Profilaktyka przemocy rówieśniczej – jak zapobiegać przemocy w szkole

Istotną rolę w zjawisku przemocy rówieśniczej odgrywają mechanizmy społeczne, które wzmacniają jej przejawy i utrudniają reakcję na problem. Dlaczego uczniowie, którzy na co dzień wydają się wrażliwi i odpowiedzialni, mogą stać się sprawcami przemocy lub biernymi świadkami, wspierającymi agresora swoim milczeniem czy aprobatą? W artykule przyglądamy się mechanizmom społecznym, które wpływają na takie zachowania, oraz pokazujemy, jak skutecznie im zapobiegać w codziennej pracy z uczniami. Dowiedz się, jakie działania profilaktyczne mogą pomóc w budowaniu atmosfery bezpieczeństwa i wzajemnego szacunku w grupie.

FOMO i problemowe używanie internetu – jak pomagać uczniom, którzy nie potrafią żyć offline?

W erze cyfrowej technologie informacyjno-komunikacyjne są nieodłącznym elementem życia młodych ludzi. Media społecznościowe, takie jak: Instagram, TikTok, Snapchat czy Facebook, z jednej strony umożliwiają łatwe komunikowanie się, rozwijanie pasji i dostęp do wiedzy, ale z drugiej mogą generować problemy psychiczne. Jednym z najbardziej destrukcyjnych zjawisk związanych z mediami społecznościowymi jest FOMO (ang. Fear of Missing Out) – lęk przed pominięciem.  W połączeniu z uzależnieniem od ciągłego korzystania z urządzeń cyfrowych staje się to poważnym wyzwaniem dla zdrowia psychicznego uczniów. W jaki sposób można wspierać młodych ludzi w radzeniu sobie z tymi trudnościami? Kluczem jest edukacja, budowanie świadomości, wdrażanie zdrowych nawyków cyfrowych oraz stworzenie środowiska wsparcia zarówno w szkole, jak i w domu. W artykule wyjaśniamy, jak życie w otoczeniu nowych technologii, bez oderwania ręki od smartfona, wpływa na młodych ludzi. Podpowiadamy również,  jak kształtować u dzieci i młodzieży umiejętność zrównoważonego korzystania z internetu oraz mediów społecznościowych.

Czym jest filmoterapia? Terapeutyczne wykorzystanie filmu i kina w szkole

Filmoterapia to coraz bardziej popularne narzędzie wspierające procesy terapeutyczne i wychowawcze, które z powodzeniem może być stosowane w pracy z uczniami. Nauczyciele, psycholodzy i pedagodzy szkolni coraz częściej sięgają po filmy jako sposób na poruszanie trudnych tematów, wspieranie rozwoju emocjonalnego oraz kształtowanie postaw. Wykorzystanie filmu w terapii opiera się na założeniu, że obrazy filmowe, podobnie jak literatura, mogą pobudzać do refleksji, wywoływać emocje i umożliwiać identyfikację z bohaterami, co ułatwia zrozumienie własnych problemów. W artykule wyjaśniamy, czym jest filmoterapia, jakie są jej główne cele i jak może być efektywnie wykorzystywana w codziennej pracy pedagogicznej i psychologicznej.

Organizacja przerw międzylekcyjnych w szkole – aspekty prawne i praktyczne

Przerwy międzylekcyjne odgrywają istotną rolę w organizacji pracy szkoły. Mimo ich znaczenia, przepisy prawa oświatowego nie precyzują szczegółowo zasad ich organizacji, pozostawiając to w gestii dyrektorów szkół oraz zapisów w statutach placówek. Jak zatem skutecznie zaplanować harmonogram przerw, uwzględniając przepisy dotyczące nadzoru nad uczniami oraz kwestie zdrowotne? W artykule omówione zostały kluczowe aspekty prawne i praktyczne organizacji przerw międzylekcyjnych. Sprawdź, jak powinna wyglądać organizacja przerw międzylekcyjnych w szkołach. 

Zdrowie psychiczne jako prawo człowieka. Jak przeciwdziałać stygmatyzacji uczniów z trudnościami w zakresie zdrowia psychicznego?

Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego przypada na dzień 10 października. Kondycja psychiczna młodych Polaków od lat wzbudza niepokój, dlatego takie dni, jak ten są szczególnie ważne. Każda okazja do propagowania wiedzy na temat higieny zdrowia psychicznego, standardów opieki psychologicznej i walki ze stygmatyzacją jest na wagę złota. Tegorocznym hasłem tego dnia jest „Zdrowie psychiczne w pracy”, jednak w tym dniu należy pamiętać również o młodzieży. Badania zlecone przez Rzecznika Praw Dziecka w 2021 roku wykazały, że ok. 14% uczniów w Polsce wymaga interwencji związanej z ich funkcjonowaniem psychicznym. Jest to ogromna grupa zagrożona stygmatyzacją i wykluczeniem z powodu kłopotów, na które nie mają wpływu. Dowiedz się, jak w szkole zniwelować mechanizmy stygmatyzacji wobec uczniów, którzy mają kłopoty w tym obszarze.

Bajkoterapia w szkole podstawowej. Rola bajek w kształtowaniu młodego człowieka

Bajkoterapia odgrywa niezwykle istotną rolę w rozwoju emocjonalnym i społecznym dzieci. Zakłada wykorzystanie moc opowieści do przekazywania wartości, wzorców zachowań oraz radzenia sobie z trudnymi emocjami. Poprzez odpowiednio dobrane bajki, dzieci uczą się rozpoznawać i nazywać swoje uczucia, rozwijają empatię oraz umiejętność radzenia sobie z lękami. Bajki mogą być narzędziem, które pomaga młodym ludziom zrozumieć otaczający ich świat, podejmować decyzje i budować pewność siebie. Artykuł przybliża znaczenie bajkoterapii w edukacji i terapii dzieci w wieku wczesnoszkolnym.

Praca zespołu przy ewaluacji programu wychowawczo-profilaktycznego

Samo sformułowanie strategicznych działań szkoły w programie wychowawczo-profilaktycznym nie gwarantuje ich skuteczności. Podobnie jak wyniki nauczania, efekty procesu wychowania i podejmowanych działań profilaktycznych muszą być poddawane ocenie oraz, w miarę potrzeby, modyfikacji – tak, by odpowiadały na rzeczywiste potrzeby osób, do których są kierowane. Ewaluacja programu wychowawczo-profilaktycznego powinna być prowadzona z uwzględnieniem specyfiki zdiagnozowanych problemów, wcześniejszych doświadczeń oraz zasobów konkretnej szkoły. Ważne jest, aby była to praca zespołowa, angażująca wszystkich nauczycieli i innych pracowników szkoły, a także w miarę możliwości rodziców i uczniów. Tylko wtedy można uzyskać pełen obraz funkcjonowania programu i jego rzeczywistego wpływu na społeczność szkolną.

Program wychowawczo-profilaktyczny na rok szkolny 2024/2025

Przed przystąpieniem do pracy nad programem wychowawczo-profilaktycznym należy przeprowadzić rzetelną diagnozę potrzeb. Na co zwrócić uwagę w 2024 roku? Ważną wskazówką są kierunki polityki oświatowej państwa, które w czerwcu ogłosił Minister Edukacji. W nadchodzącym roku szkolnym do kluczowych zadań należą edukacja prozdrowotna, wspieranie dobrostanu dzieci i młodzieży i ich zdrowia psychicznego czy dbanie o rozwój kompetencji cyfrowych. W artykule podpowiadamy, jak opracować szkolny program wychowawczo-profilaktyczny 2024/2025.

Diagnoza potrzeb szkoły przed opracowaniem szkolnego programu wychowawczo-profilaktycznego – przydatne narzędzia

Sierpień i początek września to czas na przejrzenie programu wychowawczo-profilaktycznego i podjęcie decyzji, czy wymaga on modyfikacji, uzupełnienia lub czasem całkowitej zmiany. Każda zmiana powinna być jednak poprzedzona analizą potrzeb i diagnozą sytuacji szkolnej. Jak pracować, by proces diagnostyczny był nie tylko efektywny i rzetelny, ale także, by stał się ciekawą częścią szkolnego harmonogramu?

Szkoła powinna udostępnić rodzicowi plan pracy nauczyciela prowadzącego zajęcia z uczniem

Rodzice dzieci posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego często oczekują dostępu do dokumentacji związanej z organizacją wsparcia ich dziecka. Wątpliwości budzi zwłaszcza udostępnianie wewnętrznych planów pracy nauczycieli. Sprawdź, kiedy szkoła lub przedszkole ma obowiązek przekazać rodzicowi dokumenty oraz jak zgodnie z prawem realizować takie żądania. Poznaj zasady ochrony danych osobowych, o których powinni pamiętać nauczyciele i dyrektor. 

Odmowa wydania opinii o uczniu – czy szkoła może odmówić wydania opinii o dziecku na wniosek rodziców

Czasami rodzice uczniów zwracają się do szkoły z prośbą o wydanie opinii o dziecku, którą chcą przekazać lekarzowi specjaliście. Zdarza się jednak, że szkoła odmawia takiej współpracy, powołując się na brak obowiązku prawnego lub inne wewnętrzne procedury. Czy takie stanowisko jest zasadne? W artykule wyjaśniamy, jakie są obowiązki szkoły w świetle przepisów prawa oraz zalecenia specjalistów.

Rozwód rodziców a wsparcie dziecka w szkole. Jak budować dobrą komunikację ze zwaśnionymi rodzicami?

Rozwód to dla dziecka niewątpliwie wydarzenie krytyczne. Wymusza nieodwracalne zmiany w życiu ucznia i postrzeganiu rodziny. Sprawia, że konieczna staje się adaptacja do zmian. Rozwód rodziców często przebiega w atmosferze silnego, wymykającego się spod kontroli konfliktu. W jaki sposób wesprzeć dziecko, które przeżywa rozwód rodziców? Jak komunikować się z rodzicami, którzy trwają w konflikcie, są w trakcie sprawy rozwodowej lub posiadają już wyrok rozwodowy?

Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego z programem dla szkoły podstawowej

Sprawdź, jak skonstruować wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego z programem dla szkoły podstawowej. Skorzystaj również z przykładowych programów doradztwa zawodowego.

Uczeń z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego a sposoby realizacji doradztwa zawodowego w IPET

Tworząc indywidualny program edukacyjno-terapeutycznego (IPET) dla ucznia z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego należy pamiętać o doradztwie zawodowym. Jak wprowadzić młodego ucznia na ścieżkę odkrywania swoich zainteresowań i planowania przyszłości zawodowej? Jak zindywidualizować podejście, by zaspokoić jego unikalne potrzeby i wyzwania? W artykule wyjaśniamy, jak skutecznie uwzględnić doradztwo zawodowe w IPET.

Czy w szkole specjalnej muszą być prowadzone zajęcia z doradztwa zawodowego

Doradztwo zawodowe w szkołach dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym i znacznym powinno być realizowane, ponieważ przepisy nie wykluczają w tym zakresie szkół specjalnych. Natomiast w szkole specjalnej nie prowadzi się tych zajęć w formie zajęć doradztwa zawodowego, o którym mowa w art. 109 ust. 6 ustawy z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe. Działania w zakresie doradztwa zawodowego muszą być dostosowane do specyfiki działalności szkoły i funkcjonowania uczniów. Sprawdź, jak prowadzić zajęcia doradztwa zawodowego w szkole specjalnej.

Jak zbudować zgraną klasę? Współpraca wychowawcy z psychologiem szkolnym na rzecz integracji zespołu klasowego

Każdy wychowawca dąży do tego, aby jego klasa była zgraną, wspierającą się grupą, w której uczniowie czują się bezpiecznie i komfortowo. Sprzyja to nie tylko dobremu samopoczuciu uczniów, ale także sukcesowi edukacyjnemu. Stworzenie takiej atmosfery wymaga świadomego działania zarówno ze strony wychowawcy, jak i innych specjalistów, w tym psychologa szkolnego. Ich współpraca może przyczynić się do efektywnej integracji klasy, konstruktywnego rozwiązywania konfliktów oraz wzmacniania relacji między uczniami. Dowiedz się, jak stworzyć zgraną klasę we współpracy z psychologiem szkolnym.

Model Drabiny Partycypacji, czyli przejmowanie inicjatywy

Samorządność uczniowska odgrywa kluczową rolę w rozwijaniu kompetencji demokratycznych i obywatelskich młodzieży. Jednak, aby była ona rzeczywista, a nie tylko symboliczna, konieczne jest stopniowe włączanie uczniów w procesy decyzyjne. Model „Drabiny Partycypacji” Rogera A. Harta stanowi praktyczne narzędzie, które pomaga nauczycielom i wychowawcom przeprowadzać uczniów przez kolejne etapy samodzielności i odpowiedzialności w działaniach na rzecz społeczności szkolnej. Dzięki temu uczniowie mogą nie tylko rozwijać swoje umiejętności, ale także realnie wpływać na kształt szkolnej rzeczywistości. W artykule przedstawiamy założenia i etapy modelu, które można wdrożyć w każdej szkole, aby stworzyć przestrzeń do prawdziwej partycypacji młodzieży.

Samorządność uczniowska – jak samorząd uczniowski uczy aktywności w społeczności szkolnej?

Nauczyciele coraz bardziej doceniają aktywny udział uczniów w życiu szkoły. Jednak rzeczywiste dzielenie się z nimi decyzyjnością nadal sprawia im trudność. Tymczasem samorządność uczniowska to jeden z ważniejszych elementów edukacji niezbędnej do kształtowania postaw demokratycznych i obywatelskich. Przedstawiamy sposoby przygotowywania społeczności uczniowskiej do samodzielnego i odpowiedzialnego funkcjonowania. Wprowadzając proponowane rozwiązania dyrektor szkoły, wychowawca oraz nauczyciel mogą wpłynąć na zwiększenie potencjału edukacyjnego i wychowawczego funkcjonowania samorządu uczniowskiego w szkole.

Dziecko z cukrzycą w szkole – obowiązki nauczycieli i rodziców

W ostatnich latach wzrasta liczba zachorowań na cukrzycę.  Coraz częściej wykrywa się ją u dzieci i młodzieży. Jest duże prawdopodobieństwo, że w każdym przedszkolu i szkole uczy się co najmniej jeden cukrzyk. Oznacza to, że każdy nauczyciel powinien posiadać przynajmniej podstawową wiedzę na temat tej choroby.  W tym artykule wyjaśniono, czym jest cukrzyca i jak zapewnić bezpieczeństwo dziecku z cukrzycą w szkole. Dowiedz się, jakie są potrzeby ucznia oraz obowiązki nauczycieli i rodziców.

Zachowania seksualne u dzieci i młodzieży. Jak reagować, gdy uczeń masturbuje się w szkole?

Masturbacja dziecięca to temat tabu. Wielu dorosłym w ogóle nie przechodzi przez gardło to słowo. Przychodząc na konsultację psychologiczną z dzieckiem z trudem opisują tę czynność. Czy masturbacja dziecięca powinna niepokoić? A jeśli tak, to w jakich sytuacjach potrzebna jest interwencja środowiska i zapewnienie dziecku wsparcia? Co robić, gdy uczeń masturbuje się w szkole?

Dzieci i młodzież z zespołem chronicznego zmęczenia (CFS) – jak wspierać ucznia w szkole?

Zespół chronicznego zmęczenia (CFS, ang. Chronic Fatigue Syndrome) jest złożoną i mało poznaną chorobą, która może w znaczący sposób wpływać na jakość życia dzieci i młodzieży. Objawy takie, jak przewlekłe zmęczenie, bóle mięśni i stawów, trudności z koncentracją oraz wahania nastroju mogą utrudniać funkcjonowanie w życiu codziennym, w tym również w środowisku szkolnym. Dowiedz się, jakie są najczęstsze objawy zespołu chronicznego zmęczenia i jak wspierać ucznia w szkole.