współpraca z rodzicami

  Rodzina patchworkowa. O komunikacji nauczycieli z opiekunami i dziećmi w rodzinach zrekonstruowanych

Rodzina patchworkowa. O komunikacji nauczycieli z opiekunami i dziećmi w rodzinach zrekonstruowanych

Szacuje się, że w Polsce funkcjonuje około miliona rodzin zrekonstruowanych, założonych przez partnerów, którzy mają już dzieci z poprzednich związków. Relacje w takich rodzinach w prosty sposób obrazuje metafora patchworku. To tkanina uszyta ze skrawków różnych tkanin, które pozornie do siebie nie pasują, ale razem tworzą całość, często spójną i ciekawą. Różnorodność rodzin to również wyzwanie dla wychowawcy. W jaki sposób nawiązać dobrą współpracę z członkami rodzin tak złożonych, jak patchworkowe? 

Szkoła to miejsce, w którym dzieci nawiązują nowe relacje. Odwiedzają w domach innych uczniów i obserwują to, jak odmiennie żyją różne rodziny. Zaczynają dostrzegać różnice w relacjach rodzinnych. W jednej klasie uczą się obok siebie dzieci z przeróżnymi doświadczeniami, żyjące w czasem skrajnie odmiennych środowiskach. Niektóre z nich wychowywane są przez samodzielnych rodziców, inne funkcjonują w opiece naprzemiennej i ich czas dzieli się na dwa domy. W jednej rodzinie patchworkowej mogą funkcjonować biologiczne dzieci partnerów, ich rodzeństwo przyrodnie lub przybrane, zależnie od układu. Czasem rodzina patchworkowa jest stanem przez dziecko już zastanym – w takiej się urodziło, rodzice nigdy nie byli małżeństwem lub rozwód nastąpił przed ich przyjściem na świat. Czasem patchwork tworzy się na jego oczach – w konsekwencji rozstania rodziców, wejścia w nowe związki, tworzenia nowej rodziny.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

  • Jakie wyzwania stawiają przed nauczycielami rodziny patchworkowe?
  • W jaki sposób szkoła wpływa na uświadamianie dzieci różnic w strukturach rodzinnych?
  • Dlaczego ważne jest, aby wychowawcy poznali specyfikę rodzin swoich uczniów?
  • Jakie są dobre praktyki komunikowania się nauczycieli z rodzicami i opiekunami o sytuacji rodzinnej ucznia?
  • Jak nauczyciele mogą unikać stereotypów i uproszczeń w traktowaniu rodzin zrekonstruowanych?
  • Dlaczego normalizacja różnic w modelach rodzinnym jest kluczowa w szkolnej edukacji?
  • Jakie są trudności i wyzwania, z jakimi mogą się spotkać dzieci z rodzin patchworkowych w szkole?
  • Jak nauczyciele mogą wspierać relacje dzieci z różnymi opiekunami, w tym z rodzicami i ich partnerami?
  • W jaki sposób szkoła może odnosić się do różnorodności rodzinnej uczniów?
Uczeń na gigancie, czyli nastolatek ucieka z domu. Dlaczego nastolatek chce uciec z domu i jak można temu zapobiegać?

Uczeń na gigancie, czyli nastolatek ucieka z domu

Każdego roku z ucieka z domu kilka tysięcy chłopców i dziewczynek. Najmłodsi uciekinierzy to czwartoklasiści, choć decydują się na ucieczkę zdecydowanie rzadziej niż uczniowie w okresie dojrzewania w wieku 14–17 lat. Czy da się temu zapobiec? Co jest najczęstszą przyczyną ucieczek? Jakie kroki mogą podjąć nauczyciele oraz rodzice, zanim dziecko ucieknie z domu, aby zapobiec zaginięciu? Sprawdź, jakie sygnały mogą zwiastować planowaną ucieczkę.

Fundacja ITAKA, której misją jest pomoc w odnalezieniu zaginionych, jest również realizatorem kampanii profilaktycznej „Nie uciekaj!”. Psycholog Anna Nita, która współpracuje z ITAKĄ szacuje, że corocznie z domu ucieka ponad 4200 nieletnich. Większość to dziewczęta. Powody ucieczek są przeróżne. W swoich materiałach Fundacja ITAKA podkreśla takie przyczyny ucieczek z domu, jak:
  • brak bliskości,
  • konflikty w domu,
  • konflikty w grupie rówieśniczej,
  • wysokie wymagania,
  • złe traktowanie,
  • potrzeba niezależności,
  • nieakceptowany związek,
  • problemy w szkole
Właściwie wszystkie wiążą się z kłopotami w zakresie komunikacji i brakiem poczucia bezpieczeństwa. By otoczyć ucznia odpowiednią opieką i zapobiec ucieczce, trzeba zrozumieć jego emocje i położenie.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

  • Dlaczego młodzież oraz młodsze dzieci uciekają z domu?
  • Jakie problemy są najczęściej ujawniane w przypadku zaginionego dziecka lub nastolatka?
  • Jak rozmawiać z dzieckiem, które ujawnia myśl o ucieczce z domu?
  • Których potrzeb dziecka nie zaspokaja rodzina, które wpada na pomysł ucieczki?
 Jak rozmawiać z rodzicami o problemach ucznia? Jak komunikować rodzicom problemy ucznia?

Jak komunikować rodzicom problemy dziecka?

Podejmowanie rozmowy, która ma na celu przekazanie nieprzyjemnych i przykrych w odbiorze treści sprawia trudność każdemu nauczycielowi. Dowiedz się, jak przekazać rodzicom ucznia informacje o jego problemach, aby rozmowa stanowiła punkt wyjścia w drodze do próby ich rozwiązania. Upewnij się, że wiesz, jak komunikować rodzicom problemy dziecka.

Sytuacja, w której rodzic dowiaduje się o potrzebie przyjścia do szkoły, jest bardzo trudna. Powoduje stres, który budzi trudne emocje. Bardzo ważnym elementem pozwalającym na ich rozładowanie jest sposób przekazania informacji o spotkaniu. Najbardziej pożądany jest bezpośredni kontakt, np. podczas wizyty domowej. Jest to jednak sposób wymagający czasu i zaangażowania, w związku z tym nie zawsze możliwy do zastosowania.
Jak wygląda pierwsza wizyta u psychologa dziecięcego? Wskazówki do przygotowania dziecka i rodziców

Jak wygląda pierwsza wizyta u psychologa dziecięcego? Wskazówki do przygotowania dziecka i rodziców

Informacja o potrzebie udania się z dzieckiem do psychologa dziecięcego często wywołuje u rodziców szok i niepewność. Jednak szkoła czy przedszkole nie zawsze jest w stanie udzielenia kompleksowego wsparcia, którego w danej sytuacji potrzebuje dziecko. Przekazując sugestię skorzystania ze specjalistycznej pomocy psychologicznej warto wyjaśnić, jak będzie wyglądała pierwsza wizyta u psychologa specjalnego oraz na czym polega praca z dzieckiem w gabinecie. Warto wyjaśnić rodzicom, że pierwsza wizyta ma charakter konsultacji, w czasie której psycholog ma zgromadzić kluczowe informacje. Trzeba bowiem mieć świadomość, że na pierwszym spotkaniu psycholog nie rozpocznie jeszcze terapii i nie udzieli dziecku kompleksowej pomocy. W artykule zamieszczamy wskazówki do przygotowania dziecka i rodziców na spotkanie z psychologiem dziecięcym.

Przede wszystkim warto zaznaczyć, że psycholodzy pracują bardzo różnie. Standard pracy i sposób przeprowadzania konsultacji jest indywidualnym wyborem i trudno tu o jeden schemat. Wszystko zależy również od tego, gdzie pracuje konkretny specjalista. Trochę inna jest oferta poradni psychologiczno-pedagogicznej, poradni zdrowia psychicznego czy centrum środowiskowego. Psycholodzy udzielają pomocy w prywatnych gabinetach, centrach medycznych państwowych i komercyjnych, organizacjach pozarządowych, instytucjach pomocy społecznej i wielu innych miejscach. Charakter placówki z pewnością wpływa na to, jak dokładnie przebiega współpraca z psychologiem. Warto jednak znać różne możliwości, jakie może zaproponować specjalista.
  Nadopiekuńcza matka, surowy ojciec – o postawach wychowawczych rodziców

Nadopiekuńcza matka, surowy ojciec – o postawach wychowawczych rodziców

Rozmowy z uczniami bywają trudne, ale jeszcze większym wyzwaniem mogą okazać się ich rodzice. To oni odpowiadają za wychowanie dziecka i podejmują najważniejsze decyzje, które go dotyczą. Nie zawsze są to decyzje słuszne, jednak szkoła, co do zasady nie powinna w nie ingerować. Co jednak, kiedy postawa rodzica wpływa na komunikację z nauczycielami? Sprawdź, jak rozpoznawać style wychowawcze rodziców, aby usprawnić komunikację i współpracę na linii szkoła – dom.

Rodzice odwiedzający szkołę swoim zachowaniem również dostarczają wielu informacji o stosowanych w domu metodach wychowawczych. Celem kontaktów rodziny ze szkołą powinna być zawsze współpraca wspierająca dziecko w rozwoju, wykorzystaniu potencjału, a także w rozwiązywaniu problemów. Sprzyja jej otwarta i oparta na wzajemnym szacunku komunikacja. Tacy rodzice to skarb, bo nie tylko współpracują z nauczycielami w obszarze wychowania własnego dziecka, ale także aktywnie angażują się w życie społeczności szkolnej. W przepełnionych klasach dominują jednak rodzice, którzy gorzej radzą sobie z wychowaniem i niechętnie się do tego przyznają. Stosują uniki, wymówki lub manipulacje. Oskarżają szkołę o złe nauczanie i przerzucają na nauczycieli całą odpowiedzialność za wychowanie. Robią to otwarcie, np. podczas zebrania, konsultacji lub rozmowy telefonicznej z nauczycielem, ale także na odległość, np. nastawiają dziecko przeciwko szkole i stosowanym w niej metodom. Równie trudni dla nauczyciela są rodzice, którzy unikają kontaktu: nie odpowiadają na wiadomości, nie pojawiają się na zebraniach, są zawsze zajęci. Gdy dojdzie do eskalacji problemu dziecka (np. zagrożenie pozostaniem na drugi rok, permanentne wagary, konflikt z nauczycielem, przemoc wobec innych uczniów), są zaskoczeni i oburzeni, że nie zostali poinformowani na czas. Co oznaczają takie postawy rodziców? Nieudolność, niemoc wychowawczą, niekonsekwencję, surowość, nadmierne oczekiwania wobec dziecka i szkoły. Mówi się, że nie ma trudnych dzieci – trudni bywają ich rodzice. Poznając ich lepiej, łatwiej będzie nam zrozumieć postawy i zachowania uczniów.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

  • Jakie funkcje w wychowaniu spełnia rodzina?
  • Czy zachowanie ucznia pozwala na określenie, jaki styl wychowawczy stosują rodzice?
  • Jakich informacji o stosowanych metodach wychowawczych dostarczają rodzice?
  • Jakie postawy wychowawcze rodziców można zauważyć najczęściej?
  • Na jakie problemy w kontakcie z rodzicami musi przygotować się nauczyciel?
  Jak napisać maila do rodziców ucznia? Wskazówki do korespondencji z prośbą o spotkanie z nauczycielem

Jak napisać maila do rodziców ucznia? Wskazówki do korespondencji z prośbą o spotkanie z nauczycielem

Załącznik nr 1. Zauroczenie nastolatka. Karta pracy

Miłość w czasach dorastania – scenariusz warsztatów dla rodziców uczniów szkół ponadpodstawowych

Pierwsze związki nastolatków są dużym wyzwaniem dla rodziców. Pojawia się lęk o to, by dziecko nie podjęło decyzji, które mogą na stałe zmienić jego życie. Bardzo trudno jest przyjąć, że dotychczas zależna od dorosłych dziewczynka lub chłopiec buduje własną przestrzeń, do której nie bardzo można wejść. Pojawia się nieznana dotąd czujność w poznawaniu potencjalnych lub realnych partnerów nastolatka, wyobrażenie o beztrosce, która wpędzi dziecko w kłopoty, obawa przed ,,nieuchronnym” zranieniem. Rodzice, którzy dotąd czuli kontrolę nad życiem swoich dzieci, nagle konfrontują się z jej brakiem. Rozmowy o relacjach nastolatka bywają dla nich krępujące, pełne napięcia. Do tego wszystkiego dodajmy burzę hormonów i labilność emocjonalną dorastającego podlotka i przepis na rodzinne konflikty mamy gotowy. Warsztat ma na celu pomóc rodzicom w rozumieniu potrzeb i zadań rozwojowych młodzieży oraz wsparcie rodziców w poszerzeniu kompetencji rodzicielskich.

Uczestnicy: rodzice uczniów szkół ponadpodstawowych
Cel ogólny: rozwijanie kompetencji rodzicielskich
Cele szczegółowe:
  • psychoedukacja w zakresie potrzeb emocjonalnych i seksualnych nastolatków
  • wsparcie komunikacji rodziców z dorastającymi dziećmi
  • pomoc w rozumieniu zmian zachodzących w okresie kryzysów wieku dojrzewania
Potrzebne materiały:
  • Karta pracy nr 1. Zauroczenie nastolatka – składniki
  • Karta pracy nr 2. Porozmawiaj ze mną!
  • kartony dużego formatu
  • długopisy lub flamastry
Czas trwania zajęć: 60 minut
Liczba uczestników: 20–30 osób
Wsparcie rodziców uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim

Wsparcie rodziców uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim

Informacja o niepełnosprawności intelektualnej dziecka to dla rodziców ogromny wstrząs. To naturalne, że rodzice marzą o dobrej przyszłości dla swoich dzieci. Pragną, by miały szanowany społecznie zawód, chcą, by ich dziecko wyróżniało się swoimi pasjami, by rozwijało mocne strony i skorzystało z nich w przyszłości. Diagnoza niepełnosprawności intelektualnej sprawia, że rodzic traci grunt pod nogami. Nie zawsze również rozumie, co właściwie oznacza takie rozpoznanie. Co ważne – nie zawsze udaje się postawić diagnozę jeszcze przed rozpoczęciem edukacji. Dowiedz się, jak wspierać rodziców dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, którzy zdecydowali, że dziecko będzie uczęszczało do szkoły ogólnodostępnej.

Zdarza się, że dziecko kierowane jest na badanie psychologiczne dopiero po rozpoczęciu nauki w szkole podstawowej. Nieświadome trudności dziecka otoczenie wymaga od niego tyle, ile od rówieśników z wyższymi zasobami poznawczymi. To powoduje, że piętrzą się edukacyjne niepowodzenia. Diagnoza daje możliwości dostosowania wymagań i oczekiwań, zaplanowania optymalnych narzędzi edukacyjnych. Potrzebna jest jednak do tego współpraca całego środowiska – rodziców, nauczycieli, pedagoga, psychologa szkolnego i dziecka. Dlatego tak istotna jest praca z rodzicem i zawiązanie z nim trwałego sojuszu na rzecz rozwoju dziecka.
Niepełnosprawność intelektualna zalicza się do zaburzeń neurorozwojowych. Co oznacza, że jest to stan funkcjonowania, a nie choroba. Dlatego jak ognia powinno się unikać określania ucznia „chorym”. Co charakteryzuje niepełnosprawność w obszarze intelektu? Przede wszystkim ograniczenia rozwoju:
  • funkcji poznawczych, takich jak pamięć, uwaga, spostrzeganie i myślenie,
  • zachowań adaptacyjnych,
  • umiejętności społecznych,
  • umiejętności regulacji emocji.
Trzeba jednak wiedzieć, że uczniowie z tym samym poziomem intelektualnym funkcjonują zupełnie różnie. Dlaczego? Dlatego, że ich rozwój nie musi przebiegać harmonijnie, mogą mieć zupełnie inne deficyty i zasoby. Bardzo ważna w dążeniu do rozumienia ucznia jest rzetelna diagnoza – badanie zarówno psychologiczne, jak i pedagogiczne. Dziecko może różnić się funkcjonowaniem od rówieśników, ale pewnie nie we wszystkich aspektach. Bywa, że rozwija swoje mocne strony w bardzo skuteczny sposób i zupełnie wtapia się w grupę rówieśniczą.

Z artykułu dowiesz się m.in.

  • Czym jest niepełnosprawność intelektualna w stopniu lekkim?
  • Jakie trudności edukacyjne można zauważyć u dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną?
  • Jakie są najczęstsze postawy rodziców z uczniów z niepełnosprawnością intelektualną?
  • Na czym powinno polegać wsparcie rodziców uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim?
Sprawdź inne serwisy