przemoc rówieśnicza

  Jak wspierać dzieci, które doświadczyły przemocy rówieśniczej. Scenariusz psychoedukacyjny dla rodziców uczniów szkół podstawowych

Jak wspierać dzieci, które doświadczyły przemocy rówieśniczej. Scenariusz psychoedukacyjny dla rodziców uczniów szkół podstawowych

Doświadczenie przemocy rówieśniczej to często trauma dla dziecka czy nastolatka. Zaburza się poczucie bezpieczeństwa, obniża zaufanie, pojawia się lęk i napięcie w kontaktach rówieśniczych. Dziecko, które zgłosiło przemoc obawia się stygmatyzacji, odwetu, wykluczenia z grupy. Dlatego tak istotne jest, by otrzymało kompleksowe wsparcie zarówno od nauczycieli, psychologa i pedagoga szkolnego, ale i od rodziców, i rówieśników. Celem scenariusza jest wyposażenie opiekunów w wiedzę i narzędzia, by potrafili skutecznie wspierać swoje dziecko w powrocie do równowagi. Scenariusz jest dedykowany nie tylko rodzicom uczniów, którzy doświadczyli przemocy, ale całej społeczności rodzicielskiej.

Uczestnicy Rodzice uczniów szkół podstawowych
Cel ogólny Profilaktyka hejtu i bullyingu w szkole
Cele szczegółowe Rozwijanie umiejętności:
  • rozpoznawania sygnałów wskazujących na doświadczenie przemocy u dzieci i nastolatków
  • rozpoznawania zjawiska hejtu i bullyingu
  • rozumienie konsekwencji doświadczeń przemocy dla dzieci i młodzieży
  • udzielenia wsparcia emocjonalnego dziecku w kryzysie
  • rozumienia potrzeb dzieci i młodzieży
  • rozumienie konsekwencji doświadczeń przemocy dla dzieci i młodzieży
  • udzielenia wsparcia emocjonalnego dziecku w kryzysie
  • rozumienia potrzeb dzieci i młodzieży
Czas trwania 90 minut
Potrzebne materiały tablica lub flipchart do zapisywania wspólnych wniosków,  kartki do notatek, duże brystole do pracy w grupie, przybory do pisania, arkusze szarego papieru z narysowanymi konturami dziecka (4 sztuki), załącznik nr 1. Widzę, że coś się wydarzyło
Liczba uczestników 20 – 30 osób
  Jak rozpoznać bullying i hejt? Scenariusz warsztatu psychoedukacyjnego dla nauczycieli, wychowawców, psychologów i pedagogów szkolnych

Jak rozpoznać bullying i hejt? Scenariusz warsztatu psychoedukacyjnego dla nauczycieli, wychowawców, psychologów i pedagogów szkolnych

Scenariusz warsztatu został przygotowany z myślą o nauczycielach, wychowawcach, psychologach i pedagogach, którzy na co dzień mierzą się z wyzwaniami związanymi z przemocą rówieśniczą. Spotkanie ma charakter psychoedukacyjny i łączy teorię z praktyką poprzez dyskusje, ćwiczenia grupowe oraz analizę konkretnych przypadków. Uczestnicy będą mogli pogłębić swoją wiedzę na temat zjawiska bullyingu i hejtu, zarówno w środowisku szkolnym, jak i w przestrzeni wirtualnej. Scenariusz opiera się na aktywizujących metodach pracy, takich jak burza mózgów, case study i tworzenie map myśli. Celem zajęć jest nie tylko lepsze rozpoznawanie przejawów przemocy, lecz także wypracowanie skutecznych sposobów reagowania.

Uczestnicy Nauczyciele, wychowawcy, psycholodzy i pedagodzy szkół podstawowych i ponadpodstawowych
Cel ogólny Profilaktyka hejtu i bullyingu w szkole.
Cele szczegółowe
  • Rozwój umiejętności:
  • rozpoznawania zachowań mających charakter bullyingu wśród uczniów na różnych poziomach edukacji
  • rozpoznawania zjawiska hejtu w wirtualnym życiu społeczności szkolnej
  • adekwatnego reagowania na przejawy przemocy rówieśniczej w świecie realnym i wirtualnym
  • opracowywania planu interwencji w przypadkach hejtu i bullyingu w szkole
Czas trwania 120 minut
Potrzebne materiały
  • Załącznik nr 1. Case study
  • Załącznik nr 2. O bullyingu słów kilka. Minipodręcznik dla szkolnych interwentów
  • Załącznik nr 3. Wskazówki dla uczestników
  • kartki do notatek i przybory do pisania
  • arkusze brystolu do pracy w grupach
  • dostęp do telefonów z internetem
  • tablica lub flipchart do zapisywania wspólnych wniosków
Liczba uczestników 20 – 30 osób
1

Cyberprzemoc – jak jej zapobiegać i w jaki sposób na nią reagować? Scenariusz dla uczniów klas VII-VIII szkoły podstawowej

Cyberprzemoc to temat, który coraz częściej pojawia się w kontekście bezpieczeństwa w Internecie. Choć wielu z nas korzysta z mediów społecznościowych czy komunikatorów, niewielu zdaje sobie sprawę z tego, jak łatwo w sieci przekroczyć granicę i wyrządzić komuś krzywdę. To dobry moment, aby pomóc uczniom zrozumieć, czym jest cyberprzemoc, jak jej zapobiegać i jak właściwie reagować, gdy spotykamy się z nią w swoim otoczeniu. Jakie działania możemy podjąć, aby Internet stał się miejscem bardziej bezpiecznym i przyjaznym? Jakie kroki powinniśmy podejmować, aby wspierać innych i sami czuć się bezpiecznie w cyfrowym świecie?

Grupa docelowa: uczniowie klas 7-8 szkoły podstawowej
Cele ogólne:  
  • rozpoznanie, czym jest cyberprzemoc i jakie ma formy,
  • uświadomienie konsekwencji cyberprzemocy,
  • wzmocnienie umiejętności reagowania na przypadki cyberprzemocy.
Cele szczegółowe:  
  • poznanie przykładów cyberprzemocy i sposobów jej zapobiegania,
  • zrozumienie sposobu, w jaki powinno reagować się na doświadczanie lub bycie świadkami przemocy,
  • wypracowanie zasady odpowiedzialnego i bezpiecznego korzystania z Internetu.
Potrzebne materiały:  
  • tablica lub flipchart,
  • kreda lub markery,
  • długopisy lub ołówki dla uczniów,
  • karta pracy nr 1. Rozpoznawanie cyberprzemocy
  • karta pracy nr 2. Jak reagować na cyberprzemoc?
  • karta pracy nr 3. Jak reagować na cyberprzemoc?
  • karta pracy nr 4. Quiz o cyberprzemocy
Czas trwania: 2x45 minut
Liczba uczestników: 20-30 osób
  Przemoc psychiczna i odpowiedzialność w sieci – dlaczego trzeba reagować? Scenariusz zajęć dla uczniów

Przemoc psychiczna i odpowiedzialność w sieci – dlaczego trzeba reagować? Scenariusz zajęć dla uczniów

Przemoc psychiczna, w tym cyberprzemoc, jest coraz częściej obecna w życiu młodych ludzi, szczególnie w środowisku szkolnym i mediach społecznościowych. Świadkowie takich sytuacji często nie wiedzą, jak właściwie zareagować, co może prowadzić do eskalacji problemu. Celem zajęć jest uświadomienie uczniom, jak ważna jest ich reakcja w sytuacjach przemocy oraz wskazanie konkretnych kroków, które mogą podjąć, aby wesprzeć osobę doświadczającą przemocy i przeciwdziałać jej skutkom. Podczas zajęć uczniowie pracują w grupach nad analizą scenariuszy sytuacyjnych oraz wypracowują skuteczne sposoby działania jako świadkowie przemocy. Dzięki temu uczą się, że nawet drobna reakcja może mieć ogromne znaczenie dla osoby potrzebującej wsparcia, a reagowanie na przemoc jest nie tylko wyrazem empatii, ale też odpowiedzialności społecznej.

Grupa docelowa uczniowie w wieku 14-19 lat
Cele Poznawcze:
  • uczniowie zrozumieją, czym jest przemoc psychiczna i jak może wyglądać w środowisku szkolnym oraz w mediach społecznościowych
  • uczniowie poznają mechanizmy działania przemocy online i jej skutki.
Emocjonalne:
  • uczniowie nauczą się empatii wobec osób doświadczających przemocy,
  • uczniowie zrozumieją, jak ważna jest reakcja i zgłaszanie przemocy.
Praktyczne:
  • uczniowie dowiedzą się, jak reagować na przemoc psychiczną wobec rówieśników,
  • uczniowie poznają dostępne formy wsparcia (np. pedagog szkolny, telefon zaufania).
Potrzebne materiały
  • załącznik nr 1. Czym jest przemoc psychiczna?
  • załącznik nr 2. Scenariusze sytuacyjne
  • załącznik nr 3. Schemat postępowania w sytuacji przemocy psychicznej
Czas trwania zajęć 45 minut
Profilaktyka przemocy rówieśniczej – jak zapobiegać przemocy w szkole

Profilaktyka przemocy rówieśniczej – jak zapobiegać przemocy w szkole

Istotną rolę w zjawisku przemocy rówieśniczej odgrywają mechanizmy społeczne, które wzmacniają jej przejawy i utrudniają reakcję na problem. Dlaczego uczniowie, którzy na co dzień wydają się wrażliwi i odpowiedzialni, mogą stać się sprawcami przemocy lub biernymi świadkami, wspierającymi agresora swoim milczeniem czy aprobatą? W artykule przyglądamy się mechanizmom społecznym, które wpływają na takie zachowania, oraz pokazujemy, jak skutecznie im zapobiegać w codziennej pracy z uczniami. Dowiedz się, jakie działania profilaktyczne mogą pomóc w budowaniu atmosfery bezpieczeństwa i wzajemnego szacunku w grupie.

Próby samobójcze u dzieci i młodzieży – Epedagogika.pl

Próby samobójcze u dzieci i młodzieży. Przyczyny, symptomy, zapobieganie

Problem zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży wciąż bywa niedostrzegany lub bagatelizowany, mimo że jego konsekwencje mogą być tragiczne. Samobójstwo to druga – po wypadkach i nagłych urazach – najczęstsza przyczyna zgonów wśród młodych ludzi. W obliczu tych niepokojących statystyk konieczne jest podejmowanie systematycznych działań profilaktycznych i prewencyjnych przez cały rok – zarówno w szkole, jak i w środowisku domowym. Warto zadać sobie pytanie: jakie sygnały mogą świadczyć o kryzysie psychicznym u dziecka lub nastolatka? Jakie działania można podjąć, aby próby samobójcze nie były wynikiem zaniedbań ze strony dorosłych?

Zachowania samobójcze wśród dzieci i młodzieży to poważny problem społeczny, który wymaga stałej uwagi i systemowych działań.  W 2023 roku Komenda Główna Policji odnotowała aż 1 994 próby samobójcze w grupie wiekowej 7–18 lat. Spośród nich 78 dotyczyło dzieci w wieku 7–12 lat, a aż 1 916 młodzieży w wieku 13–18 lat. Chociaż w porównaniu do roku 2022 wzrost ten wyniósł „tylko” 2,9%, to wciąż utrzymuje się niepokojąco wysoki poziom tego zjawiska.  Warto również podkreślić, że w 2023 roku odnotowano 145 zgonów samobójczych wśród dzieci i nastolatków – to pierwszy od 2018 roku spadek ich liczby, jednak nadal stanowią one dramatyczny sygnał alarmowy.  W obliczu tych danych kluczowe staje się rozpoznawanie sygnałów ostrzegawczych i podejmowanie działań wspierających dzieci i młodzież zarówno w domu, jak i w szkole – aby próby samobójcze nie były skutkiem niedostrzeżonych kryzysów i zaniedbań ze strony dorosłych.
  Przepisy prawa regulujące odpowiedzialność szkoły w sytuacji przemocy rówieśniczej

Przepisy prawa regulujące odpowiedzialność szkoły w sytuacji przemocy rówieśniczej

Badania wskazują, że blisko połowa uczniów doświadczyła wyśmiewania i poniżania. Co trzeci uczeń obawia się lekcji z powodu dokuczania mu przez innych albo z uwagi na złą atmosferę w klasie. Wskazuje się również, że aż 31% uczniów może doświadczać w szkole przemocy, w tym cyberprzemocy. W świetle prawa odpowiedzialność za zapewnienie bezpieczeństwa w szkole ponosi dyrektor i nauczyciele. W praktyce jednak problematyka przemocy rówieśniczej w środowisku szkolny jest z prawnego punktu widzenia o wiele bardziej złożona. Jaki jest zakres odpowiedzialności dyrektora i nauczycieli oraz gdzie umiejscowić jej granicę?

W trakcie dyskusji przeprowadzonej w ramach e-koferencji „Lepszy klimat szkoły” szukaliśmy odpowiedzi na pytania:

  • Czym są mediacje rówieśnicze?
  • Jakie działania musi podejmować szkoła w ramach profilaktyki przemocy rówieśniczej?
  • Czy szkoła ma narzędzia do zapewnienia skutecznej ochrony dzieci przed przemocą?
  • Gdzie leży granica między odpowiedzialnością a bezsilnością dyrektora i nauczycieli?
  • Kiedy nauczyciel będzie odpowiadał za niedopełnienie obowiązków w kontekście przemocy rówieśniczej, a kiedy nie?
Udział w dyskusji wzięli:
  • Aneta Tombarkiewicz-Olszewska – Mediator, nauczyciel akademicki, trener, społecznik. Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego oraz Studiów Podyplomowych Rodziny i Mediacji Sądowej UŚ. Trener TUS. Prezes Śląskiego Stowarzyszenia Mediatorów Rodzinnych.
  • Michał Kowalski – Radca prawny, specjalista prawa oświatowego, prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, redaktor publikacji elektronicznych i papierowych w wydawnictwie Wiedza i Praktyka, współautor „Karty Nauczyciela.
Sprawdź inne serwisy