W ramach opieki realizowane są funkcje: opiekuńcza, wychowawcza oraz edukacyjna.

Opieka nad dzieckiem może być sprawowana do ukończenia roku szkolnego, w którym dziecko ukończy 3 rok życia lub w przypadku gdy niemożliwe lub utrudnione jest objęcie dziecka wychowaniem przedszkolnym — 4 rok życia.

W przypadku, gdy dziecko, które ukończyło 3 rok życia umieszczone jest w żłobku lub klubie dziecięcym albo jest objęte opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna, rodzice tego dziecka, są zobowiązani do złożenia podmiotowi prowadzącemu opiekę oświadczenia o przeszkodach w objęciu dziecka wychowaniem przedszkolnym.

Podmiot prowadzący żłobek lub klub dziecięcy, podmiot zatrudniający dziennego opiekuna oraz dzienny opiekun prowadzący działalność na własny rachunek przetwarzają dane, o których mowa w ust. 1, wyłącznie w związku z rekrutacją oraz w zakresie i w celu zapewnienia dziecku prawidłowej opieki, oraz w celu realizacji przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych świadczenia "aktywnie w żłobku", o którym mowa w ustawie z dnia 15 maja 2024 r. o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka - "Aktywny rodzic" (Dz. U. poz. 858).

Opieka w klubie dziecięcym jest sprawowana nad dziećmi w wieku od ukończenia 1 roku życia.

Liczba miejsc w klubie dziecięcym nie może być większa niż 30.

Jednostki samorządu terytorialnego tworzą żłobki i kluby dziecięce w formie samorządowych jednostek budżetowych.

Instytucje publiczne tworzą i prowadzą żłobki i kluby dziecięce dla dzieci pracowników zatrudnionych w tych instytucjach.

Do żłobka lub klubu dziecięcego prowadzonych przez instytucje publiczne mogą być przyjmowane dzieci inne niż dzieci pracowników zatrudnionych w tych instytucjach, jeżeli w żłobku lub klubie dziecięcym są wolne miejsca.

Żłobek lub klub dziecięcy mogą być prowadzone łącznie przez więcej niż jedną instytucję publiczną.

Żłobkiem lub klubem dziecięcym jest każda jednostka organizacyjna, która niezależnie od jej nazwy wykonuje zadania określone w art. 10.

Dyrektor zespołu jest dyrektorem żłobka lub osobą kierującą klubem dziecięcym.

Dyrektorem zespołu żłobków lub klubów dziecięcych może być osoba, która posiada co najmniej roczne doświadczenie w kierowaniu żłobkiem lub klubem dziecięcym.

Jednostki samorządu terytorialnego tworzą zespoły żłobków lub klubów dziecięcych w formie samorządowych jednostek budżetowych.

Obsługa, o której mowa w ust. 1, może również być wykonywana przez jednostki, o których mowa w art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 59).

Podmiot, który utworzył żłobek lub klub dziecięcy, ustala statut żłobka lub klubu dziecięcego, określając w szczególności:

W żłobku i klubie dziecięcym zapewnia się opiekę nad dzieckiem w wymiarze do 10 godzin dziennie względem każdego dziecka.

W szczególnie uzasadnionych przypadkach wymiar opieki w żłobku lub klubie dziecięcym może być, na wniosek rodzica dziecka, wydłużony, za dodatkową opłatą.

(uchylony)

Radę rodziców mogą utworzyć rodzice dzieci uczęszczających odpowiednio do żłobka lub klubu dziecięcego.

Rada rodziców uchwala regulamin swojej działalności, w którym określa w szczególności wewnętrzną strukturę i tryb pracy rady.

Do kompetencji rady rodziców należy:

W celu wspierania działalności statutowej żłobka lub klubu dziecięcego rada rodziców może gromadzić fundusze z dobrowolnych składek rodziców oraz innych źródeł. Zasady wydatkowania funduszy rady rodziców określa regulamin, o którym mowa w ust. 3.

Fundusze, o których mowa w ust. 5, mogą być przechowywane na odrębnym rachunku bankowym rady rodziców. Do założenia i likwidacji tego rachunku bankowego oraz dysponowania funduszami na tym rachunku są uprawnione osoby posiadające pisemne upoważnienie udzielone przez radę rodziców.

W żłobku lub klubie dziecięcym może działać tylko jedna rada rodziców.

Rada rodziców zobowiązana jest do niezwłocznego poinformowania o wyborze lub zmianie swoich przedstawicieli dyrektora żłobka lub osobę kierującą pracą klubu dziecięcego. Dyrektor żłobka lub osoba kierująca pracą klubu dziecięcego umożliwia wszystkim rodzicom dzieci uczęszczających odpowiednio do żłobka lub klubu dziecięcego zapoznanie się ze składem rady rodziców.

Dyrektor żłobka oraz osoba kierująca pracą klubu dziecięcego umożliwia rodzicom dzieci uczęszczających odpowiednio do żłobka lub klubu dziecięcego zorganizowanie zebrania mającego na celu wybranie składu rady rodziców oraz uchwalenie regulaminu rady rodziców, w szczególności przez udostępnienie miejsca na zebranie oraz poinformowanie rodziców o jego terminie. Zebranie rodziców odbywa się co najmniej raz w roku.

Dyrektorem żłobka może być osoba, która posiada:

Jeden opiekun może sprawować opiekę:

W żłobku, do którego uczęszcza więcej niż dwadzieścioro dzieci, zatrudnia się przynajmniej jedną pielęgniarkę lub położną.

Dyrektorem żłobka, osobą kierującą pracą klubu dziecięcego, osobą, o której mowa w art. 8 ust. 1 pkt 2, opiekunem, pielęgniarką, położną, wolontariuszem lub inną osobą zatrudnioną do wykonywania pracy lub świadczenia usług w żłobku lub klubie dziecięcym nie może być osoba, która figuruje w bazie danych Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym z dostępem ograniczonym lub została skazana prawomocnym wyrokiem za inne przestępstwo umyślne.

Osoby, o których mowa w ust. 4, przed podjęciem zatrudnienia przedstawiają zaświadczenie o niekaralności, wystawione nie wcześniej niż 3 miesiące przed rozpoczęciem pracy lub świadczenia usług w żłobku lub klubie dziecięcym.

Opiekunem w żłobku lub klubie dziecięcym może być także osoba, która odbyła nie wcześniej niż 2 lata przed podjęciem zatrudnienia jako opiekun szkolenie z udzielania dziecku pierwszej pomocy oraz posiada co najmniej wykształcenie:

Jeżeli osoba, o której mowa w ust. 2 pkt 2 lit. a, nie pracowała z dziećmi w wieku do lat 3 przez okres co najmniej 6 miesięcy bezpośrednio przed podjęciem zatrudnienia jako opiekun, zobowiązana jest w ciągu 6 miesięcy od rozpoczęcia pracy na stanowisku opiekuna odbyć 80-godzinne szkolenie w celu uaktualnienia i uzupełnienia wiedzy oraz umiejętności.

Opiekun w żłobku lub klubie dziecięcym jest obowiązany do systematycznej aktualizacji wiedzy i umiejętności w zakresie usług opieki i wczesnej edukacji dzieci w wieku do lat 3, metodyki i praktyki pracy z dziećmi, zrozumienia potrzeb dzieci, współpracy z rodzicami oraz dbania o własny dobrostan, w szczególności przez samokształcenie, udział w szkoleniach lub wsparcie ze strony podmiotu prowadzącego odpowiednio żłobek lub klub dziecięcy.

Szkolenia, o których mowa w ust. 4, nieodpłatnie zapewnia podmiot prowadzący żłobek lub klub dziecięcy.

Wolontariusz, przed rozpoczęciem świadczenia pracy w żłobku lub klubie dziecięcym, zobowiązany jest do odbycia szkolenia z udzielania dziecku pierwszej pomocy.

W przypadku gdy wolontariusz posiada kwalifikacje, o których mowa w art. 16, przepisów ust. 2 nie stosuje się.

Szkolenie, o którym mowa w ust. 1, nieodpłatnie zapewnia podmiot prowadzący żłobek lub klub dziecięcy.

Za realizację regulaminu odpowiada dyrektor żłobka lub osoba kierująca pracą klubu dziecięcego.

W żłobku i klubie dziecięcym zapewnia się dzieciom możliwość higienicznego spożywania posiłków.

W żłobku i klubie dziecięcym zapewnia się miejsce na odpoczynek dla dzieci.

Spełnienie wymagań przeciwpożarowych potwierdza się decyzją komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej.

Spełnienie wymagań sanitarno-lokalowych potwierdza się:

Wydanie decyzji, o której mowa w ust. 2 i ust. 2a pkt 1, oraz wydanie opinii, o której mowa w ust. 2a pkt 2, następuje po zakończeniu robót budowlanych i uzyskaniu decyzji o pozwoleniu na użytkowanie obiektu budowlanego lub dokonaniu zawiadomienia o zakończeniu budowy, wobec którego organ nadzoru budowlanego w terminie nie wniósł sprzeciwu.

Państwowy inspektor sanitarny, komendant powiatowy (miejski) Państwowej Straży Pożarnej i wójt, burmistrz lub prezydent miasta są zobowiązani do udzielania wyjaśnień oraz przekazywania wytycznych w sprawie warunków lokalowych i sanitarnych, jakie musi spełniać lokal, w którym ma być prowadzony żłobek lub klub dziecięcy.

Minister właściwy do spraw rodziny, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia, określi, w drodze rozporządzenia, wymagania lokalowe i sanitarne jakie musi spełniać lokal, w którym ma być prowadzony żłobek lub klub dziecięcy, uwzględniając konieczność zapewnienia odpowiedniej jakości opieki sprawowanej nad dziećmi i warunków ochrony przeciwpożarowej oraz liczbę dzieci, nad którymi sprawowana jest opieka.

Podmiot prowadzący żłobek lub klub dziecięcy, który otrzymał świadczenie "aktywnie w żłobku", o którym mowa w ustawie z dnia 15 maja 2024 r. o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka - "Aktywny rodzic", i nie obniżył opłaty rodzica za pobyt dziecka odpowiednio w żłobku lub klubie dziecięcym o kwotę otrzymanego świadczenia "aktywnie w żłobku", jest obowiązany do zwrotu tego świadczenia. Przepisy art. 52 ust. 3-6 i 8-10 ustawy z dnia 15 maja 2024 r. o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka - "Aktywny rodzic" stosuje się odpowiednio.

Wójt, burmistrz lub prezydent miasta publikuje rejestr za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 62a.

Dane zawarte w rejestrze publikowane są przy użyciu systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 62a, na stronach podmiotowych właściwej gminy oraz ministra właściwego do spraw rodziny.

Rejestr zawiera:

Adres będącego osobą fizyczną podmiotu prowadzącego żłobek lub klub dziecięcy, jeżeli jest inny niż adres prowadzenia przez tę osobę żłobka lub klubu dziecięcego, informacja o spełnianiu poszczególnych fakultatywnych standardów opieki określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 6c oraz dane i informacje, o których mowa w ust. 4 pkt 11-13, nie podlegają ujawnieniu na stronach podmiotowych gminy prowadzącej rejestr i ministra właściwego do spraw rodziny.

Informacje, o których mowa w ust. 4, są przetwarzane przez ministra właściwego do spraw rodziny w celu umożliwienia prowadzenia rejestru, monitorowania spełniania przez żłobki i kluby dziecięce standardów opieki określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 6c oraz umożliwienia uzyskania przez rodziców świadczenia "aktywni rodzice w pracy" lub świadczenia "aktywnie w żłobku", o których mowa w ustawie z dnia 15 maja 2024 r. o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka - "Aktywny rodzic", realizacji prawa do tych świadczeń przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, a także monitorowania realizacji tego prawa.

(uchylony)

Wraz z wnioskiem, o którym mowa w ust. 1, podmiot przedstawia stosowne oświadczenie, w celu potwierdzenia dokonanej opłaty, o której mowa w art. 33.

W celu sprawdzenia zgodności danych, o których mowa w ust. 1, wójt, burmistrz lub prezydent miasta może żądać: odpisu z odpowiedniego rejestru, dokumentu potwierdzającego tożsamość, zaświadczenia o niekaralności lub dokumentu potwierdzającego tytuł prawny do lokalu, w którym ma być prowadzony żłobek lub klub dziecięcy. Przedstawienie tych dokumentów nie jest wymagane, w przypadku gdy wójt, burmistrz lub prezydent miasta może bezpłatnie uzyskać dostęp do danych wynikających z tych dokumentów, dane te są mu znane z urzędu lub możliwe do ustalenia na podstawie danych, którymi rozporządza.

Po dokonaniu wpisu do rejestru, wójt, burmistrz lub prezydent miasta, w terminie 3 dni od dokonania wpisu, umożliwia podmiotowi prowadzącemu żłobek lub klub dziecięcy dostęp do systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 62a, w zakresie dotyczącym:

Zaświadczenie zawiera następujące dane:

Jeżeli organ prowadzący rejestr nie dokona wpisu w terminie, o którym mowa w ust. 1, a od dnia wpływu wniosku do tego organu upłynęło 14 dni, podmiot może rozpocząć działalność. Nie dotyczy to przypadku, gdy organ wezwał podmiot do uzupełnienia wniosku o wpis nie później niż przed upływem 7 dni od dnia jego otrzymania. W takiej sytuacji termin, o którym mowa w zdaniu pierwszym, biegnie odpowiednio od dnia wpływu uzupełnienia wniosku o wpis.

Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do podmiotu, który wykonywał działalność bez wpisu do rejestru. Nie dotyczy to sytuacji określonej w art. 30a ust. 2.

Wysokość opłaty ustala rada gminy w drodze uchwały.

Wysokość opłaty nie może być wyższa niż 1000 zł.

Zmiany w rejestrze oraz wykreślenie z rejestru są zwolnione z opłaty.

Gmina jest zwolniona z opłaty za wpis do rejestru.

Po otrzymaniu informacji, o której mowa w ust. 1 pkt 1, organ prowadzący rejestr dokonuje zmian w rejestrze oraz z urzędu wydaje podmiotowi wpisanemu do rejestru zaświadczenie, o którym mowa w art. 30, uwzględniające te zmiany.

Wnioski, o których mowa w art. 28 ust. 1, art. 32 pkt 1 i art. 35 ust. 1 pkt 1, składane są zgodnie z wzorami określonymi przez ministra właściwego do spraw rodziny zamieszczonymi w systemie teleinformatycznym, o którym mowa w art. 62a.

Wniosek jest składany za pomocą systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 62a, po zastosowaniu zapewnionych w tym systemie sposobów potwierdzenia pochodzenia oraz integralności przesłanych danych w postaci elektronicznej. Uwierzytelnianie użytkowników w tym systemie wymaga użycia profilu zaufanego, profilu osobistego, innego środka identyfikacji elektronicznej wydanego w systemie identyfikacji elektronicznej przyłączonym do węzła krajowego identyfikacji elektronicznej, o którym mowa w art. 21a ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 5 września 2016 r. o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej (Dz. U. poz. 1579 oraz z 2018 r. poz. 650 i 1544), adekwatnie do poziomu bezpieczeństwa środka identyfikacji elektronicznej wymaganego dla usług świadczonych w tym systemie, danych weryfikowanych za pomocą kwalifikowanego certyfikatu podpisu elektronicznego, jeżeli te dane pozwalają na identyfikację i uwierzytelnienie wymagane w celu realizacji usługi online, albo innych technologii, jeżeli zostaną udostępnione w tym systemie.

Do wniosku dołącza się:

W sprawach z wniosków, o których mowa w art. 28 ust. 1, art. 32 pkt 1 i art. 35 ust. 1 pkt 1, wójt, burmistrz lub prezydent miasta doręcza pisma wyłącznie za pomocą systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 62a.

Pełnienie funkcji dziennego opiekuna wymaga zgłoszenia do prowadzonego przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta wykazu osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1, oraz podmiotów, o których mowa w art. 8 ust. 1, zatrudniających dziennych opiekunów, zwanego dalej "wykazem".

Dzienny opiekun sprawuje opiekę nad dziećmi w wieku od ukończenia 20 tygodnia życia.

Umowa o świadczenie usług, o której mowa w ust. 1, określa w szczególności:

Dzienny opiekun może, za zgodą wszystkich rodziców, sprawować opiekę nad maksymalnie ośmiorgiem dzieci, a w przypadku gdy w grupie znajduje się dziecko, które nie ukończyło pierwszego roku życia, jest niepełnosprawne lub wymaga szczególnej opieki, maksymalnie nad pięciorgiem dzieci - jeżeli co najmniej jedno z rodziców będzie sprawowało opiekę nad dziećmi razem z dziennym opiekunem.

Dzienny opiekun przy sprawowaniu opieki nad dziećmi może korzystać z pomocy wolontariuszy

Do odbycia szkolenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 6, nie jest zobowiązana osoba, która pracowała z dziećmi w wieku do lat 3 przez okres co najmniej 12 miesięcy bezpośrednio przed rozpoczęciem pełnienia funkcji dziennego opiekuna.

Dzienny opiekun przed rozpoczęciem pełnienia funkcji dziennego opiekuna przedstawia zaświadczenie o niekaralności wystawione nie wcześniej niż 3 miesiące przed rozpoczęciem pełnienia funkcji dziennego opiekuna.

Dzienny opiekun zobowiązany jest do odbycia co 2 lata szkolenia z udzielania dziecku pierwszej pomocy.

Szkolenie, o którym mowa w ust. 2b, dziennym opiekunom zatrudnionym przez podmioty, o których mowa w art. 8 ust. 1, nieodpłatnie zapewniają te podmioty.

Dzienny opiekun jest obowiązany do systematycznej aktualizacji wiedzy i umiejętności w zakresie usług opieki i wczesnej edukacji dzieci w wieku do lat 3, metodyki i praktyki pracy z dziećmi, zrozumienia potrzeb dzieci, współpracy z rodzicami oraz dbania o własny dobrostan, w szczególności przez samokształcenie, udział w szkoleniach lub wsparcie ze strony podmiotu zatrudniającego dziennego opiekuna.

Szkolenia, o których mowa w ust. 2d, dziennym opiekunom zatrudnionym przez podmioty, o których mowa w art. 8 ust. 1, nieodpłatnie zapewniają te podmioty.

(uchylony)

Weryfikacji spełniania warunków, o których mowa w ust. 1, przez kandydata na dziennego opiekuna zatrudnianego przez podmioty, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 3, dokonują te podmioty.

Przed dokonaniem wpisu do wykazu wójt, burmistrz lub prezydent miasta może przeprowadzić wizytację lokalu, w którym sprawowana będzie opieka przez dziennego opiekuna.

W przypadku gdy lokal, w którym sprawowana będzie opieka przez dziennego opiekuna, nie spełnia warunku zapewnienia bezpiecznej opieki nad dzieckiem, wójt, burmistrz lub prezydent miasta wzywa podmiot występujący o wpis do wykazu do usunięcia nieprawidłowości w wyznaczonym terminie.

Jeżeli nieprawidłowości, o których mowa w ust. 6, nie zostaną w terminie wyznaczonym przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta usunięte przez podmiot występujący o wpis do wykazu, wójt, burmistrz lub prezydent miasta mogą odmówić wpisu do wykazu. Odmowa wpisu do wykazu następuje w formie decyzji.

Dzienny opiekun może korzystać z pomocy rodziców w sprawowaniu opieki nad dziećmi w czasie prowadzenia zajęć.

Podmiot zatrudniający dziennego opiekuna jest zobowiązany do zawarcia umowy ubezpieczenia dziennego opiekuna od odpowiedzialności cywilnej oraz opłacania i finansowania składki na to ubezpieczenie.

W przypadku gdy dziennego opiekuna zatrudniają podmioty, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1, umowa, o której mowa w ust. 2, zawierana jest na zasadach określonych w ustawie z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz.U. poz. 2019).

Podmiot zatrudniający dziennego opiekuna może udostępnić lub wyposażyć lokal w celu sprawowania opieki przez dziennego opiekuna.

W jednym lokalu może być sprawowana opieka przez więcej niż jednego dziennego opiekuna, z tym że w jednym pomieszczeniu przeznaczonym na zbiorowy pobyt dzieci może być sprawowana opieka tylko przez jednego dziennego opiekuna.

Wykaz zawiera:

Dane zawarte w wykazie publikowane są przy użyciu systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 62a, na stronach podmiotowych właściwej gminy oraz ministra właściwego do spraw rodziny.

Adres będącego osobą fizyczną podmiotu zatrudniającego dziennego opiekuna, jeżeli jest inny niż adres sprawowania opieki przez dziennego opiekuna, informacja o spełnianiu poszczególnych fakultatywnych standardów opieki określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 6c oraz dane i informacje, o których mowa w ust. 2 pkt 9-11, nie podlegają ujawnieniu na stronach podmiotowych gminy prowadzącej wykaz i ministra właściwego do spraw rodziny.

Informacje, o których mowa w ust. 2, są przetwarzane przez ministra właściwego do spraw rodziny w celu umożliwienia prowadzenia wykazu, monitorowania spełniania przez dziennych opiekunów standardów opieki określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 6c oraz ustalenia lub weryfikacji prawa do świadczenia "aktywni rodzice w pracy" lub świadczenia "aktywnie w żłobku", o których mowa w ustawie z dnia 15 maja 2024 r. o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka - "Aktywny rodzic", realizacji prawa do tych świadczeń przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, a także monitorowania realizacji tego prawa.

Dzienny opiekun może objąć dziecko opieką najwcześniej w dniu wpisu tego dziennego opiekuna do wykazu.

Jeżeli organ prowadzący wykaz nie dokona wpisu w terminie, o którym mowa w art. 46b ust. 6a, a od dnia wpływu zgłoszenia do tego organu upłynęło 14 dni, dzienny opiekun może objąć dziecko opieką. Nie dotyczy to przypadku, gdy organ wezwał podmiot zatrudniający dziennego opiekuna do uzupełnienia zgłoszenia, nie później niż przed upływem 7 dni od dnia jego otrzymania. W takiej sytuacji termin, o którym mowa w zdaniu pierwszym, biegnie odpowiednio od dnia wpływu uzupełnienia zgłoszenia.

Wniosek zawiera:

Wnioski, o których mowa w ust. 1 oraz w art. 47a pkt 1, są składane wyłącznie drogą elektroniczną za pomocą systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 62a.

Wniosek jest składany za pomocą systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 62a, po zastosowaniu zapewnionych w tym systemie sposobów potwierdzenia pochodzenia oraz integralności przesłanych danych w postaci elektronicznej. Uwierzytelnianie użytkowników w tym systemie wymaga użycia profilu zaufanego, profilu osobistego, środka identyfikacji elektronicznej wydanego w systemie identyfikacji elektronicznej przyłączonym do węzła krajowego identyfikacji elektronicznej, o którym mowa w art. 21a ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 5 września 2016 r. o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej, adekwatnie do poziomu bezpieczeństwa środka identyfikacji elektronicznej wymaganego dla usług świadczonych w tym systemie, danych weryfikowanych za pomocą kwalifikowanego certyfikatu podpisu elektronicznego, jeżeli te dane pozwalają na identyfikację i uwierzytelnienie wymagane w celu realizacji usługi online, albo innych technologii, jeżeli zostaną udostępnione w tym systemie.

W sprawach z wniosków, o których mowa w ust. 1 oraz w art. 47a pkt 1, wójt, burmistrz lub prezydent miasta doręcza pisma wyłącznie za pomocą systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 62a.

W celu sprawdzenia zgodności danych, o których mowa w ust. 2, wójt, burmistrz lub prezydent miasta może żądać: odpisu z odpowiedniego rejestru, dokumentu potwierdzającego tożsamość lub zaświadczenia o niekaralności dziennego opiekuna. Przedstawienie tych dokumentów nie jest wymagane, w przypadku gdy wójt, burmistrz lub prezydent miasta może bezpłatnie uzyskać dostęp do danych wynikających z tych dokumentów, dane te są mu znane z urzędu lub możliwe do ustalenia na podstawie danych, którymi rozporządza.

Wójt, burmistrz lub prezydent miasta jest obowiązany dokonać wpisu do wykazu w terminie 7 dni od dnia złożenia kompletnego wniosku, o którym mowa w ust. 1 lub w art. 47a pkt 1.

Po dokonaniu wpisu do wykazu wójt, burmistrz lub prezydent miasta, w terminie 3 dni od dnia dokonania wpisu, umożliwia podmiotowi zatrudniającemu dziennych opiekunów oraz osobie, o której mowa w art. 36 ust. 1 pkt 1, dostęp do systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 62a, w zakresie dotyczącym:
1) dokonywania przez podmiot zatrudniający dziennych opiekunów oraz osobę, o której mowa w art. 36 ust. 1 pkt 1, którzy zostali wpisani do wykazu, samodzielnych zmian danych lub informacji, o których mowa w art. 46 ust. 2 pkt 9-12;
2) sporządzania i przekazywania sprawozdań, o których mowa w art. 64 ust. 1.

Podmiot zatrudniający dziennego opiekuna oraz osoba, o której mowa w art. 36 ust. 1 pkt 1, którzy otrzymali świadczenie "aktywnie w żłobku", o którym mowa w ustawie z dnia 15 maja 2024 r. o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka - "Aktywny rodzic", i nie obniżyli opłaty rodzica za pobyt dziecka u dziennego opiekuna o kwotę otrzymanego świadczenia "aktywnie w żłobku", są obowiązani do zwrotu tego świadczenia. Przepisy art. 52 ust. 3-6 i 8-10 ustawy z dnia 15 maja 2024 r. o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka - "Aktywny rodzic" stosuje się odpowiednio.

Zatwierdzenie lub odmowa zatwierdzenia programów szkoleń następuje w drodze decyzji administracyjnej.

Listę programów szkoleń, o których mowa w ust. 1, udostępnia się w Biuletynie Informacji Publicznej.

Nianią nie może być osoba, która figuruje w bazie danych Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym z dostępem ograniczonym.

Niania sprawuje opiekę nad dziećmi w wieku od ukończenia 20 tygodnia życia.

Umowa uaktywniająca jest zawierana w formie pisemnej między nianią a rodzicem.

Umowa uaktywniająca określa w szczególności:

Rodzic, zawierając umowę uaktywniającą, jest obowiązany zweryfikować spełnianie przez nianię warunku określonego w ust. 1a.

(uchylony)

Za nianię, która przystąpiła dobrowolnie na swój wniosek do ubezpieczenia chorobowego, składki na to ubezpieczenie opłaca rodzic na zasadach określonych dla zleceniobiorców w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych opłaca składki, w przypadku gdy spełnione są łącznie następujące warunki:

W przypadku utraty przez rodzica zatrudnienia, zaprzestania świadczenia usług lub działalności, o których mowa w ust. 3 pkt 2, składki opłaca się przez okres 3 miesięcy od dnia zaprzestania wykonywania aktywności zawodowej.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie opłaca składek, w przypadku gdy:

Informacje, o których mowa w ust. 1, Zakład Ubezpieczeń Społecznych przekazuje w terminach:

Wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce prowadzenia żłobka lub klubu dziecięcego albo miejsce sprawowania opieki przez dziennego opiekuna sprawuje nadzór nad żłobkiem, klubem dziecięcym, podmiotem zatrudniającym dziennego opiekuna oraz osobą, o której mowa w art. 36 ust. 1 pkt 1, w zakresie:

W przypadku powzięcia informacji o:

Osoby upoważnione są uprawnione w szczególności do:

Podmiot prowadzący żłobek, klub dziecięcy, podmiot zatrudniający dziennego opiekuna, osoba, o której mowa w art. 36 ust. 1 pkt 1, albo dzienny opiekun mają prawo zgłoszenia umotywowanych zastrzeżeń do ustaleń organu sprawującego nadzór, w terminie 7 dni od dnia otrzymania informacji o stwierdzonych nieprawidłowościach.

W razie nieuwzględnienia zastrzeżeń, w całości lub w części, organ sprawujący nadzór sporządza stanowisko i przekazuje je podmiotowi prowadzącemu żłobek, klub dziecięcy, podmiotowi zatrudniającemu dziennego opiekuna, osobie, o której mowa w art. 36 ust. 1 pkt 1, albo dziennemu opiekunowi.

W celu zbadania, czy i w jakim zakresie są realizowane zalecenia pokontrolne organ sprawujący nadzór może prowadzić czynności sprawdzające.

W przypadku nieusunięcia w wyznaczonym terminie nieprawidłowości wójt, burmistrz lub prezydent miasta wykreśla z rejestru żłobek lub klub dziecięcy albo wykreśla z wykazu podmiot zatrudniający dziennego opiekuna, osobę, o której mowa w art. 36 ust. 1 pkt 1, lub dziennego opiekuna oraz rozwiązuje umowę z dziennym opiekunem zatrudnianym przez gminę bez zachowania okresu wypowiedzenia.

W przypadku utworzenia żłobka lub klubu dziecięcego przez podmioty, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 2 i 3, wysokość opłat określa podmiot, który utworzył żłobek lub klub dziecięcy.

W przypadku zatrudniania dziennego opiekuna przez podmioty inne niż jednostka samorządu terytorialnego wysokość opłat określa podmiot, który zatrudnia dziennego opiekuna.

Rada gminy, rada powiatu lub sejmik województwa mogą określić, w drodze uchwały, warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia od ponoszenia opłat.

Wysokość i zasady ustalania oraz rozliczania dotacji celowej, o której mowa w ust. 1, w tym kategorie dzieci, na które przyznawana jest dotacja, określa rada gminy w drodze uchwały.

W uchwale, o której mowa w ust. 2, może zostać określone, że dotacja, o której mowa w ust. 1, może zostać przyznana również na dzieci zamieszkałe na terenie innej gminy niż gmina przyznająca dotację.

Do wyłaniania podmiotów mających organizować opiekę, o której mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Programy, o których mowa w ust. 1, mogą być dofinansowane z:

1) dotacji budżetu państwa;

2) środków Funduszu Pracy;

3) środków europejskich, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1270, 1273, 1407 i 1429), wraz ze współfinansowaniem krajowym z budżetu państwa, o którym mowa w art. 2 pkt 37 ustawy z dnia 28 kwietnia 2022 r. o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021-2027 (Dz. U. poz. 1079);

4) środków na finansowanie planu rozwojowego, o których mowa w art. 14ln ust. 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2024 r. poz. 324).

Programy, o których mowa w ust. 1, określają tryb i kryteria wyboru podmiotów korzystających z nich, w szczególności uwzględniając:

(uchylony)

Programy, o których mowa w ust. 1, kieruje się do podmiotów, o których mowa w art. 8 ust. 1, ze szczególnym uwzględnieniem gmin.

Podmioty, o których mowa w art. 8 ust. 1, korzystające z programów, o których mowa w ust. 1, mogą otrzymywać środki finansowe, o których mowa w ust. 1a, na dofinansowanie utworzenia lub funkcjonowania żłobków, klubów dziecięcych lub dziennych opiekunów, przy czym wysokość dotacji oraz środków Funduszu Pracy nie może łącznie przekroczyć 80% kosztów realizacji zadania.

O przyznanie środków finansowych, o których mowa w ust. 1a, w ramach realizacji programów, o których mowa w ust. 1, mogą ubiegać się podmioty, o których mowa w art. 8 ust. 1, które nie figurują w rejestrze podmiotów wykluczonych z możliwości otrzymania środków przeznaczonych na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich, o którym mowa w art. 210 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.

Środki finansowe, o których mowa w ust. 1a, przyznaje wojewoda po uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw rodziny.

Wojewoda, przyznając podmiotowi dotacje, środki z Funduszu Pracy oraz środki europejskie, o których mowa w ust. 4, zawiera z nim umowę określającą w szczególności:
1) szczegółowy opis zadania, w tym cel, i termin jego wykonania;
2) wysokość przyznanych środków finansowych, o których mowa w ust. 1a;
3) tryb płatności;

4) termin wykorzystania środków finansowych, o których mowa w ust. 1a;

5) termin i sposób rozliczenia przyznanych środków finansowych, o których mowa w ust. 1a, w tym zasady ich rozliczania;

6) termin zwrotu:

a) niewykorzystanej części dotacji oraz środków z Funduszu Pracy - nie dłuższy niż 15 dni od określonego w umowie dnia wykonania zadania,

b) niewykorzystanej części środków, o których mowa w ust. 1a pkt 3 i 4 - nie dłuższy niż 14 dni od określonego w umowie dnia zakończenia zadania;

7) tryb kontroli wykonania zadania, przy czym w umowie można postanowić, że kontrola będzie prowadzona na zasadach i w trybie określonych w przepisach o kontroli w administracji rządowej;
8) warunki i sposób zmiany oraz rozwiązania umowy, w tym zasady zwrotu środków finansowych, o których mowa w ust. 1a.

Wojewoda może przyznawać dofinansowanie do wysokości łącznej kwoty wydatków określonych przez ministra właściwego do spraw rodziny na cały okres realizacji programu, o którym mowa w ust. 1.

Do terminu zwrotu środków, o których mowa w ust. 1a pkt 3, stosuje się odpowiednio przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 189 ust. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.

Do środków z Funduszu Pracy stosuje się odpowiednio art. 57, art. 168 i art. 169 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 305), z tym że organem właściwym do umarzania, odraczania terminów lub rozkładania na raty spłat należności Funduszu Pracy, a także wydania decyzji o zwrocie w związku z niewykorzystaniem środków, wykorzystaniem środków niezgodnie z przeznaczeniem albo pobrania ich nienależnie lub w nadmiernej wysokości, jest wojewoda.

Organem właściwym do umarzania, odraczania terminów lub rozkładania na raty spłat należności pochodzących ze środków europejskich, a także wydania decyzji o zwrocie środków, o których mowa w ust. 1a pkt 3 i 4, w związku z niewykorzystaniem środków, wykorzystaniem środków niezgodnie z przeznaczeniem, wykorzystaniem środków z naruszeniem procedur obowiązujących przy ich wykorzystaniu, nienależnym pobraniem środków lub pobraniem środków w nadmiernej wysokości oraz decyzji o odpowiedzialności osób trzecich na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2022 r. poz. 2651, z późn. zm.), jest wojewoda.

Organem odwoławczym od decyzji wydanej przez wojewodę jest minister właściwy do spraw rodziny.

Środki Funduszu Pracy:
1) wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem,
2) niewykorzystane,
3) pobrane nienależnie,
4) pobrane w nadmiernej wysokości
- podlegają zwrotowi na rachunek dysponenta Funduszu Pracy.

(uchylony)

Środki Funduszu Pracy, o których mowa w ust. 8 pkt 1, 3 i 4, podlegają zwrotowi wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych.

Środki, o których mowa w ust. 1a pkt 3 i 4:

1) wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem,

2) wykorzystane z naruszeniem procedur obowiązujących przy ich wykorzystaniu,

3) pobrane nienależnie,

4) pobrane w nadmiernej wysokości

– podlegają zwrotowi wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych, liczonymi od dnia przekazania środków, na wskazany w tej decyzji rachunek bankowy.

W przypadku stwierdzenia okoliczności, o których mowa w ust. 10, wojewoda wzywa do zwrotu środków w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania.

Po bezskutecznym upływie terminu, o którym mowa w ust. 11, wojewoda wydaje decyzję określającą kwotę przypadającą do zwrotu i nie dłuższy niż 14 dni od dnia doręczenia decyzji termin zwrotu, po upływie którego nalicza się odsetki, a także pouczenie o sankcji wynikającej z ust. 13, z zastrzeżeniem ust. 16. Decyzji nie wydaje się, jeżeli dokonano zwrotu środków przed jej wydaniem.

W przypadku, o którym mowa w ust. 10, podmiot, o którym mowa w art. 8 ust. 1, korzystający z programów, o których mowa w ust. 1, zostaje wykluczony z możliwości otrzymania środków przeznaczonych na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich, jeżeli w zakresie środków, o których mowa w ust. 1a pkt 3 i 4:

1) otrzymał płatność na podstawie przedstawionych jako autentyczne dokumentów podrobionych lub przerobionych lub dokumentów potwierdzających nieprawdę lub

2) nie zwrócił środków wraz z odsetkami w terminie 14 dni od dnia upływu terminu, o którym mowa w ust. 10, lub

3) okoliczności, o których mowa w ust. 10, wystąpiły wskutek popełnienia przestępstwa przez podmiot upoważniony do dokonywania wydatków, a w przypadku gdy podmiot ten nie jest osobą fizyczną – przez osobę uprawnioną do wykonywania czynności w imieniu podmiotu, przy czym fakt popełnienia przestępstwa przez wyżej wymieniony podmiot został potwierdzony prawomocnym wyrokiem sądowym.

Do spraw wykluczenia, o którym mowa w ust. 13, stosuje się odpowiednio art. 207 ust. 5–7 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.

Do spraw dotyczących należności z tytułu zwrotu środków, o których mowa w ust. 1a, przeznaczonych na realizację programów, o których mowa w ust. 1, oraz innych należności związanych z realizacją tych programów, a także odsetek od tych środków i od tych należności, w zakresie nieuregulowanym w niniejszej ustawie stosuje się:

1) przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2024 r. poz. 572);

2) odpowiednio przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, a w sprawach nieuregulowanych w tej ustawie przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 i 2760).

System teleinformatyczny, o którym mowa w ust. 1, służy w szczególności do:

(uchylony)

Dofinansowanie wynagrodzeń, o którym mowa w ust. 1, może być wypłacane także w formie dodatku motywacyjnego.

Program, o którym mowa w ust. 1, Rada Ministrów przyjmuje w drodze uchwały.

Program, o którym mowa w ust. 1, jest finansowany z dotacji celowej z budżetu państwa.

Do udzielania dotacji celowej z budżetu państwa na realizację programu, o którym mowa w ust. 1, nie stosuje się przepisu art. 128 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.

Środki z programu, o którym mowa w ust. 1, przeznacza się w całości na zwiększenie wynagrodzeń oraz pokrycie kosztów składek od tych wynagrodzeń odpowiednio pracowników zatrudnionych w żłobkach lub klubach dziecięcych oraz dziennych opiekunów.

Dofinansowanie, o którym mowa w ust. 1, nie stanowi podstawy naliczania świadczeń, odszkodowań i innych wypłat, wynikających z odrębnych przepisów, w tym dodatkowego wynagrodzenia rocznego i nagród rocznych.

Programy, o których mowa w ust. 1, kieruje się w szczególności do jednostek samorządu terytorialnego.

Programy, o których mowa w ust. 1, mogą być dofinansowane z dotacji celowej budżetu państwa oraz ze środków Funduszu Pracy.

Do udzielania dotacji celowych z budżetu państwa na realizację zadań, o których mowa w ust. 1, nie stosuje się przepisu art. 128 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.

W celu realizacji zadań, o których mowa w ust. 1, minister właściwy do spraw rodziny może opracowywać resortowe oraz rządowe programy. Realizację zadań, o których mowa w ust. 1, minister właściwy do spraw rodziny może także zlecić w drodze konkursu ofert, o którym mowa w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2023 r. poz. 571 oraz z 2024 r. poz. 834), lub zlecić na podstawie przepisów o zamówieniach publicznych.

Wydatki na realizację zadań, o których mowa w ust. 1, w tym koszty obsługi tych zadań, są finansowane z budżetu państwa oraz ze środków Funduszu Pracy.

Realizacja zadań, o których mowa w ust. 1, może odbywać się we współpracy z wojewodą.

W celu realizacji zadań, o których mowa w ust. 1, Prezes Rady Ministrów może dokonać, w drodze rozporządzenia, przeniesienia planowanych dochodów i wydatków budżetowych, w tym wynagrodzeń, między częściami budżetu państwa, z zachowaniem przeznaczenia środków publicznych wynikającego z ustawy budżetowej.

Do udzielania dotacji celowych na realizację zadań, o których mowa w ust. 1, przepisów art. 128 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych nie stosuje się.

Sprawozdania, o których mowa w ust. 1, z zakresu opieki nad dziećmi w wieku do lat 3:

Wojewoda sporządza zbiorcze sprawozdanie z zakresu opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 i przekazuje je, w postaci elektronicznej, za pomocą systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 62a, ministrowi właściwemu do spraw rodziny.

W sprawozdaniach, o których mowa w ust. 1, przekazywane są następujące dane:

Podmioty inne niż gmina prowadzące żłobki lub kluby dziecięce, zatrudniające dziennego opiekuna oraz osoby, o których mowa w art. 36 ust. 1 pkt 1, przekazują właściwej gminie sprawozdania za okres od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia - w terminie do dnia 31 stycznia roku następnego. Gmina przekazuje wojewodzie sprawozdania z zakresu sprawowanej przez siebie opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 za okres od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia oraz zbiorcze sprawozdania z zakresu opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 organizowanej przez podmioty inne niż gmina - w terminie do dnia 14 lutego każdego roku.

Wojewoda przekazuje ministrowi właściwemu do spraw rodziny zbiorcze sprawozdanie w terminie do dnia 28 lutego każdego roku.

Minister właściwy do spraw rodziny publikuje dane, o których mowa w ust. 1, na stronach internetowych ministerstwa.

Żłobki i kluby dziecięce oraz prowadzące je podmioty są zwolnione z podatku od nieruchomości w zakresie nieruchomości zajętych na prowadzenie żłobka lub klubu dziecięcego, na zasadach określonych w przepisach o podatkach i opłatach lokalnych.

Warunkiem przedłużenia terminu wykorzystania środków Funduszu Pracy na wydatki, o których mowa w ust. 1, jest uzyskanie, na uzasadniony wniosek beneficjenta programu, zgody wojewody na zmianę terminu wykonania zadania.

Zgoda, o której mowa w ust. 2, jest przekazywana do ministra właściwego do spraw pracy w terminie do dnia 30 listopada 2020 r.

Środki finansowe na wydatki ujęte w decyzji, o której mowa w ust. 1, pozostają na rachunkach bankowych podmiotów, o których mowa w art. 8 ust. 1, korzystających z programu, o którym mowa w ust. 1.

Podmioty prowadzące do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy działalność gospodarczą, polegającą na sprawowaniu opieki nad dziećmi, mogą prowadzić tę działalność na podstawie dotychczasowych przepisów, nie dłużej jednak niż przez okres 3 lat od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.

Po upływie terminu, o którym mowa w ust. 2, podmioty prowadzące do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy działalność gospodarczą, polegającą na sprawowaniu opieki nad dziećmi mogą prowadzić żłobek lub klub dziecięcy, jeżeli spełniają warunki określone w niniejszej ustawie.

Do pracowników żłobków zatrudnionych do dnia wejścia w życie ustawy w:

Osoby zatrudnione do opieki w żłobkach, działających na podstawie przepisów dotychczasowych, nie są zobowiązane do odbycia szkoleń, o których mowa w niniejszej ustawie.

Osoby zatrudnione do opieki w żłobkach, działających na podstawie przepisów dotychczasowych, nieposiadające średniego wykształcenia, a pozostające w zatrudnieniu w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, są zobowiązane do jego uzupełnienia w okresie 3 lat od dnia wejścia w życie tej ustawy.