autoagresja

  Autoagresja jako sygnał przeciążenia sensorycznego – jak rozpoznać i reagować w środowisku szkolnym?

Autoagresja jako sygnał przeciążenia sensorycznego – jak rozpoznać i reagować w środowisku szkolnym?

Autoagresja u dzieci i młodzieży często bywa odbierana jako niezrozumiałe, a nawet szokujące zachowanie. Jednak coraz częściej zwraca się uwagę, że w wielu przypadkach nie jest to wyraz „buntu” czy „złośliwości”, ale sygnał przeciążenia sensorycznego. To sposób radzenia sobie z nadmiarem lub brakiem bodźców. Zrozumienie tego mechanizmu pozwala spojrzeć na autoagresję w nowym świetle: jako formę regulacji, która wymaga uważności i wsparcia dorosłych. W artykule przyglądamy się temu zjawisku i pokazujemy, jak rozpoznać jego przyczyny oraz jak reagować w sytuacjach kryzysowych.

Autoagresja (np. uderzanie głową, gryzienie dłoni, drapanie) nie jest zjawiskiem jednorodnym. Występuje w wielu grupach klinicznych i może mieć różne mechanizmy: od ucieczki od bodźców i samoregulacji, przez komunikowanie potrzeb przy ograniczonej mowie, po wzmacnianie społeczne (uwaga dorosłych, dostęp do przedmiotu). Autoagresja bywa dla dziecka sposobem na uzyskanie czegoś (przerwy, uwagi, silnego bodźca). Jeśli ustalimy, co to jest, łatwiej zaplanować wsparcie. Stąd niezwykle ważną rolę odgrywa dokładna obserwacja i wszczęcie procedury diagnostycznej niezwłocznie po zauważeniu zachowań niepożądanych.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

  • Czy autoagresja może być sygnałem przeciążenia sensorycznego u dzieci i młodzieży?
  • Po czym rozpoznać, że dziecko doświadcza nadmiaru lub niedoboru bodźców?
  • Dlaczego w sytuacjach kryzysowych autoagresja bywa dla dziecka strategią regulacyjną?
  • Jak reagować „tu i teraz”, aby zadbać o bezpieczeństwo i obniżyć napięcie?
  • Jakie działania profilaktyczne w domu i szkole pomagają ograniczyć epizody autoagresji?
Zachowania autoagresywne u ucznia z zaburzeniami ze spektrum autyzmu

Zachowania autoagresywne u uczniów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu

„Zachowania autoagresywne u uczniów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu” to specjalistyczne szkolenie przekazujące wiedzę na temat złożoności zachowań autoagresywnych wśród uczniów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Szkolenie jest przeznaczone zarówno dla nauczycieli w szkołach podstawowych, jak i ponadpodstawowych, którzy chcą poznać wskazówki dotyczące rozpoznawania, rozumienia i interwencji w przypadku zachowań autoagresywnych. Ekspertka, bazując na swoim doświadczeniu, omawia kluczowe aspekty związane z neuroróżnorodnością oraz wpływem różnych czynników na zachowania uczniów.

Korzyści dla uczestnika:
  • Zdobycie szczegółowej wiedzy na temat różnych rodzajów zachowań autoagresywnych oraz czynników wpływających na ich występowanie.
  • Poznanie skutecznych metod interwencji i postępowania w przypadku zachowań autoagresywnych w celu zapewnienia efektywnego wsparcia dla uczniów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu.
  • Zrozumienie wpływu czynników, takich jak napady padaczkowe, alergie, sposób odżywiania oraz zaburzenia przetwarzania sensorycznego, na zachowania agresywne i autoagresywne.
  • Nabycie umiejętności redukcji lęku i stresu w celu przeciwdziałania zachowaniom autoagresywnym.
  • Zdobycie praktycznych narzędzi i technik, które ułatwią pracę z uczniami z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, pomagając im w rozwijaniu umiejętności radzenia sobie ze stresem i niepokojem, zarówno w szkole podstawowej, jak i ponadpodstawowej.
Próby samobójcze u dzieci i młodzieży – Epedagogika.pl

Próby samobójcze u dzieci i młodzieży. Przyczyny, symptomy, zapobieganie

Problem zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży wciąż bywa niedostrzegany lub bagatelizowany, mimo że jego konsekwencje mogą być tragiczne. Samobójstwo to druga – po wypadkach i nagłych urazach – najczęstsza przyczyna zgonów wśród młodych ludzi. W obliczu tych niepokojących statystyk konieczne jest podejmowanie systematycznych działań profilaktycznych i prewencyjnych przez cały rok – zarówno w szkole, jak i w środowisku domowym. Warto zadać sobie pytanie: jakie sygnały mogą świadczyć o kryzysie psychicznym u dziecka lub nastolatka? Jakie działania można podjąć, aby próby samobójcze nie były wynikiem zaniedbań ze strony dorosłych?

Zachowania samobójcze wśród dzieci i młodzieży to poważny problem społeczny, który wymaga stałej uwagi i systemowych działań.  W 2023 roku Komenda Główna Policji odnotowała aż 1 994 próby samobójcze w grupie wiekowej 7–18 lat. Spośród nich 78 dotyczyło dzieci w wieku 7–12 lat, a aż 1 916 młodzieży w wieku 13–18 lat. Chociaż w porównaniu do roku 2022 wzrost ten wyniósł „tylko” 2,9%, to wciąż utrzymuje się niepokojąco wysoki poziom tego zjawiska.  Warto również podkreślić, że w 2023 roku odnotowano 145 zgonów samobójczych wśród dzieci i nastolatków – to pierwszy od 2018 roku spadek ich liczby, jednak nadal stanowią one dramatyczny sygnał alarmowy.  W obliczu tych danych kluczowe staje się rozpoznawanie sygnałów ostrzegawczych i podejmowanie działań wspierających dzieci i młodzież zarówno w domu, jak i w szkole – aby próby samobójcze nie były skutkiem niedostrzeżonych kryzysów i zaniedbań ze strony dorosłych.
Myśli rezygnacyjne i myśli samobójcze u nastolatków. Jak reagować, gdy uczeń mówi, że nie chce żyć?

Myśli rezygnacyjne i myśli samobójcze u nastolatków. Jak reagować, gdy uczeń mówi, że nie chce żyć?

Nie chcę już czuć tego wszystkiego, wszystkim byłoby beze mnie lepiej, nikomu nie jestem potrzebny – aż strach pomyśleć, ile takich myśli kłębi się w nastoletnich głowach. Statystyki pokazują, że kilkanaście procent osób wśród młodzieży w wieku nastoletnim wyraża niezadowolenie ze swojego życia*. Wielomiesięczne oczekiwanie w kolejce do psychologa dziecięcego pokazuje, jak wiele z nich potrzebuje wsparcia i zatroszczenia się o zdrowie psychiczne. Niestety, liczba prób samobójczych pokazuje, że w wielu przypadkach zaburzenia psychiczne zaczyna się leczyć za późno. Każdy dorosły mający pod opieką dzieci i nastolatków powinien wiedzieć, jak zareagować, gdy dziecko ujawnia myśli rezygnacyjne lub samobójcze. Dobrze jest również umieć je rozróżnić. Co na temat myśli samobójczych oraz myśli rezygnacyjnych u dzieci i młodzieży powinien wiedzieć każdy nauczyciel? Jak reagować na wyraźnie artykułowane myśli rezygnacyjne i myśli samobójcze u nastolatków i jak rozmawiać o problemach?

Wciąż żywe jest przekonanie, że problemy psychiczne polskich dzieci i młodzieży są bezpośrednio związane z korzystaniem ze sprzętów elektronicznych. Za dużo siedzi w tym Internecie, nic, tylko by grał – skarżą się dorośli, którzy widzą często tylko wierzchołek góry lodowej. Co w tym wierzchołku jest? Często objawem trudności natury psychicznej jest właśnie ucieczka w świat wirtualny. Dorośli reagują na to, co dla nich niewygodne. Co nie mieści się w ich przekonaniu o tym, jak powinno wyglądać dzieciństwo czy dorastanie. Padają gorzkie słowa na temat lenistwa, braku zainteresowań, apatii i niechęci do nauki u młodego pokolenia. Tymczasem w znakomitej większości przypadków to, czego doświadcza dziecko nie wynika z grania w gry, ale to właśnie granie w gry jest ucieczką od innych problemów.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

  • Czym są myśli rezygnacyjne oraz myśli samobójcze i jak je odróżnić?
  • Co odróżnia myśli rezygnacyjne od myśli samobójczych?
  • Z jakimi problemami borykają się polskie dzieci i młodzież?
  • Jakie są najczęstsze przyczyny występowania myśli samobójczych i rezygnacyjnych?
  • Co zrobić w przypadku ujawnienia myśli rezygnacyjnych lub samobójczych przez ucznia?
  • Kiedy wezwać rodziców ucznia, a kiedy karetkę?
Zachowania autoagresywne ucznia – czy szkoła podejmuje interwencję?

Zachowania autoagresywne ucznia – czy szkoła podejmuje interwencję?

Zachowania autoagresywne, w tym samouszkodzenia czy próby samobójcze zdarzają się nie tylko w czasie wolnym od zajęć – nierzadko mają miejsce w szkole. Zdarzenie tego rodzaju w żadnym wypadku nie może zostać zignorowane. Poznaj odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące postępowania w sytuacji, gdy uczeń targnął się na swoje zdrowie lub życie w czasie zajęć organizowanych przez szkołę.

Chcesz dowiedzieć się więcej? Dołącz do Akademii ePedagogiki i obejrzyj szkolenie:   Zachowania autoagresywne u uczniów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu
Do webinaru dołączono materiały specjalne:
  • Arkusz obserwacji dziecka z zaburzeniami ze spektrum autyzmu pod kątem traumy
  • Check lista: Dostosowanie przestrzeni do potrzeb ucznia z zaburzeniami ze spektrum autyzmu
  • Kwestionariusz wywiadu z rodzicami na temat zachowań problemowych u dziecka z zaburzeniami ze spektrum autyzmu
  • Test przesiewowy – podejrzenie zaburzeń ze spektrum autyzmu
  • Prezentacja: Zachowania autoagresywne u ucznia z zaburzeniami ze spektrum autyzmu
 

Z artykułu dowiesz się m.in.:

  • Jakie działania należy podjąć w przypadku stwierdzenia autoagresji u ucznia?
  • Jakie są zasady współpracy z rodzicami i kiedy wymagana jest zgoda ucznia na zaangażowanie rodziny w proces wsparcia?
  • Czy zachowania autoagresywne powinny wpływać na ocenę zachowania ucznia?
Nie dla autoagresji – scenariusz profilaktyczny dla szkół ponadpodstawowych

Nie dla autoagresji – scenariusz profilaktyczny dla szkół ponadpodstawowych

Czasami ból, którego nie widać, boli najbardziej. Czasami trudno znaleźć słowa, by opisać, co dzieje się w środku. Samookaleczenia to nie tylko rany na ciele – to często sposób, by na chwilę uciszyć chaos, który panuje w emocjach. To nie krzyk o uwagę, ale cichy sygnał, że coś jest nie do uniesienia. Dlatego właśnie ten warsztat jest tak ważny. Jego celem nie jest ocenianie, ale zrozumienie. Nie chodzi o pouczanie, lecz o wspólne szukanie lepszych dróg radzenia sobie. W bezpiecznej przestrzeni, wśród rówieśników, można spróbować nazwać to, co trudne. Posłuchać. Zrozumieć. I zobaczyć, że nie jest się samym.

Uczestnicy Uczniowie szkół ponadpodstawowych
Cele ogólne profilaktyka zachowań ryzykownych: samouszkodzenia
Cele szczegółowe
  • wsparcie uczniów w poszukiwaniu rozwiązań innych niż samookaleczenia
  • rozwój umiejętności autoregulacji emocji: identyfikowania, nazywania, wyrażania uczuć
  • wsparcie procesu komunikacji w grupie rówieśniczej
  • wzmocnienie uczniów w zakresie kryzysowych interwencji rówieśniczych
  • psychoedukacja w zakresie zachowań ryzykownych
  • zapobieganie zachowaniom ryzykownym w grupie rówieśniczej
  • budowanie atmosfery bezpieczeństwa i zaufania w grupie
  • rozwijanie empatii w grupie rówieśniczej
Potrzebne materiały
  • Załącznik nr 1. Samouszkodzenia, a potrzeby
  • długopisy, ołówki
  • arkusze brystolu, mazaki
  • kartki
  • karteczki samoprzylepne
Czas trwania 2x45 minut
Liczba uczestników 20 – 30 osób
Chcesz dowiedzieć się więcej? Dołącz do Akademii ePedagogiki i obejrzyj szkolenie:   Zachowania autoagresywne u uczniów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu
Do webinaru dołączono materiały specjalne:
  • Arkusz obserwacji dziecka z zaburzeniami ze spektrum autyzmu pod kątem traumy
  • Check lista: Dostosowanie przestrzeni do potrzeb ucznia z zaburzeniami ze spektrum autyzmu
  • Kwestionariusz wywiadu z rodzicami na temat zachowań problemowych u dziecka z zaburzeniami ze spektrum autyzmu
  • Test przesiewowy – podejrzenie zaburzeń ze spektrum autyzmu
  • Prezentacja: Zachowania autoagresywne u ucznia z zaburzeniami ze spektrum autyzmu
Samookaleczenia wśród uczniów – jak reagować samookaleczenia dzieci i młodzieży?

Samookaleczenia wśród uczniów – jak reagować na samookaleczenia dzieci i młodzieży?

Od kilku lat skala problem samookaleczeń wśród młodzieży w Polsce rośnie w piorunującym tempie. Obserwujemy silny kryzys zdrowia psychicznego i społecznego. Samookaleczenia wśród coraz młodszych nastolatków budzą silne emocje. W dorosłych rośnie lęk, bezradność, poczucie winy, żal, ale i złość. Wielu nauczycieli i rodziców po prostu nie wie, co robić. Dowiedz się, jak przeciwdziałać i jak reagować na zachowania autoagresywne wśród uczniów.

Czym są samookaleczenia? Przede wszystkim wynikają z trudności w zakresie regulacji emocji. Są często dążeniem do choć chwilowej ulgi w przedłużającym się cierpieniu. Mogą być wyrazem poczucia braku kontroli, przeciążenia, silnego napięcia, ale i złości. Przybierają różne postaci, choć zazwyczaj wiążemy je z nacięciami na przedramionach. Jak im przeciwdziałać?
Nacięcia, mocne zadrapania, otarcia, rozbite kostki u rąk, przypalanie papierosem, strzelanie z gumek recepturek – to tylko część czynności, które można nazwać samouszkodzeniem. Bywają nimi ugryzienia, rozdrapywanie ran i skórek wokół paznokci. Czasem to wyrywanie włosów i rzęs, nakłuwanie skóry. Dziecko może ranić się dyskretnie, w sposób praktycznie niezauważalny – nie zawsze jest to pocięty nadgarstek czy okolice ud.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

  • Czym jest samookaleczanie?
  • Jak samookaleczają się dzieci i młodzież?
  • Objawem jakich problemów jest samookaleczanie się dzieci i młodzieży?
  • Na jakie bodźce młodzież reaguje samookaleczaniem się?
  • Gdzie może leżeć przyczyna zadawania sobie bólu fizycznego?
  • Jak rozmawiać z uczniem, który się okalecza?
  • Na co zwracać uwagę we współpracy z rodzicami?
  • Jak prowadzić działania profilaktyczne w szkole?

Przeczytaj również:

  • Samookaleczanie – co może szkoła?
Samookaleczenie i autoagresja u dzieci. Jak reagować, by wspierać, a nie nasilać zachowania?

Samookaleczenie i autoagresja u dzieci. Jak reagować, by wspierać, a nie nasilać zachowania?

Zdarzają się w szkolnym życiu momenty całkowitej bezradności. Kiedy nie wiadomo, co robić, jak to robić i czy w ogóle jakakolwiek reakcja ma sens. Często do takiego rodzaju „ściany” nauczyciele i inni pracownicy szkoły dochodzą w relacji z dzieckiem autoagresywnym. Karzącym fizycznie samego siebie, niemal codziennie, bez zahamowania, pogrążonym w świecie bólu. Wbrew pozorom, problem samookaleczania u dzieci nie jest rzadkim zjawiskiem. Nie zawsze bowiem przejawy autodestrukcyjnych zachowań u malucha są widoczne na pierwszy rzut oka.

Chcesz dowiedzieć się więcej? Dołącz do Akademii ePedagogiki i obejrzyj szkolenie:   Zachowania autoagresywne u uczniów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu
Do webinaru dołączono materiały specjalne opracowane przez terapeutę:
  • Arkusz obserwacji dziecka z zaburzeniami ze spektrum autyzmu pod kątem traumy
  • Check lista: Dostosowanie przestrzeni do potrzeb ucznia z zaburzeniami ze spektrum autyzmu
  • Kwestionariusz wywiadu z rodzicami na temat zachowań problemowych u dziecka z zaburzeniami ze spektrum autyzmu
  • Test przesiewowy – podejrzenie zaburzeń ze spektrum autyzmu
  • Prezentacja: Zachowania autoagresywne u ucznia z zaburzeniami ze spektrum autyzmu
Sprawdź inne serwisy