Rozwijanie koordynacji ruchowej u dzieci w wieku przedszkolnym (ćwiczenia w grupie integracyjnej)

Koordynacja ruchowa jest zdecydowanie jedną z najważniejszych składowych motoryki, wpływającą u dziecka na poziom funkcjonowania, a w późniejszym okresie zaangażowanie w proces uczenia się i samoocenę ucznia. Pedagodzy wieku przedszkolnego są nierzadko pierwszymi osobami zauważającymi problemy koordynacji u dziecka. Poniżej proponuję Państwu kilka ćwiczeń, które można wykonywać w integracyjnej grupie dzieci. Ćwiczenia zostały zaplanowane tak, by mogły je wykonywać dzieci pełnosprawne, jak i niepełnosprawne w jednym czasie.

Dzieci muszą przedostać się przez zbudowany wcześniej tor przeszkód, w zabawie nazwany „dżunglą”. Ważne, by zachowana była dynamika ćwiczenia, dlatego najlepiej stworzyć dwa tory i wykonać ćwiczenie w formie zawodów – kto pierwszy przedostanie się przez dżunglę.

„Dżungla” składa się z pojedynczych części/zadań:

1. „Las” – pachołki ułożone w szachownicę imitują drzewa. Dzieci mają za zadanie przebiec jak najszybciej pomiędzy drzewami.
2. „Budowanie kładki” – na podłodze tworzymy jezioro, np. rysując kredą obwód jeziora, układając obwód sznurkiem lub kładąc niebieski materiał. Obok jeziora ustawiamy krzesełko, a na nim kilkanaście kartek w rozmiarze A4. Dzieci mają za zadanie wybudować kładkę na jeziorze, układając kartki A4 tak, by móc przejść po nich na drugą stronę wody.
3. „Przejście pod lianą” – trzymamy kijek gimnastyczny, tak by dzieci musiały pochylić się, przechodząc pod nim.
4. „Ruchome piaski” – ruchomymi piaskami jest materac. Metodą na przejście przez ruchome piaski nie jest chodzenie, a jak najszybsze skakanie po nich, dzieci muszą podskakiwać przez całą długość materaca . Dzieci poruszające się na wózkach przejeżdżając przez materac, wykonują balans (podniesienie przednich kół do góry, asekuracja za tylną belkę wózka).
5. „Zbieramy jedzenie” – na podłodze rozrzucamy różne przedmioty, np. piłki, woreczki do ćwiczeń – dzieci mają za zadanie zebrać wszystkie te przedmioty do worka na śmieci.
6. „Skakanie po kałużach” – rozrzucamy szarfy losowo, dzieci mają za zadanie naskoczyć raz jedną, raz drugą nogą na każdą szarfę. Dzieci na wózkach wykonują to ćwiczenie, najeżdżając na każdą szarfę.
7. „Taniec małp” – aby móc zakończyć swoją przygodę, dziecko musi zatańczyć wymyślony przez siebie taniec małp.

Nauczyciel powinien sam przejść przez całą dżunglę, aby dać dzieciom przykład. Ćwiczenia mogą być wykonywane przez wszystkie dzieci, zarówno pełnosprawne, jak i z niepełnosprawnością. Dzięki takiemu podejściu pokażemy dzieciom, że każdy może bawić się w grupie na równi, a dzieci z niepełnosprawnością będą mogły znaleźć nowe wzorce ruchowe.

Dzieci ustawiają się w kole, w zależności od grupy przyjmują różną pozycję. Pozycja stojąca jako podstawowa, ale jeśli w grupie znajduje się dziecko na wózku lub z trudnościami w utrzymaniu pozycji stojącej, dzieci siadają na krzesełkach.

Do ćwiczenia prowadzący przygotowuje różnego rodzaju piłki, np. do siatkówki, do koszykówki, do piłki ręcznej, piłkę gąbkową dużą, piłkę gąbkową małą itp., szarfy, koszulkę, but, woreczek do ćwiczeń i inne.

Ćwiczenie zaczynamy od jednego przedmiotu. Bierzemy piłkę do siatkówki i podajemy w kole po kolei, każde dziecko podaje następnemu dziecku piłkę po kole w jedną stronę. Stopniowo dodajemy coraz więcej rzeczy.

Zadanie można utrudniać:

• stosując zmiany kierunku podawanych rzeczy,
• zwiększając stopień różnorodności podawanych przedmiotów,
• dając dzieciom polecenie, np. łapiemy ręką prawą, a oddajemy ręką lewą; na piłce muszą być zawsze obie ręce – w ten sposób zadanie staje się motorycznie trudniejsze,
• modulując prędkość podawania przedmiotów – można do tego użyć klaskania, zwiększając lub zmniejszając częstotliwość klaśnięć,
• wprowadzając nazwy przedmiotów – dziecko przejmując jakiś przedmiot, musi wypowiedzieć jego nazwę przed podaniem dalej, np. piłka, but, koszulka itp.

Dzieci dobierają się w pary. W parach ustalają, kto jest lustrem, a kto pokazuje ruchy. Osoby, które są lustrami, muszą wykonywać te same ruchy, które wykonuje osoba stojąca naprzeciwko. Nauczyciel podaje czynność, którą ma wykonać osoba pokazująca w parach, np.: człowiek rzucający piłką, tańcząca baletnica, budowanie domu itp. Ważne, by proponowane czynności dały dzieciom możliwość wykorzystania jak najbardziej obszernych i dynamicznych ruchów.

Ćwiczenie polega na „sadzeniu”, a więc położeniu piłeczki na szczycie pachołka. Pachołki rozrzucamy po całej Sali w przypadkowych odległościach, ważne by było ich min. Cztery razy więcej od ilości dzieci. Dzieciom będzie najłatwiej wykonywać zadanie, jeśli wykorzystamy pachołki treningowe, czyli krótkie, nie przypominające kształtem pachołków drogowych.

Piłki wkładamy do dwóch wiaderek lub koszyków. Dzieci, po usłyszeniu polecenia „sadzimy”, mają za zadanie zabrać piłkę z pojemnika, dobiec do pachołka i ustawić piłeczkę na wierzchołku pachołka. Zadanie staje się z czasem trudniejsze, bo dzieci muszą wyszukiwać pustych pachołków.

Salę dzielimy na dwie połowy. Na każdej połowie ustawiamy trzy rzędy niskich pachołków treningowych. Na dwa z trzech rzędów pachołków kładziemy piłkę do tenisa. Dzieci dzielimy na dwie drużyny. Zadaniem każdej drużyny jest podrzucenie drużynie przeciwnej jak największej ilości piłeczek na ich pachołki. Jedna runda zabawy trwa 3 minuty, w tym czasie dzieci cały czas zabierają piłki ze swoich pachołków i podrzucają na pachołki po stronie przeciwnika. Wygrywa drużyna, która po upłynięciu odpowiedniego czasu będzie miała po swojej stronie mniej zapełnionych pachołków. Ćwiczenie należy powtórzyć min. trzy razy.

Dzieci ustawiają się w rzędzie przed nauczycielem. Nauczyciel rzuca do każdego dziecka, które stoi jako pierwsze, w różny sposób: z góry, z dołu, z odbicia od podłogi, podkręcając wyrzut, lekko, mocniej. Uczeń nie wie, jak rzuci nauczyciel. Dziecko przechodzi na koniec kolejki dopiero, gdy złapie piłkę.

Należy przygotować w koszu lub wiaderku jak najwięcej piłek pingpongowych lub do tenisa. Dzieci podchodzą pojedynczo i stają naprzeciw nauczyciela w odległości ok. 2 metrów. Nauczyciel rzuca jedną lub dwie piłki, bez przerwy. Dziecko musi odbić lub dotknąć jak największą ilość piłek.