
„Jeśli nie widzisz, to dlaczego nie nosisz okularów?”, „Załóż okulary, to zobaczysz” – te często udzielane rady nie zawsze są trafne. Problemy z widzeniem mogą bowiem wynikać nie z wady wzroku, ale z zaburzeń percepcji wzrokowej. Na ogół brak korekcji okularowej nie jest przyczyną trudności percepcyjnych. Jakość percepcji wzrokowej może być niewystarczająca z wielu przyczyn.

Doskonalenie zawodowe to proces celowego, zaplanowanego i ciągłego kształcenia zawodowego, który polega na podwyższaniu kompetencji oraz kwalifikacji zawodowych nauczyciela, a także na wszechstronnym rozwoju jego osobowości. Jest to proces realizowany zarówno przez instytucje specjalizujące się w tym zakresie, jak i poprzez samokształcenie i samodoskonalenie. W praktyce nauczyciele najczęściej podejmują doskonalenie zawodowe w celu uzyskania dodatkowych kwalifikacji, czyli uprawnień do zajmowania nowego stanowiska w szkole. Przed wybraniem konkretnej formy doskonalenia zawodowego trzeba koniecznie upewnić się, że umożliwia ona zdobycie kwalifikacji, o których mowa w rozporządzeniu MEiN. Należy również sprawdzić, czy jest ona realizowana zgodnie z obowiązującym standardem kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela. W artykule wyjaśniamy, na co zwracać uwagę wybierając oferty studiów podyplomowych, kursów kwalifikacyjnych i szkoleń dla nauczycieli.

Uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym charakteryzuje opóźniony rozwój mowy i ograniczony zasób słów. Na ogół komunikują się oni za pomocą krótkich zdań, wyrazów lub gestów. Mają trudności z rozumieniem abstrakcyjnych pojęć, zapamiętywaniem, koncentracją i odtwarzaniem informacji. Często zmyślają i wykazują impulsywne zachowania. Edukacja tych uczniów wymaga dostosowania wymagań do poziomu rozwoju dziecka w wieku 6-9 lat, z naciskiem na proste formy komunikacji. W artykule przedstawimy skuteczne strategie komunikacyjne, które mogą pomóc nauczycielom uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym w pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej.

Usprawnianie integracji sensorycznej ma charakter zarówno terapeutyczny, jak i profilaktyczny. Niezaprzeczalnie Sensoplastyka dostarcza wielu doznań sensorycznych. Bazuje na zmysłach człowieka, stymuluje je. Może być formą profilaktyki w zaburzeniach przetwarzania sensorycznego. Łączy się z integracją sensoryczną także pod kątem zadań osoby prowadzącej terapię czy zajęcia. Zadaniem terapeuty jest utrzymanie właściwej równowagi między nadzorowaniem terapii a zapewnieniem wolności wyboru podopiecznemu. Zbyt duża ingerencja wywoła przeciwny skutek. To samo dotyczy osoby prowadzącej zajęcia z Sensoplastyki, która powinna zapewnić swobodę działania sprzyjająca myśleniu twórczemu.

Rozwój umiejętności wykonawczych u dzieci istotnie wpływa na ich codzienne funkcjonowanie zarówno w szkole, jak i poza nią. Wielu nauczycieli staje przed wyzwaniem skutecznego wspierania swoich uczniów w nabywaniu tych niezbędnych kompetencji. Nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, że deficyty w zakresie umiejętności wykonawczych powodują m.in. trudności z koncentracją, organizacją zadań czy kontrolą emocji. W artykule wyjaśniono, czym są umiejętności wykonawcze oraz przedstawiono sprawdzone strategie i narzędzia, które pomagają w przezwyciężeniu tych problemów. Omówione zostaną metody identyfikacji deficytów wykonawczych oraz kroki niezbędne do wspierania rozwoju kluczowych umiejętności. Ekspertka udziela praktycznych porad i prezentuje konkretne rozwiązania, które nauczyciel wykorzystywać w codziennej pracy z uczniami.

Nauczyciele i rodzice mają coraz większą wiedzę o charakterystyce zaburzeń nierozwojowych, jakim jest między innymi spektrum autyzmu. Rosnąca świadomość społeczna w zakresie zdrowia psychicznego sprawia, że coraz więcej uczniów zostaje skierowanych na diagnozę psychologiczną. Niektórzy uczniowie sami decydują się poprosić dorosłych o pomoc i diagnozę. Dla większości dzieci i nastolatków proces diagnostyczny jest jednak stresujący, budzi sprzeczne emocje. Jak wesprzeć ucznia w tym trudnym czasie i pomoc mu poradzić sobie z emocjonalnymi konsekwencjami diagnozy?

W rozumieniu integracji sensorycznej wyodrębnia się siedem systemów/układów sensorycznych. Są to: system wzrokowy, słuchowy, węchowy, smakowy, przedsionkowy, dotykowy i proprioceptywny, z których trzy ostatnie nazywane są systemami bazowymi, gdyż na ich podłożu kształtują się pozostałe układy. Treść niniejszego artykułu skupia się wokół tylko jednego z wymienionych – zmysłu smaku.

Proces wchodzenia w dorosłość to ogromne wyzwanie dla każdego nastolatka. Naturalna jest niepewność, lęk o przyszłość, przytłoczenie koniecznością wyboru dalszej drogi. Już samo opuszczenie domu i uniezależnienie się od dorosłych budzi spory lęk. Nastolatki wychowujące się w rodzinie pochodzenia mają jednak zazwyczaj wsparcie w rodzicach i przekonanie, że zostaną uratowane z ewentualnej opresji. Inaczej jest w przypadku uczniów żyjących w rodzinach zastępczych lub placówkach opiekuńczo-wychowawczych. Jak ich wesprzeć w trudnym procesie usamodzielnienia?

Praca z grupą wymaga szerokiego spektrum kompetencji. Nauczyciel codziennie korzysta ze swoich umiejętności adaptacji do zmiennych warunków, pokładów cierpliwości i kreatywności. Zwłaszcza, gdy uczniowie mają odmienne zasoby i zupełnie różne potrzeby. Frustracja nadchodzi, gdy nauczyciel czuje się bezradny i mało skuteczny. Co zrobić, gdy uczniowie nie wykonują poleceń i nie biorą aktywnego udziału w procesie nauczania. Co może leżeć u źródła takiej sytuacji?

Przeprowadzenie starannej, wieloetapowej diagnozy zaburzeń integracji sensorycznej jest niezwykle istotne by móc określić, w jakich obszarach i na jakich etapach przetwarzania zmysłowego występują nieprawidłowości. Trafna diagnoza jest też bardzo ważna przy wytyczaniu właściwej drogi postępowania terapeutycznego. To od niej będzie zależał sukces naszego podopiecznego. Diagnozę należy oprzeć w pierwszej mierze na wywiadzie z rodzicami dziecka (opiekunami) – to oni bowiem znają je najlepiej. Kolejny krok postępowania diagnostycznego to wykonanie wybranych prób obserwacji klinicznej. Warto skorzystać ze standaryzowanych testów opracowanych przez samą twórczynię pojęcia i metody SI, A.J. Ayres. Nie bez znaczenia dla ostatecznego kształtu diagnozy są wyniki dotychczasowych badań i opinie specjalistów.