiedz się, jakie strategie mogą pomóc przezwyciężyć opór rodziców w sytuacjach trudnych.
Doradztwo zawodowe w szkołach dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym i znacznym powinno być realizowane, ponieważ przepisy nie wykluczają w tym zakresie szkół specjalnych. Natomiast w szkole specjalnej nie prowadzi się tych zajęć w formie zajęć doradztwa zawodowego, o którym mowa w art. 109 ust. 6 ustawy z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe. Działania w zakresie doradztwa zawodowego muszą być dostosowane do specyfiki działalności szkoły i funkcjonowania uczniów. Sprawdź, jak prowadzić zajęcia doradztwa zawodowego w szkole specjalnej.
Sprawdź, jak może wyglądać wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego (WSDZ) dla branżowej szkoły I stopnia, technikum i liceum ogólnokształcącego na przykładzie branżowej szkoły I stopnia oraz program realizacji WSDZ na rok szkolny.
Manipulacja w wychowaniu rzadko bywa oczywista. Może przybrać formę zatroskanego spojrzenia, starannie dobranego słowa, niepozornego nacisku. W dobrej wierze, „dla jego dobra”, mówimy uczniowi, co powinien czuć, myśleć i jak się zachować. Nie dostrzegamy, że w tym procesie nie zostaje już miejsca na jego wybór. A przecież proces wychowania nie powinien odbierać wolności, lecz ją wzmacniać. Niniejszy artykuł to zaproszenie do refleksji: Czy naprawdę wiemy, czym jest wpływ pedagogiczny? Czy mamy świadomość, kiedy przekraczamy cienką granicę między wspieraniem a sterowaniem?
Konstruktywna informacja zwrotna jest jednym z najważniejszych narzędzi w pracy nauczyciela. Dobrze przekazana może znacząco wpłynąć na rozwój uczniów, ich motywację i wiarę we własne możliwości. Z kolei nieodpowiednio sformułowana krytyka może skutkować obniżeniem poczucia własnej wartości, a nawet wywołać lęk przed kolejnymi wyzwaniami edukacyjnymi. Jak zatem udzielać uczniom feedbacku w sposób wspierający ich rozwój, a jednocześnie nie osłabiający ich pewności siebie? W artykule wyjaśniamy, jak formułować informację zwrotną, by doceniać i motywować do dalszej pracy.
Każdy wychowawca dąży do tego, aby jego klasa była zgraną, wspierającą się grupą, w której uczniowie czują się bezpiecznie i komfortowo. Sprzyja to nie tylko dobremu samopoczuciu uczniów, ale także sukcesowi edukacyjnemu. Stworzenie takiej atmosfery wymaga świadomego działania zarówno ze strony wychowawcy, jak i innych specjalistów, w tym psychologa szkolnego. Ich współpraca może przyczynić się do efektywnej integracji klasy, konstruktywnego rozwiązywania konfliktów oraz wzmacniania relacji między uczniami. Dowiedz się, jak stworzyć zgraną klasę we współpracy z psychologiem szkolnym.
Szkoła pełni ważną rolę w edukacji i wychowaniu dzieci, ale coraz częściej staje się również miejscem pierwszego kontaktu w sytuacjach kryzysowych. Problemy rodzinne, przemoc domowa, zaniedbanie czy trudności emocjonalne uczniów wymagają od nauczycieli i dyrektorów odpowiednich reakcji. Jednak zakres działań szkoły ma swoje granice – nie zawsze szkoła może samodzielnie rozwiązać problem, a w niektórych przypadkach konieczne jest przekazanie sprawy odpowiednim instytucjom. W artykule wyjaśniamy, kiedy szkoła ma obowiązek interweniować, jakie działania może podjąć oraz gdzie kończą się jej kompetencje. Przedstawimy również procedury postępowania w sytuacji podejrzenia krzywdzenia dziecka oraz praktyczne wskazówki dla nauczycieli i dyrektorów.
Podawanie leków w szkole nie należy do obowiązków nauczycieli. Każdy nauczyciel może zdecydować, czy chce podawać lek uczniowi – wyłącznie za pisemną zgodą. Nauczyciel, który zdecyduje się podawać dziecku określony lek powinien pamiętać, by zawrzeć z rodzicami umowę, w której zostaną określone nie tylko obowiązki, ale także zalecenia lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad uczniem.
Rodzice tzw. trudnych dzieci, często w komunikacji z przedszkolem lub szkołą wyjaśniają, że dzieci są poddawane terapii farmakologicznej. Przyjmowane leki wpływają na ich zachowanie w różny sposób. Nierzadko nauczyciele proszą więc o dostarczenie do placówki dokumentu od lekarza, w którym przedstawiona będzie diagnoza i podjęte sposoby leczenia. Czy takie postępowanie jest prawidłowa? Sprawdź, czy przedszkole lub szkoła może żądać zaświadczenia lekarskiego od rodziców agresywnego dziecka.
Szkoła pełni ważną rolę w edukacji i wychowaniu dzieci, ale coraz częściej staje się również miejscem pierwszego kontaktu w sytuacjach kryzysowych. Problemy rodzinne, przemoc domowa, zaniedbanie czy trudności emocjonalne uczniów wymagają od nauczycieli i dyrektorów odpowiednich reakcji. Jednak zakres działań szkoły ma swoje granice – nie zawsze szkoła może samodzielnie rozwiązać problem, a w niektórych przypadkach konieczne jest przekazanie sprawy odpowiednim instytucjom. W artykule wyjaśniamy, kiedy szkoła ma obowiązek interweniować, jakie działania może podjąć oraz gdzie kończą się jej kompetencje. Przedstawimy również procedury postępowania w sytuacji podejrzenia krzywdzenia dziecka oraz praktyczne wskazówki dla nauczycieli i dyrektorów.
Trudne dziecko, nic na niego nie działa, ona manipuluje innymi, robi co chce, zasady dla niego nie istnieją – podobne określenia mogą paść z ust nauczycieli, którzy mają pod opieką uczniów z zaburzeniami zachowania. Dorośli w kontakcie z dziećmi z tego rodzaju kłopotami czują się najczęściej bezradni. Stosowane na co dzień narzędzia zdają się nie działać. Młody człowiek wyraża niechęć, buntuje się, łamie szkolne zasady i lekceważy konsekwencje. Czym są tego rodzaju trudności? Jak je rozumieć i w jaki sposób wspierać ucznia z zaburzeniami zachowania?
Tiki u dziecka wzbudzają w otoczeniu silne emocje. Dorośli bywają zdezorientowani, niepewni, jak mają zareagować i w jaki sposób wesprzeć ucznia. Stres w takich sytuacjach towarzyszy często wszystkim – tikającemu uczniowi, nauczycielom i rówieśnikom. Nietrudno o błędne koło – napięcie emocjonalne nasila częstotliwość i intensywność tików, co z kolei budzi wtórny stres w otoczeniu i zwrotnie wpływa na ucznia. Jak zatrzymać takie błędne koło? Jak reagować, gdy u ucznia pojawiają się tiki?
Problem zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży wciąż bywa niedostrzegany lub bagatelizowany, mimo że jego konsekwencje mogą być tragiczne. Samobójstwo to druga – po wypadkach i nagłych urazach – najczęstsza przyczyna zgonów wśród młodych ludzi. W obliczu tych niepokojących statystyk konieczne jest podejmowanie systematycznych działań profilaktycznych i prewencyjnych przez cały rok – zarówno w szkole, jak i w środowisku domowym. Warto zadać sobie pytanie: jakie sygnały mogą świadczyć o kryzysie psychicznym u dziecka lub nastolatka? Jakie działania można podjąć, aby próby samobójcze nie były wynikiem zaniedbań ze strony dorosłych?
Nie chcę już czuć tego wszystkiego, wszystkim byłoby beze mnie lepiej, nikomu nie jestem potrzebny – aż strach pomyśleć, ile takich myśli kłębi się w nastoletnich głowach. Statystyki pokazują, że kilkanaście procent osób wśród młodzieży w wieku nastoletnim wyraża niezadowolenie ze swojego życia*. Wielomiesięczne oczekiwanie w kolejce do psychologa dziecięcego pokazuje, jak wiele z nich potrzebuje wsparcia i zatroszczenia się o zdrowie psychiczne. Niestety, liczba prób samobójczych pokazuje, że w wielu przypadkach zaburzenia psychiczne zaczyna się leczyć za późno. Każdy dorosły mający pod opieką dzieci i nastolatków powinien wiedzieć, jak zareagować, gdy dziecko ujawnia myśli rezygnacyjne lub samobójcze. Dobrze jest również umieć je rozróżnić. Co na temat myśli samobójczych oraz myśli rezygnacyjnych u dzieci i młodzieży powinien wiedzieć każdy nauczyciel? Jak reagować na wyraźnie artykułowane myśli rezygnacyjne i myśli samobójcze u nastolatków i jak rozmawiać o problemach?
Przepisy prawa oświatowego nie nakładają na szkołę obowiązku poinformowania rodziców o wdrożeniu standardów ochrony małoletnich. Nie ma także regulacji mówiących o konieczności zbierania oświadczeń o zapoznaniu się z nimi. Konieczne jest natomiast udostępnienie standardów na stronie internetowej oraz wywieszenie w widocznym miejscu w placówce oraz określenie w samych standardach, na jakich zasadach i w jaki sposób szkoła udostępnieni rodzicom standardy do zaznajomienia się. Sprawdź szczegóły i skorzystaj z propozycji praktycznych narzędzi ułatwiających komunikację z rodzicami.
Podawanie leków w szkole nie należy do obowiązków nauczycieli. Każdy nauczyciel może zdecydować, czy chce podawać lek uczniowi – wyłącznie za pisemną zgodą. Nauczyciel, który zdecyduje się podawać dziecku określony lek powinien pamiętać, by zawrzeć z rodzicami umowę, w której zostaną określone nie tylko obowiązki, ale także zalecenia lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad uczniem.
Rodzice tzw. trudnych dzieci, często w komunikacji z przedszkolem lub szkołą wyjaśniają, że dzieci są poddawane terapii farmakologicznej. Przyjmowane leki wpływają na ich zachowanie w różny sposób. Nierzadko nauczyciele proszą więc o dostarczenie do placówki dokumentu od lekarza, w którym przedstawiona będzie diagnoza i podjęte sposoby leczenia. Czy takie postępowanie jest prawidłowa? Sprawdź, czy przedszkole lub szkoła może żądać zaświadczenia lekarskiego od rodziców agresywnego dziecka.
Podawanie leków uczniom na wycieczce nie należy do obowiązków nauczyciela czy opiekuna. Za zdrowie dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską odpowiedzialność ponoszą rodzice. Jeśli przewidują, że np. podczas jazdy autokarem mogą pojawić się u dziecka nudności, wymioty i zawroty głowy, to powinni przygotować je do drogi i w odpowiednim czasie przed planowaną podróżą podać dziecku lek. Natomiast postępowanie opiekunów wycieczki wobec ucznia zgłaszającego określone dolegliwości w drodze powrotnej powinny wyznaczać przyjęte w szkole ustalenia oraz informacje przekazane przez rodziców. Sprawdzamy szczegóły!
Problem cyberprzemocy, czyli przemocy z użyciem technologii informacyjnych i komunikacyjnych, nie jest nowy. Inne nazwy tego zjawiska to: nękanie internetowe, cyberdręczenie (cyberstalking), prześladowanie (cyberharassment) i mobbing elektroniczny (cyberbullying)[1]. Jego celem jest skrzywdzenie innej osoby. W okresie zdalnego nauczania cyberprzemoc kwitnie. Przybiera nowe, bardziej wyrafinowane formy. Dowiedz się, co sprzyja jej rozprzestrzenianiu się, a co ją blokuje. Przeczytaj również: Dzieci sieci, czyli rozwiązywanie współczesnych problemów cyberuzależnienia i cyberprzemocy.
Gry komputerowe cieszą się dużą popularnością wśród dzieci i młodzieży. Na rynku dostępny jest szeroki wachlarz gier różnych gatunków od fabularnych, poprzez przygodowe, sportowe, strategiczne, symulacyjne po zręcznościowe. Wiele gier to środowiska otwarte, które umożliwiają interakcję z innymi graczami, dzięki czemu mogą połączyć siły w dążeniu do celu albo między sobą współzawodniczyć. Większość gier zawiera komponent online, który sprawia, że młody człowiek uzyskuje dostęp do sieci, z czym wiążą się zarówno możliwości jaki i zagrożenia.
,,Izoluje się od rodziny”, ,,nie utrzymuje z nikim kontaktu, tylko siedzi w komputerze”, ,,nie interesuje się innymi, mógłby tylko jeść, spać i grać” – takie skargi są chlebem powszednim dla wychowawców wyższych klas, pedagogów, psychologów szkolnych. Bezradny rodzic ma poczucie, że traci dostęp do świata własnego dziecka, stwierdza to często z żalem i złością, nie bardzo wiedząc co z tym robić. Społeczna izolacja z powodu pandemii tylko zaostrza sytuację.