Kiedy szkoła powinna interweniować? Interwencja a granice wsparcia w sytuacjach rodzinnych

Szkoła pełni ważną rolę w edukacji i wychowaniu dzieci, ale coraz częściej staje się również miejscem pierwszego kontaktu w sytuacjach kryzysowych. Problemy rodzinne, przemoc domowa, zaniedbanie czy trudności emocjonalne uczniów wymagają od nauczycieli i dyrektorów odpowiednich reakcji. Jednak zakres działań szkoły ma swoje granice – nie zawsze szkoła może samodzielnie rozwiązać problem, a w niektórych przypadkach konieczne jest przekazanie sprawy odpowiednim instytucjom. W artykule wyjaśniamy, kiedy szkoła ma obowiązek interweniować, jakie działania może podjąć oraz gdzie kończą się jej kompetencje. Przedstawimy również procedury postępowania w sytuacji podejrzenia krzywdzenia dziecka oraz praktyczne wskazówki dla nauczycieli i dyrektorów.

Jak pracować z uczniami z zaburzeniami zachowania? Diagnoza i strategie postępowania

Trudne dziecko, nic na niego nie działa, ona manipuluje innymi, robi co chce, zasady dla niego nie istnieją – podobne określenia mogą paść z ust nauczycieli, którzy mają pod opieką uczniów z zaburzeniami zachowania. Dorośli w kontakcie z dziećmi z tego rodzaju kłopotami czują się najczęściej bezradni. Stosowane na co dzień narzędzia zdają się nie działać. Młody człowiek wyraża niechęć, buntuje się, łamie szkolne zasady i lekceważy konsekwencje. Czym są tego rodzaju trudności? Jak je rozumieć i w jaki sposób wspierać ucznia z zaburzeniami zachowania?

Występowanie tików nerwowych u dzieci i młodzieży. Jak pomóc dziecku z zaburzeniami tikowymi?

Tiki u dziecka wzbudzają w otoczeniu silne emocje. Dorośli bywają zdezorientowani, niepewni, jak mają zareagować i w jaki sposób wesprzeć ucznia. Stres w takich sytuacjach towarzyszy często wszystkim – tikającemu uczniowi, nauczycielom i rówieśnikom. Nietrudno o błędne koło – napięcie emocjonalne nasila częstotliwość i intensywność tików, co z kolei budzi wtórny stres w otoczeniu i zwrotnie wpływa na ucznia. Jak zatrzymać takie błędne koło? Jak reagować, gdy u ucznia pojawiają się tiki?

Próby samobójcze u dzieci i młodzieży. Przyczyny, symptomy, zapobieganie

Problem zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży wciąż bywa niedostrzegany lub bagatelizowany, mimo że jego konsekwencje mogą być tragiczne. Samobójstwo to druga – po wypadkach i nagłych urazach – najczęstsza przyczyna zgonów wśród młodych ludzi. W obliczu tych niepokojących statystyk konieczne jest podejmowanie systematycznych działań profilaktycznych i prewencyjnych przez cały rok – zarówno w szkole, jak i w środowisku domowym. Warto zadać sobie pytanie: jakie sygnały mogą świadczyć o kryzysie psychicznym u dziecka lub nastolatka? Jakie działania można podjąć, aby próby samobójcze nie były wynikiem zaniedbań ze strony dorosłych?

Myśli rezygnacyjne i myśli samobójcze u nastolatków. Jak reagować, gdy uczeń mówi, że nie chce żyć?

Nie chcę już czuć tego wszystkiego, wszystkim byłoby beze mnie lepiej, nikomu nie jestem potrzebny – aż strach pomyśleć, ile takich myśli kłębi się w nastoletnich głowach. Statystyki pokazują, że kilkanaście procent osób wśród młodzieży w wieku nastoletnim wyraża niezadowolenie ze swojego życia*. Wielomiesięczne oczekiwanie w kolejce do psychologa dziecięcego pokazuje, jak wiele z nich potrzebuje wsparcia i zatroszczenia się o zdrowie psychiczne. Niestety, liczba prób samobójczych pokazuje, że w wielu przypadkach zaburzenia psychiczne zaczyna się leczyć za późno. Każdy dorosły mający pod opieką dzieci i nastolatków powinien wiedzieć, jak zareagować, gdy dziecko ujawnia myśli rezygnacyjne lub samobójcze. Dobrze jest również umieć je rozróżnić. Co na temat myśli samobójczych oraz myśli rezygnacyjnych u dzieci i młodzieży powinien wiedzieć każdy nauczyciel? Jak reagować na wyraźnie artykułowane myśli rezygnacyjne i myśli samobójcze u nastolatków i jak rozmawiać o problemach?

Obowiązek informowania rodziców o standardach ochrony małoletnich

Przepisy prawa oświatowego nie nakładają na szkołę obowiązku poinformowania rodziców o wdrożeniu standardów ochrony małoletnich. Nie ma także regulacji mówiących o konieczności zbierania oświadczeń o zapoznaniu się z nimi. Konieczne jest natomiast udostępnienie standardów na stronie internetowej oraz wywieszenie w widocznym miejscu w placówce oraz określenie w samych standardach, na jakich zasadach i w jaki sposób szkoła udostępnieni rodzicom standardy do zaznajomienia się. Sprawdź szczegóły i skorzystaj z propozycji praktycznych narzędzi ułatwiających komunikację z rodzicami. 

Gdy rodzic żąda podawania leków w szkole…

Podawanie leków w szkole nie należy do obowiązków nauczycieli. Każdy nauczyciel może zdecydować, czy chce podawać lek uczniowi – wyłącznie za pisemną zgodą. Nauczyciel, który zdecyduje się podawać dziecku określony lek powinien pamiętać, by zawrzeć z rodzicami umowę, w której zostaną określone nie tylko obowiązki, ale także zalecenia lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad uczniem. 

Zaświadczenie lekarskie od rodziców agresywnego dziecka

Rodzice tzw. trudnych dzieci, często w komunikacji z przedszkolem lub szkołą wyjaśniają, że dzieci są poddawane terapii farmakologicznej. Przyjmowane leki wpływają na ich zachowanie w różny sposób. Nierzadko nauczyciele proszą więc o dostarczenie do placówki dokumentu od lekarza, w którym przedstawiona będzie diagnoza i podjęte sposoby leczenia. Czy takie postępowanie jest prawidłowa? Sprawdź, czy przedszkole lub szkoła może żądać zaświadczenia lekarskiego od rodziców agresywnego dziecka.

Czy nauczyciel może podać uczniowi lek na wycieczce szkolnej

Podawanie leków uczniom na wycieczce nie należy do obowiązków nauczyciela czy opiekuna. Za zdrowie dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską odpowiedzialność ponoszą rodzice. Jeśli przewidują, że np. podczas jazdy autokarem mogą pojawić się u dziecka nudności, wymioty i zawroty głowy, to powinni przygotować je do drogi i w odpowiednim czasie przed planowaną podróżą podać dziecku lek. Natomiast postępowanie opiekunów wycieczki wobec ucznia zgłaszającego określone dolegliwości w drodze powrotnej powinny wyznaczać przyjęte w szkole ustalenia oraz informacje przekazane przez rodziców. Sprawdzamy szczegóły!

Cyberprzemoc w czasach zarazy

Problem cyberprzemocy, czyli przemocy z użyciem technologii informacyjnych i komunikacyjnych, nie jest nowy. Inne nazwy tego zjawiska to: nękanie internetowe, cyberdręczenie (cyberstalking), prześladowanie (cyberharassment) i mobbing elektroniczny (cyberbullying)[1]. Jego celem jest skrzywdzenie innej osoby.  W okresie zdalnego nauczania cyberprzemoc kwitnie. Przybiera nowe, bardziej wyrafinowane formy. Dowiedz się, co sprzyja jej rozprzestrzenianiu się, a co ją blokuje. Przeczytaj również: Dzieci sieci, czyli rozwiązywanie współczesnych problemów cyberuzależnienia i cyberprzemocy.

W świecie gier komputerowych – szanse i zagrożenia

Gry komputerowe cieszą się dużą popularnością wśród dzieci i młodzieży. Na rynku dostępny jest szeroki wachlarz gier różnych gatunków od fabularnych, poprzez przygodowe, sportowe, strategiczne, symulacyjne po zręcznościowe. Wiele gier to środowiska otwarte, które umożliwiają interakcję z innymi graczami, dzięki czemu mogą połączyć siły w dążeniu do celu albo między sobą współzawodniczyć. Większość gier zawiera komponent online, który sprawia, że młody człowiek uzyskuje dostęp do sieci, z czym wiążą się zarówno możliwości jaki i zagrożenia.

Za zamkniętymi drzwiami pokoju – czy w czasie pandemii odciągać dziecko od komputera i telefonu?

,,Izoluje się od rodziny”, ,,nie utrzymuje z nikim kontaktu, tylko siedzi w komputerze”, ,,nie interesuje się innymi, mógłby tylko jeść, spać i grać” – takie skargi są chlebem powszednim dla wychowawców wyższych klas, pedagogów, psychologów szkolnych. Bezradny rodzic ma poczucie, że traci dostęp do świata własnego dziecka, stwierdza to często z żalem i złością, nie bardzo wiedząc co z tym robić. Społeczna izolacja z powodu pandemii tylko zaostrza sytuację.