
Świat bardzo dynamicznie przenosi się do sieci – dorośli pracują zdalnie, dzieci i nastolatki doświadczają trudów zdalnej nauki. Kontakty interpersonalne są zdecydowanie rzadsze. Dorastający uczniowie zmuszeni są do komunikowania się i współpracy za pośrednictwem internetu. Coraz częściej zdarza się, że cały świat ich relacji ogranicza się do kontaktów wirtualnych. Nauczyciele i rodzice zastanawiają się natomiast czy internet jako źródło kontaktów interpersonalnych to wróg czy sprzymierzeniec.

Dyrektor szkoły ma obowiązek zapewnienia uczniom bezpiecznych i higienicznych warunków uczestnictwa w zajęciach organizowanych przez szkołę. Dotyczy to nie tylko zajęc prowadzonych na jej terenie, ale również w poza obiektami należącymi do danej jednostki. Obowiązywanie tej zasady nie zostało wyłączone na czas zawieszenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty, a zatem – o bezpieczeństwo uczniów trzeba dbać także w czasie zdalnego nauczania. Jak dokonać tego podczas zdalnego wychowania fizycznego, kiedy uczniowie wykonują ćwiczenia w domu?

Już na etapie przedszkolnym dzieci z trudnościami rozwojowymi czy zdrowotnymi mogą doświadczyć wykluczenia – ze strony zarówno dorosłych, jak i rówieśników. Dodatkową trudnością jest to, że często nie są w stanie tego wyrazić, pokazać dorosłym – zwłaszcza, jeśli ich komunikacja odbywa się na poziomie niewerbalnym, jak w przypadku dzieci autystycznych czy z opóźnionym rozwojem mowy. W takiej sytuacji mogą pokazywać swoje emocje poprzez zachowanie – nasilając tym samym trudności w grupie i narażając się na jeszcze większą dyskryminację. Przeczytaj artykuł i skorzystaj ze scenariuszy zajęć mających na celu prewencję dyskryminacji ze względu na stan zdrowia.

Podawane w mediach informacje o ADHD często są ze sobą sprzeczne. Jedni podważają istnienie tego zaburzenia, inni proponują różnorodne metody leczenia, niektóre naprawdę niekonwencjonalne. Można śmiało założyć, że w każdej szkole jakieś dziecko z taki trudnościami się znajdzie – według statystyk zaburzenie to rozpoznaje się u ok. 1% populacji dzieci szkolnych. Dlatego warto przyjrzeć się bliżej funkcjonowaniu uczniów z tym zespołem, by móc zastanowić się, w jaki sposób można ich wesprzeć – wspierając jednocześnie siebie i swoją nauczycielską cierpliwość.

Za nami ponad 3 miesiące pracy zdalnej. Polska szkoła w ciągu kilku dni przeszła z XIX-wiecznego systemu pruskiego na nowoczesną i innowacyjną drogę edukacyjną. Dokonała się rewolucja, a mówiąc bardziej precyzyjnie, dokonali jej nauczyciele, uczniowie i ich rodzice. I zrobili to naprawdę dobrze. Chyba nie ma nauczyciela, który podczas zamknięcia szkół w roku 2020 nie zdobył nowych, bardzo przydatnych umiejętności. I mimo że dla większości pedagogów był to okres, którego raczej z łzą w oku wspominać nie będą, jest kilka ciekawych rzeczy i zachowań uczniów, na które warto zwrócić uwagę i mieć je z tyłu głowy kontynuując pracę edukacyjną. Z nieskrywaną ciekawością słucham wrażeń nauczycieli i uczniów z ich pracy zdalnej, sama też ją prowadzę i monitoruję, na tej podstawie powstał ten artykuł.

Rada Unii Europejskiej w maju 2018 roku wydała zalecenia w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie. To jedna z tych wytycznych, których warto się trzymać w procesie nauczania i wychowania i która stanowi dobrą podstawę edukacyjną dla młodych. Sprawdź czym są kompetencje kluczowe, w jakim celu i jak na nich pracować i o czym pamiętać, aby osiągać najlepsze efekty.

Agresywny uczeń, to uczeń wymagający szczególnej uwagi, a praca z nim wymaga ścisłej współpracy z rodzicami. . Co jednak zrobić, gdy rodzice odmawiają współpracy? Należy mieć świadomość, że w takiej sytuacji szkoła musi sięgnąć po środki prawne – tylko bowiem sąd rodzinny może zobowiązać rodziców do określonego postępowania. W artykule omawiamy działania prawne, które powinna podjąć szkoła w przypadku braku współpracy z rodzicami agresywnego ucznia.

Zdarza się, że kontakt z rodzicem jest ograniczony do minimum. Co robić, gdy rodzic nie pojawia się na spotkaniu z rodzicami, nie przychodzi na konsultacje do nauczyciela? W jaki sposób komunikować się mailowo, gdy funkcjonowanie dziecka niepokoi? Każda informacja o trudnościach pociechy to dla rodzica duży stres. Przemyślana komunikacja może zaprocentować owocną współpracą. W artykule zamieszczono kilka przykładów wiadomości e-mail, które można wysłać do rodziców przez dziennik elektroniczny, kiedy pojawia się potrzeba spotkania. Zwracamy uwagę także na kilka kwestii technicznych, które pomogą nauczycielom doskonalić swój warsztat i sprawią, że wiadomości będą rzeczowe i profesjonalne.

Korzystanie z dzienników elektronicznych znacznie ułatwiło komunikację z rodzicami. E-dzienniki pozwoliły także na ograniczenie „papierowej” korespondencji z rodzicami. Nie oznacza to jednak, że rodzice zupełnie nie muszą już składać własnoręcznych podpisów na dokumentach szkolnych. To z kolei nierzadko daje przestrzeń do nadużyć – zdarza się, że uczniowie podrabiają podpisy rodziców i opiekunów. Jaką odpowiedzialność ponosi uczeń za sfałszowanie podpisu rodzica? Czy podrobienie podpisu innej osoby oznacza popełnienie przestępstwa?

Momenty przełomowe w życiu – wybór szkoły średniej, matura, studia, zaręczyny, ślub, ciąża, nowa praca – łatwo stają się przedmiotem wręcz publicznej dyskusji. Łatwo przypomnieć sobie wydarzenie, stresujące i trudne – np. wybór kierunku dalszej nauki, które szeroko omawiała nasza rodzina, przyjaciele, znajomi, sąsiedzi, a nawet mniej poinformowane osoby, jak ekspedient w osiedlowym sklepie. Gdy stoimy przed decyzją, wyborem – w zasadzie jakimkolwiek, który przyniesie długofalowe skutki, zawsze znajdą się doradcy, którzy przedstawią nam własne wizje, argumenty za i przeciw, tragiczne skutki pomyłek. W takim klimacie często znajdują się dzisiejsi siódmo – i ósmoklasiści – przecierający szlaki edukacyjne po reformie, zmuszeni do szybszego wyboru dalszej drogi, niż poprzednie pokolenie.

Podczas pracy z zespołem klasowym często zastanawiamy się, jakie metody i techniki będą najbardziej skuteczne, ciekawe czy efektywne. Oto przegląd i krótka charakterystyka metod i technik, które można zastosować na zajęciach z doradztwa zawodowego, na godzinie z wychowawcą, na lekcjach podczas realizowania podstawy programowej czy na spotkaniach ze specjalistami.

Największe wyzwanie w budowaniu zespołu leży po stronie dyrektora (w przypadku kadry pracowniczej) i nauczyciela/specjalisty (w przypadku oddziału klasowego). Kluczem jest poznanie poszczególnych członków i adekwatne wykorzystanie ich potencjału i możliwości. W zależności od celu, jaki chcemy osiągnąć, każdorazowo warto zastanowić się nad plusami i minusami pracy zespołowej.

Nowe wyniki badań naukowych przedstawiają coraz szerszą wiedzę na temat przebiegu procesu uczenia się oraz tego, co mu sprzyja, a co go utrudnia. Nierzadko wiedza ta jest sprzeczna z popularnymi przekonaniami czy intuicją, a czasem nawet z praktyką szkolną. Warto jednak przyjrzeć się tym informacjom i wykorzystywać je w swojej pracy, a także przekazywać uczniom. Jak więc rozwijać umiejętności uczenia się – przedstawiamy 6 głównych zasad.

Przepraszam to podobno najtrudniejsze słowo świata. Gdy wypowiadają je uczniowie, odczuwamy satysfakcję. Sami jednak nieczęsto go używamy uważając je za oznakę słabości i zagrożenie dla naszego autorytetu. Tymczasem przepraszanie ma ogromną moc. W artykule wyjaśniamy, dlaczego przepraszanie uczniów przez nauczycieli może być traktowane jako ważne narzędzie wychowawcze.

Praca grupowa w edukacji to nie tylko metoda aktywizująca uczniów, ale także klucz do rozwijania ich umiejętności współpracy i komunikacji. Chociaż nauczyciele chętnie stosują tę formę, często napotykają wyzwania w jej realizacji. Jak skutecznie organizować zadania w grupie? Jak sprawiedliwie ocenić wkład każdego ucznia? W artykule przedstawiamy tajniki efektywnej pracy grupowej. Przedstawiamy korzyści płynące z dobrze przeprowadzonej lekcji oraz wyjaśniamy, jakie metody oceniania można zastosować, by były one sprawiedliwe dla wszystkich.

Wprowadzenie do nowego środowiska szkolnego stanowi wyzwanie zarówno dla uczniów jak i dla ich rodzin. Dzieci przybywające z innego kraju muszą zmierzyć się nie tylko z różnicami językowymi i systemami edukacyjnymi, ale także z nowymi rówieśnikami, nauczycielami oraz zasadami szkolnymi. Adaptacja może przebiegać różnie w zależności od osobowości ucznia. Niektórzy szybko nawiązują kontakty, traktując nową sytuację jako przygodę. Inni mogą przejawiać nietypowe zachowania związane z wysokim stresem, kryzysem czy niechęcią do przebywania w Polsce. W artykule ekspertka tłumaczy, dlaczego nie jest zalecane natychmiastowe kierowanie ucznia do poradni psychologiczno-pedagogicznej. Zwraca również uwagę, w jaki sposób przekazać informację o konieczności pogłębienia diagnozy, w sytuacji, gdy nauczyciele stwierdzają taką potrzebę.

Niech pierwszy rzuci kamień ten, który nigdy nie dał się wyprowadzić z równowagi. Dziecięca ekspresja bywa zachwycająca i urocza, ale ma też swoje mroczne strony. Trwający w nieskończoność krzyk, płacz, rzucanie się na ziemię, czy całkowita odmowa współpracy potrafią napiąć największego stoika. Jednak wychowanie to nie transakcja wymienna. Nie działa w niej zasada: oko za oko, ząb za ząb. Zadaniem dorosłego jest wspierać dziecko, nawet w najtrudniejszych sytuacjach. Co zrobić, jeśli w domu ucznia dorosły ucieka się kar cielesnych? Jak z nim rozmawiać, aby zrozumiał czym tak naprawdę są klapsy?

Wysoko Wrażliwe Osoby (HSP – Highly Sensitive Person, Highly Sensitive People) to termin wprowadzony w latach 90. przez Elaine Aron, amerykańską psycholog. Wysoka wrażliwość to cecha, o której w ostatnich latach jest bardzo głośno. Wiele osób w przestrzeni publicznej zaczęło określać się w ten sposób, definiując to wyrażenie w różny sposób. Czym właściwie jest to zjawisko? Czy jest to cecha, zaburzenie układu nerwowego, a może sposób funkcjonowania? Jak pracować z uczniem, do którego pasuje to określenie? Jakie są objawy WWO i czy w przypadku ich zauważenia potrzebna jest po prostu akceptacja, czy raczej terapia, która pomoże uodpornić się na bodźce zewnętrzne?

Wprowadzenie do nowego środowiska szkolnego stanowi wyzwanie zarówno dla uczniów jak i dla ich rodzin. Dzieci przybywające z innego kraju muszą zmierzyć się nie tylko z różnicami językowymi i systemami edukacyjnymi, ale także z nowymi rówieśnikami, nauczycielami oraz zasadami szkolnymi. Adaptacja może przebiegać różnie w zależności od osobowości ucznia. Niektórzy szybko nawiązują kontakty, traktując nową sytuację jako przygodę. Inni mogą przejawiać nietypowe zachowania związane z wysokim stresem, kryzysem czy niechęcią do przebywania w Polsce. W artykule ekspertka tłumaczy, dlaczego nie jest zalecane natychmiastowe kierowanie ucznia do poradni psychologiczno-pedagogicznej. Zwraca również uwagę, w jaki sposób przekazać informację o konieczności pogłębienia diagnozy, w sytuacji, gdy nauczyciele stwierdzają taką potrzebę.

Niech pierwszy rzuci kamień ten, który nigdy nie dał się wyprowadzić z równowagi. Dziecięca ekspresja bywa zachwycająca i urocza, ale ma też swoje mroczne strony. Trwający w nieskończoność krzyk, płacz, rzucanie się na ziemię, czy całkowita odmowa współpracy potrafią napiąć największego stoika. Jednak wychowanie to nie transakcja wymienna. Nie działa w niej zasada: oko za oko, ząb za ząb. Zadaniem dorosłego jest wspierać dziecko, nawet w najtrudniejszych sytuacjach. Co zrobić, jeśli w domu ucznia dorosły ucieka się kar cielesnych? Jak z nim rozmawiać, aby zrozumiał czym tak naprawdę są klapsy?

Wysoko Wrażliwe Osoby (HSP – Highly Sensitive Person, Highly Sensitive People) to termin wprowadzony w latach 90. przez Elaine Aron, amerykańską psycholog. Wysoka wrażliwość to cecha, o której w ostatnich latach jest bardzo głośno. Wiele osób w przestrzeni publicznej zaczęło określać się w ten sposób, definiując to wyrażenie w różny sposób. Czym właściwie jest to zjawisko? Czy jest to cecha, zaburzenie układu nerwowego, a może sposób funkcjonowania? Jak pracować z uczniem, do którego pasuje to określenie? Jakie są objawy WWO i czy w przypadku ich zauważenia potrzebna jest po prostu akceptacja, czy raczej terapia, która pomoże uodpornić się na bodźce zewnętrzne?

Ostatnie lata to czas nieustannej adaptacji do zmian. Gdy w 2020 roku wybuchła pandemia, społeczeństwo nie dysponowało żadnymi wypracowanymi rozwiązaniami. Trzeba było dostosować się do okoliczności, nieustannie padało wyświechtane już określenie: „sytuacja jest rozwojowa”. Teraz życie okazało się jeszcze bardziej zaskakujące, wybuchła wojna. Wszystko to ma ogromny wpływ na młodych ludzi, którzy choć nie mówią tego głośno, coraz częściej myślą „ja wysiadam”. I to dlatego coraz częściej można usłyszeć o mówić o prawdziwej epidemii dziecięcej depresji, okaleczeń, bezsilności i tragicznie niskiej samooceny. Przeczytaj artykuł o kryzysie psychiatrii dzieci i młodzieży i dowiedz się, jak szkoła może reagować na trudne sytuacje.

Niepokój związany z sytuacją w Ukrainie, który odczuwamy w ostatnich dniach udziela się również naszym dzieciom i uczniom. Dzieci słuchają rozmów dorosłych. Mają również dostęp do mediów społecznościowych oraz telewizji, gdzie pokazywane są zdjęcia i filmy o wojnie. Już niebawem wielu ukraińskich uczniów rozpocznie naukę w polskich szkołach. Obecna sytuacja wymaga podejmowania rozmów na bardzo trudne tematy, adekwatnie do wieku i wiedzy dziecka. Rolą nauczycieli i pedagogów jest wsparcie uczniów i przygotowanie ich do nowej rzeczywistości szkolnej. Niezwykle ważne jest również reagowanie na wszystkie kryzysy dotyczące dzieci i młodzieży pochodzących z Rosji czy Białorusi. Ci uczniowie są obecni w polskich szkołach. Być może lada moment zaczną edukację z tymi, którzy zmuszeni byli do ucieczki z Ukrainy.

Wydaje się dość oczywiste, że tzw. trudne dziecko to dziecko po przejściach. Sprawia kłopoty, bo samo je ma. Powoduje konflikty, jego zachowania są impulsywne i mało przewidywalne, bo tego nauczyło się od swojego otoczenia. Niestety rzadko dorośli chcą widzieć więcej i szerzej. Jakby uwagę przykuwał tylko wierzchołek góry lodowej, przeróżne „niegrzeczne” zachowania, a to co pod wodą pozostaje niezauważone. Przeczytaj artykuł i dowiedz się, dlaczego tak często umyka nam, że „trudny uczeń”, to w rzeczywistości uczeń z doświadczeniem traumy. Sprawdź, jakie skutki w psychice człowieka może wywołać uraz oraz kiedy dziecko powinno być skierowane do specjalisty w zakresie zdrowia psychicznego.

Stosowanie narkotestów i alkomatów w szkole budzi liczne kontrowersje. Rzecznik Opraw Obywatelskich, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, a także Ministerstwo Zdrowia wyrażają zastrzeżenia wobec prób stosowania tych testów w szkołach, nawet za zgodą rodziców. Co można zrobić, jeśli podejrzewamy, że uczeń posiada przy sobie niedozwolone środki odurzające?