Profilaktyka pozytywna, czyli prewencja w wychowaniu

Profilaktyka w edukacji towarzyszy nam od zawsze. Tradycyjna profilaktyka to szereg działań, które mają na celu zapobieganie zachowaniom niepożądanym. Z tym, że jeśli zapytamy przypadkowego dorosłego, czy miał w szkole zajęcia profilaktyczne, zapewne odpowie: „Tak, było o tym, aby nie palić papierosów, nie brać narkotyków, nie pić alkoholu”. Dzieje się tak, ponieważ myśląc o profilaktyce zwykle koncentrujemy się na zajęciach o „tych złych rzeczach”. Planując pracę nad przygotowaniem programu wychowawczo-profilaktycznego na rok 2023/2024 warto natomiast zastanowić się nad wykorzystaniem tzw. profilaktyki pozytywnej. Dowiedz się na czym może polegać prewencja w wychowaniu.

Na czym polega seksting i grooming: charakterystyka, przyczyny, przeciwdziałanie

Okres dojrzewania to czas, w którym młodzież doświadcza swojej seksualności. Pojawiają się pierwsze relacje romantyczne. Zupełnie naturalna jest eksploracja swoich granic intymnych. Bardzo dynamiczny rozwój technologii i przestrzeni internetowej zaowocował zupełnie nowymi drogami nawiązywania relacji intymnych. Pojawiły się nowe zagrożenia dla młodzieży i nowe wyzwania dla dorosłych, którzy chronią bezpieczeństwo dzieci. Seksting jest jednym z takich zjawisk.

TikTok a psychoedukacja – jak rozmawiać z uczniem, który dokonał autodiagnozy z pomocą tok toka?

Zdarzyło ci się gubić klucze? Często spóźniasz się na autobus? Mimo ważnej lekcji myślisz o wczorajszym serialu? Towarzyszy ci wieczny natłok myśli? Nie kończysz tego, co zacząłeś? Uwaga! To może być ADHD! Krótki filmik wyświetla się scrollującej ekran nastolatce. Pojawia się myśl: to o mnie! Wpisuje w wyszukiwarkę hasło ADHD. Algorytm szybko wyłapuje to nagłe zainteresowanie, pokazuje proponowane konta i z dnia na dzień dziewczyna widzi coraz więcej treści na temat zaburzeń aktywności i uwagi. Jest coraz pewniejsza własnej diagnozy. Czy faktycznie ma AHDH? Możliwe. Możliwe też, że nie. Dlaczego? Dowiedz się, dlaczego uczniowska diagnoza z Tik Tok może być niebezpieczna, ale również – dlaczego nie należy jej lekceważyć.

Gdy uczeń płacze… Czyli kilka słów o (prawnych) konsekwencjach niewłaściwego traktowania uczniów

Każdy nauczyciel przynajmniej kilka razy w karierze zawodowej widział płaczącego ucznia. Z reguły w takiej sytuacji staramy się dowiedzieć, co się stało, a jeżeli to możliwe – wesprzeć ucznia w trudnym dla niego momencie. Jednak co w sytuacji, gdy źródłem problemu jest sam nauczyciel? Czy i jakie konsekwencje mogą spotkać nauczyciela, który swoim zachowaniem doprowadzi ucznia do łez?

Radzenie sobie z niepowodzeniami w pracy wychowawczej

Klęska, porażka, dramat? Niekoniecznie. Odpowiedni mindset pozwoli wykorzystać niepowodzenia wychowawcze do samorozwoju i doskonalenia warsztatu pracy. Niepowodzeń oświadczamy wielokrotnie w codziennej pracy z uczniami lub ich rodzicami, a także we współpracy z innymi członkami rady pedagogicznej. Jeśli założymy, że są czymś naturalnym, a nawet potrzebnym, możemy wykorzystać je do samodoskonalenia.

Jak wykorzystać koniec roku szkolnego – działania rozwijające kompetencje uczniów i budujące społeczność szkolną

Ostatni tydzień przed wakacjami jest czasem „pomiędzy” – pomiędzy już wystawionymi ocenami a nadchodzącymi wakacjami. Wszystko jest przesądzone, więc uczniowie nie chcą się uczyć. Nauczyciele jednak nadal prowadzą lekcje, bo zajęcia muszą się odbywać. Co można zaproponować klasom w tych dniach, aby był to czas wykorzystany efektywnie, a jednocześnie ciekawy dla wszystkich? Dowiedz się, jak wykorzystać koniec roku szkolnego na działania rozwijające kompetencje uczniów i budujące społeczność szkolną.

Samotność dziecka z rodziny dysfunkcyjnej: przyczyny, skutki i wsparcie w szkole

Współczesne badania psychologiczne i pedagogiczne wskazują na głębokie konsekwencje, jakie niesie za sobą dorastanie w rodzinie dysfunkcyjnej. Dzieci, które powinny doświadczać w domu wsparcia emocjonalnego i poczucia bezpieczeństwa, często są świadkami konfliktów, zaniedbania czy emocjonalnego chłodu. W takich warunkach samotność przestaje być jedynie stanem przejściowym – jest stałym elementem codzienności, wpływając na rozwój emocjonalny i społeczny młodego człowieka. W sytuacjach, gdy dom rodzinny przestaje pełnić swoją podstawową funkcję ochronną, często szkoła staje się jedynym miejscem, gdzie dziecko może znaleźć wsparcie i zrozumienie. Dlatego niezwykle ważne jest zrozumienie, jak rozpoznać symptomy emocjonalnego osamotnienia u ucznia oraz jak skutecznie interweniować, aby przeciwdziałać długofalowym skutkom wychowywania się w dysfunkcyjnej rodzinie. 

Nagrywanie rodzica – czy możliwe bez jego wiedzy i zgody?

Większość nauczycieli doświadczyła w swojej karierze sytuacji, w której rozmowa z rodzicami przybrała nieoczekiwany przebieg. Zdarza się, że rodzice stają się nie tyle roszczeniowi, co agresywni, zachowują się obraźliwie, a nawet grożą dyrektorowi czy nauczycielom. W konsekwencji wielu dyrektorów i nauczycieli zastanawia się czy prawo pozwala na nagrywanie rozmów w celach dowodowych.

Trudny rodzic w szkole. Co zrobić, gdy rodzic nęka nauczycieli

Jeżeli dyrektor szkoły ma sprawdzone, wiarygodne informacje dotyczące sytuacji, w których uprawnienia nauczyciela zostały naruszone, zobowiązany jest poinformować odpowiednie organy państwa o przestępstwach popełnionych w stosunku do nauczycieli jako osób korzystających z ochrony, jaka przysługuje funkcjonariuszom publicznym. Podpowiadamy, jak postępować, gdy rodzic nęka nauczycieli i ich uprawnienia zostają naruszone.

Doradztwo zawodowe dla uczniów z orzeczeniem

Jednym z zadań nauczycieli i specjalistów pracujących z uczniami jest wspomaganie uczniów w wyborze kierunku kształcenia i zawodu. Obowiązek ten dotyczy wszystkich – także nauczycieli pracujących z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.  Doradztwo zawodowe dla uczniów z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego powinno być prowadzone w taki sposób, aby zapewnić im możliwość indywidualnego rozwoju, a także stworzyć warunki do aktywności zawodowej w przyszłości. O czym powinien pamiętać doradca zawodowy? Sprawdź, jakie są najważniejsze aspekty prowadzenia doradztwa dla uczniów z orzeczeniem.

Preorientacja zawodowa w przedszkolu – zasady organizacji

Działania dotyczące preorientacji zawodowej w przedszkolu powinny być podejmowane w toku realizacji podstawy programowej wychowania przedszkolnego – nie trzeba więc opracowywać odrębnego programu. Podpowiadamy, jak powinna być organizowana preorientacja zawodowa w przedszkolu.

Godzina wychowawcza – to nie czas na poprawianie sprawdzianów przedmiotowych przez uczniów

W wielu szkołach tzw. godzina wychowawcza wykorzystywana jest jako czas, w którym uczniowie powtarzają materiał przed sprawdzianami czy wręcz piszą poprawy. Taka organizacja tych zajęć nie jest właściwa. Sprawdź, co na temat zajęć z wychowawcą mówią przepisy prawa. Dowiedz się, jak powinny być realizowane godziny z wychowawcą.

Metody team building w klasie i szkole. Współpraca, integracja grupy, prawidłowy przebieg procesu grupowego w zespole

Funkcjonowanie w grupie rówieśniczej to niezbędny warunek rozwoju każdego dziecka. W okresie nastoletnim naturalne jest odwrócenie uwagi od rodziny w stronę rówieśników i różne działania na rzecz uniezależnienia od dorosłych. Budowanie relacji z innymi nastolatkami, umiejętność efektywnej komunikacji, współpracy, rozwiązywania konfliktów to nieocenione zasoby interpersonalne. Praca na rzecz ich rozwoju jest podstawą dalszych sukcesów – życiowych i zawodowych. Dlatego warto wspierać rozwój grupy, jej integrację i procesy, jakie w niej zachodzą. Skorzystają na tym jej członkowie. 

Niestosowanie się do zasad obowiązujących w grupie – interwencja wychowawcy

Wakacje to dla dzieci i nastolatków czas intensywnego budowania kompetencji społecznych. Mogą pobyć w różnych grupach, tych, które znają, np. wśród kuzynów, na koloniach organizowanych w szkole lub zupełnie nowych – jadąc na np. obóz z biura podróży. Niezależnie od tego, gdzie tworzy się nowa grupa zawsze zachodzi w niej proces grupowy. A tam, gdzie więcej niż jedna osoba dochodzi do konfliktów. To naturalne. Dowiedz się, jak zainterweniować, gdy dzieci przekraczają ustalone zasady i nie stosują się do ustaleń. 

Dziecko z doświadczeniem traumy. Jak wspierać ucznia z doświadczeniem traumatycznym?

Mam złe sny, boję się zasnąć, a jak nie śpię, to i tak mi się wszystko przypomina. Nie mogę się na niczym skupić, mam poczucie, że nic nie ma sensu. Czasem czuję się tak źle, że nie wiem, co robić. Chciałbym zapomnieć o tamtej sytuacji, ale nie potrafię, ciągle mnie prześladuje . W taki sposób myślą dzieci, które doświadczyły traumy i zmagają się z zespołem stresu pourazowego. Silny uraz psychiczny może zaburzyć całe funkcjonowanie dziecka lub nastolatka. Dlatego warto wiedzieć, jak rozróżnić traumę od kryzysu sytuacyjnego i w jaki sposób wesprzeć ucznia z jej objawami. Trzeba bowiem mieć świadomość, że doświadczenie może dotyczyć każdego ucznia, a dyrektor i nauczyciele powinni być przygotowani do interweniowania w przypadku jej wystąpienia.  Dowiedz się, co może wywołać traumę oraz jak nauczyciele i specjaliści mogą wspierać dziecko z doświadczeniem traumy. 

Jak pomóc uczniom z zaburzeniami lękowymi radzić sobie podczas egzaminów. Stres lękowego nastolatka

Egzaminy ósmych klas, maturalne czy zawodowe w technikum i szkołach branżowych budzą stres u większości uczniów. To zazwyczaj nowa, dotąd niezbadana okoliczność, która w ich przeżyciu zaważy na dalszej przyszłości. Stres jest w takim momencie zupełnie naturalną reakcją. Jeśli nie paraliżuje ucznia, nie hamuje jego działań i nie wpływa w silny sposób na wyniki. Uczniowie, którzy zmagają się na co dzień z objawami zaburzeń lękowych są w podwójnie trudnej sytuacji. Ich poziom lęku jest znacznie wyższy niż u rówieśników. Jak ich wesprzeć? Dowiedz się, jak pomóc uczniom z zaburzeniami lękowymi radzić sobie podczas egzaminów.

Różne źródła deficytów uwagi. Jak wspierać uczniów z problemami koncentracji uwagi?

Koncentracja uwagi jest w szkole niezbędnym procesem poznawczym. Trudno przyswoić jakąkolwiek wiedzę, opanować nowe umiejętności, jeśli pojawiają się kłopoty w tym zakresie. Jednocześnie tak trudno jest zaakceptować fakt, że nie zawsze uczeń ma wpływ na poziom swojej koncentracji uwagi. Kłopoty w zakresie koncentracji uwagi mogą świadczyć o ADHD, depresji, zaburzeniach lękowych, PTSD i innych kłopotach zdrowia psychicznego. Jak zadbać o potrzeby uczniów z obniżonym poziomem koncentracji uwagi?