Maj i czerwiec to czas, w którym szkoły organizują najwięcej wyjazdów i wycieczek szkolnych dla uczniów. Dla uczniów to zasłużony odpoczynek, dla nauczycieli – stres związany odpowiedzialnością za zdrowie i bezpieczeństwo. Chcąc minimalizować ryzyko związane z szalonymi pomysłami młodych ludzi wychowawcy wprowadzają zakazy posiadania określonych rzeczy, zapowiadają przeszukania i rewizje i proszą rodziców o pisemne zgody na takie działania. Czy słusznie? Żadne przepisy nie dają nauczycielom prawa do samodzielnego przeszukiwania ucznia lub należących do niego rzeczy, np. plecaka. Nie ma również regulacji pozwalających na rewidowanie zawartości szafki. Sprawdź, jak postąpić w sytuacji podejrzenia, że uczeń posiada niedozwolone przedmioty lub substancje.
Nie jest trudno przywołać w pamięci którąś z ujawnionych w mediach historii przemocy wobec osób z niepełnosprawnością intelektualną. Często ich bohaterowie to mieszkańcy domów opieki, ośrodków szkolno-wychowawczych, uczniowie szkół specjalnych. Literatura wskazuje na istotnie większy zasięg zjawiska przemocy w każdej grupie wiekowej, w porównaniu z osobami w normie intelektualnej. Dlaczego ryzyko przemocy seksualnej wobec osób z niepełnosprawnością intelektualną jest wysokie? Jak uchronić młodzież z niepełnosprawnością intelektualną przed traumą przemocy?
Z raportu NIK opublikowanego w lipcu 2022 r. wynika, że szkoły nie organizują profilaktyki wad postawy u uczniów w sposób kompleksowy. Tymczasem zniekształcenia kręgosłupa oraz wady stóp i kolan to najczęstszy problem zdrowotny wśród dzieci i młodzieży, wyprzedzający inne schorzenia – dotykają one od 50 do 60% uczniów. W listopadzie 2022 r. do Ministra Edukacji i Nauki oraz Ministra zdrowia skierowani interpelację w sprawie wprowadzenia do szkół obowiązkowych zajęć korekcyjnych.
Okres przedegzaminacyjny to czas intensywny: pełen nauki, emocji, nadziei i obaw. Dla młodzieży tym bardziej stresujący, że często muszą sprostać oczekiwaniom rodziców i nauczycieli. Poniższy tekst przedstawia postawy uczniów i dorosłych wobec egzaminów. Zawiera wskazówki dla wychowawców i specjalistów szkolnych, które pomogą im owe postawy diagnozować, a także wspierać podopiecznych emocjonalnie i wychowawczo. Dowiedz się, jak zadbać o to, by uczeń umiał podejść do ważnego egzaminu opanowany, a także by wiedział, co robić, gdy pojawia się nadmierne napięcie.
Czasami bywa całkiem zabawnie, gdy uczeń w szkole przyłapany na braku pracy domowej wymyśla kosmicznie brzmiącą wymówkę. Chomik obgryzł mi pracę plastyczną, cały wieczór nie było prądu, mama zapomniała napisać usprawiedliwienie etc. Kłamstwo w głowie ucznia szkoły podstawowej może jawić się jako świetne wyjście z sytuacji. Zwłaszcza ci młodsi mogą absolutnie nie widzieć tego, jak bardzo niestworzone bywają ich historie. Wszyscy wiedzą, że jest to nieprawda, ale co właściwie robić, gdy dziecko kłamie?
Wydaje się, że niesienie pomocy to działanie dające korzyści nie tylko osobie, która tę pomoc otrzymuje, ale również pomagającemu. Czasami jednak można dopuścić do nadmiernej uległości w spełnianiu próśb innych. Nierzadko skutkuje to przekroczeniem granic własnej strefy komfortu. Zdarza się to również u dzieci i młodzieży. Przed zbliżającym się Dniem Wolontariatu, kiedy wszyscy przypominają uczniom, że warto pomagać, trzeba także podkreślać, że także w pomocy należy być asertywnym. Warto pomagać innym, ale tylko asertywność pozwala zachować własne granice udzielać pomocy innym z satysfakcją. Na co zwracać uwagę młodzieży decydującej się na bezinteresowną pomoc innym?
Zdarza się, że dyrektor szkoły zaniepokojony zachowaniem czy sytuacją ucznia decyduje o przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego w domu tego ucznia. Do realizacji tego zadania zwykle delegowany jest psycholog lub pedagog szkolny. Tymczasem trzeba zauważyć, że zakres zadań tych specjalistów nie przewiduje przeprowadzania wywiadu środowiskowego w miejscu zamieszkania. Czy to oznacza, że nauczyciele powinni odmawiać udania się do domu ucznia w celu przeprowadzenia wywiadu środowiskowego?
W obliczu problemów związanych z zachowaniem uczniów, szkoły często stają przed wyzwaniem zapewnienia bezpiecznego i wspierającego środowiska dla wszystkich uczestników procesu edukacyjnego. Przedmiotem dyskusji są najczęściej kwestie agresywnego zachowania w miejscach takich jak biblioteka czy świetlica szkolna. Czy szkoła ma prawo ograniczyć dostęp do świetlicy dla ucznia wykazującego agresywne zachowania?
Uczniowie z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, umiarkowanym lub znacznym, mają możliwość pobierania nauki we wszystkich typach szkół. To, jak poradzi sobie uczeń z niepełnosprawnością intelektualną w szkole ogólnodostępnej w dużej mierze zależy od stopnia jego niepełnosprawności i zasobów szkoły. Co robić, gdy społeczność szkolna nie jest w stanie odpowiednio wesprzeć ucznia w codziennym życiu i nauce? Jak o tym rozmawiać z rodzicami?
W odniesieniu do realizacji zadań związanych z doradztwem zawodowym stosowane są różne określenia: preorientacja zawodowa, orientacja zawodowa, doradztwo zawodowe. Sprawdź, w jakie nazwy obowiązują w odniesieniu do doradztwa zawodowego na poszczególnych etapach edukacji.
Cel doradztwa zawodowego to wspieranie uczniów w procesie przygotowania ich do świadomego i samodzielnego wyboru kolejnego etapu kształcenia i zawodu, z uwzględnieniem ich zainteresowań, uzdolnień i predyspozycji zawodowych oraz informacji na temat systemu edukacji i rynku pracy. Pobierz przykładowy program realizacji WSDZ dla branżowej szkoły I stopnia, technikum i liceum w roku szkolnym 2020/2021.
Celem orientacji zawodowej (klasy I-III) jest zapoznanie uczniów z wybranymi zawodami, kształtowanie pozytywnych postaw wobec pracy i edukacji oraz pobudzanie, rozpoznawanie i rozwijanie ich zainteresowań i uzdolnień. Pobierz przykładowy wzór programu!
Zaburzenia ze spektrum autyzmu to temat, który może wydawać się trudny do omówienia z uczniami. Jednak jego zrozumienie jest bardzo ważnym krokiem do wykształcenia empatii, akceptacji i wsparcia dla osób, które mogą postrzegać świat inaczej niż większość. W środowisku szkolnym rozmowa na temat zaburzeń ze spektrum autyzmu nabiera szczególnego znaczenia. Szkoła to miejsce, w którym dzieci spędzają dużo czasu, zdobywają nie tylko wiedzę, ale także kompetencje społeczne. To tu kształtują się ich postawy wobec odmienności. Ucząc dzieci, jak rozmawiać o zaburzeniach ze spektrum autyzmu i jak wspierać kolegów i koleżanki, nauczyciel przyczynia się do tworzenia bezpiecznego i przyjaznego środowiska dla wszystkich uczniów. Dowiedz się, jak rozmawiać z dziećmi o zaburzeniach ze spektrum autyzmu.
Dzieci z zespołem Downa często ocenianie są przez pryzmat wielu stereotypów. Wiedza o ich rozwoju nie jest powszechna. Często mylny obraz budują błędne przekonania, zbyt duże uogólnienia. Każde z nich rozwija się inaczej, często ich możliwości są ograniczane przez innego rodzaju współwystępujące problemy. Dzieci z zespołem Downa (ZD) korzystają również z nauki w szkołach ogólnodostępnych. Dlatego tak istotne jest, by dobrze rozumieć ich potrzeby. W artykule przedstawiono najczęściej występujące problemy uczniów z ZD w szkole masowej. Autorka podpowiada, jak na etapie edukacji wczesnoszkolnej pracować nad spójnością i wzajemną akceptacją w klasie, do której uczęszcza dziecko z ZD.
Niech rzuci kamieniem nauczyciel, który w swojej klasie nie miał nigdy „niegrzecznego dziecka”. W każdej szkole i klasie wcześniej czy później znajdą się dzieci, które swoim zachowaniem będą sprawiały problemy wychowawcze, będą silnie wpływały (zwykle negatywnie) na proces grupowy czy wręcz uniemożliwiały przeprowadzenie lekcji. Większość nauczycieli ma swoje sprawdzone metody na takie sytuacje, ale coraz częściej zdarza się, że i one zawodzą, a na „współczesne” dzieci po prostu nie będą działać. Self-Reg to metoda zarządzania stresem, którą stworzył kanadyjski psycholog Stuart Shanker. Dlaczego nawiązuję do stresu mówiąc o „niegrzecznych” dzieciach? Bo każde „niegrzeczne” dziecko, które spotkacie na swojej drodze jest w istocie rzeczy dzieckiem zestresowanym, przebodźcowanym, nieradzącym sobie ze swoimi problemami.
Depresja to długotrwały, szkodliwy i poważny stan. Charakteryzuje się przede wszystkim nadmiernym obniżeniem nastroju, ale również innymi objawami psychicznymi, behawioralnymi i fizycznymi. Pojawienie się objawów depresyjnych zazwyczaj związane jest z aktualnie trudnymi przeżyciami. Dla dzieci i młodzieży jest to bardzo często stres związany ze szkołą: nadmierne wymagania, nasilona rywalizacja wśród uczniów, presja i przemoc rówieśnicza. Rozpoznanie depresji stawiane jest przez lekarza psychiatrę, który podejmuje decyzję o włączeniu odpowiedniego leczenia depresji. Często obok leczenia farmakologicznego zalecana jest również opieka psychologiczna lub psychoterapia. Odpowiednie zatroszczenie się o dziecko w szkole wspiera proces terapeutyczny, dzięki czemu powrót do zdrowia może nastąpić szybciej.
Informacja o zażyciu lub zażywaniu środków odurzających poprzez uczniów nie może zostać zignorowana przez szkołę. W związku z sytuacjami zagrożenia zdrowia i życia szkoła zobowiązana jest wdrożyć procedury postępowania i reagowania w sytuacjach kryzysowych. Taki dokument powinien być w każdej jednostce oświaty. Uczniowie, ale również ich rodzice powinno zostać niezwłocznie objęciu wszechstronną pomocą psychologiczno-pedagogiczną. Pojawia się jednak wątpliwość – czy szkoła ma obowiązek zawiadomienia sądu rodzinnego o zażywaniu środków odurzających?
Presja perfekcji to prawdziwa zmora współczesnych czasów. Już w najmłodszych klasach szkoły podstawowej dostrzec można dzieci niezadowolone z własnego wyglądu, umiejętności, ocen. Przekaz medialny jest dla dzieci jasny i klarowny: musisz być piękny, silny, wysportowany, zawsze pełny energii, inteligentny i lubiany. Obraz ideału lansowany w dzisiejszym społeczeństwie utrwala się już w chłonnych umysłach najmłodszych. Prawdziwy plon zbiera jednak w okresie dojrzewania. Pojawiają się objawy depresji, zaburzeń odżywiania, zaburzeń lękowych. Jak pomóc nastolatkom poradzić sobie z nadmiernymi oczekiwaniami i perfekcjonizmem?
Depresja to długotrwały, szkodliwy i poważny stan. Charakteryzuje się przede wszystkim nadmiernym obniżeniem nastroju, ale również innymi objawami psychicznymi, behawioralnymi i fizycznymi. Pojawienie się objawów depresyjnych zazwyczaj związane jest z aktualnie trudnymi przeżyciami. Dla dzieci i młodzieży jest to bardzo często stres związany ze szkołą: nadmierne wymagania, nasilona rywalizacja wśród uczniów, presja i przemoc rówieśnicza. Rozpoznanie depresji stawiane jest przez lekarza psychiatrę, który podejmuje decyzję o włączeniu odpowiedniego leczenia depresji. Często obok leczenia farmakologicznego zalecana jest również opieka psychologiczna lub psychoterapia. Odpowiednie zatroszczenie się o dziecko w szkole wspiera proces terapeutyczny, dzięki czemu powrót do zdrowia może nastąpić szybciej.
Presja perfekcji to prawdziwa zmora współczesnych czasów. Już w najmłodszych klasach szkoły podstawowej dostrzec można dzieci niezadowolone z własnego wyglądu, umiejętności, ocen. Przekaz medialny jest dla dzieci jasny i klarowny: musisz być piękny, silny, wysportowany, zawsze pełny energii, inteligentny i lubiany. Obraz ideału lansowany w dzisiejszym społeczeństwie utrwala się już w chłonnych umysłach najmłodszych. Prawdziwy plon zbiera jednak w okresie dojrzewania. Pojawiają się objawy depresji, zaburzeń odżywiania, zaburzeń lękowych. Jak pomóc nastolatkom poradzić sobie z nadmiernymi oczekiwaniami i perfekcjonizmem?
Specyficzne zaburzenia uczenia się to neurorozwojowe trudności takie jak dysleksja rozwojowa, dysortografia czy dyskalkulia. Ich źródłem nie jest ani obniżony intelekt, ani deficyty w dotychczasowej stymulacji do rozwoju. Część dzieci po prostu je ma – ujawniają się zazwyczaj dopiero na etapie szkolnym, choć pewne objawy są zauważalne wcześniej. Są też, jak wskazują badania, ogromnym ciężarem emocjonalnym dla dzieci, u których się pojawiają. Sprawdź, jak dbać o dobrostan psychiczny i poprawę samooceny ucznia, który zmaga się ze specyficznymi zaburzeniami rozwoju umiejętności szkolnych.
Informacja o zażyciu lub zażywaniu środków odurzających poprzez uczniów nie może zostać zignorowana przez szkołę. W związku z sytuacjami zagrożenia zdrowia i życia szkoła zobowiązana jest wdrożyć procedury postępowania i reagowania w sytuacjach kryzysowych. Taki dokument powinien być w każdej jednostce oświaty. Uczniowie, ale również ich rodzice powinno zostać niezwłocznie objęciu wszechstronną pomocą psychologiczno-pedagogiczną. Pojawia się jednak wątpliwość – czy szkoła ma obowiązek zawiadomienia sądu rodzinnego o zażywaniu środków odurzających?
Przeniesienie do szkoły noża lub innego niebezpiecznego narzędzia nie może zostać zlekceważone przez nauczycieli i dyrektora. Dyrektor jest bowiem odpowiedzialny za zapewnienie bezpieczeństwa uczniom i nauczycielom, dlatego konieczne jest zbadanie sytuacji podjęcie odpowiednich kroków. Sprawdź, jak postępować, jeżeli w szkole pojawia się uczeń z nożem w kieszeni.
Każdego roku z ucieka z domu kilka tysięcy chłopców i dziewczynek. Najmłodsi uciekinierzy to czwartoklasiści, choć decydują się na ucieczkę zdecydowanie rzadziej niż uczniowie w okresie dojrzewania w wieku 14–17 lat. Czy da się temu zapobiec? Co jest najczęstszą przyczyną ucieczek? Jakie kroki mogą podjąć nauczyciele oraz rodzice, zanim dziecko ucieknie z domu, aby zapobiec zaginięciu? Sprawdź, jakie sygnały mogą zwiastować planowaną ucieczkę.
Dziecku choremu na cukrzycę nie trzeba ograniczać wysiłku fizycznego. Sport jest zalecany wszystkim chorym z cukrzycą typu 1. Wysiłek ten musi być jednak dopasowany do możliwości, a także stylu życia chorego ucznia. Sprawdź, o czym trzeba pamiętać, aby dziecko z cukrzycą na zajęciach wychowania fizycznego było bezpieczne. Dowiedz się, kiedy nie należy, a kiedy z powodu choroby trzeba odmówić uczniowi aktywności fizycznej na lekcji WF.
Odmowa przyjęcia do przedszkola dziecka z alergią pokarmową jest niedopuszczalna. Kadra przedszkola musi natomiast zadbać o zapewnienie mu odpowiedniej opieki i bezpieczeństwa. Jednocześnie jednak, brak jest przepisów które określałyby zasady podawania dzieciom leków w przedszkolach. Czy w zakres obowiązków nauczycieli może wchodzić także podawanie leków? Przede wszystkim, czy w przypadku alergika, nauczyciel musi wykonać zastrzyk z adrenaliny w przedszkolu? Sprawdź, jak rozwiązać problem w przypadku przedszkolaków, skoro przepisy nie określają zasad podawania dzieciom leków w przedszkolach.
Zmiany budzą lęk. Przyzwyczajeni do obowiązującej od lat 90’ klasyfikacji ICD-10 możemy obawiać się zamieszania, jakie wprowadzi nowa klasyfikacja chorób ICD-11 opublikowana kilka miesięcy temu. Co się zmieni? Do czego trzeba będzie przywyknąć? Jakie zmiany niosą za sobą korzyści, a jakie kłopoty? Spróbujmy przyjrzeć się modyfikacjom, w szczególności, jeśli chodzi o choroby i zaburzenia psychiczne. Pamiętaj, że nowy system będzie obowiązywał już od 1 stycznia 2022 roku, a do chwili obecnej nie opublikowano polskiej wersji. Warto już dziś poznać zmiany.