Wykluczenie społeczne stanowi poważne zagrożenie dla dzieci i młodzieży. Obejmuje ono wiele aspektów, takich jak brak dostępu do edukacji, ubóstwo, niskie kwalifikacje zawodowe i marginalizacja społeczna. Z powodu takiego wykluczenia młodzi ludzie często mają utrudniony start w życiu, co może prowadzić do dalszych problemów, takich jak bezrobocie, uzależnienia, przestępczość i depresja. W artykule tym omówimy główne przyczyny wykluczenia społecznego wśród dzieci i młodzieży oraz działania nauczycieli w zakresie przeciwdziałania zagrożeniu wykluczeniem.
Powszechnie, błędnie uznaje się, że wykluczenie społeczne to zjawisko nierozerwalnie związane z trudną sytuacją materialną rodziny. Tymczasem może być ono uwarunkowane wieloma czynnikami i dotyczyć różnych obszarów życia społecznego osób, rodzin i grup społecznych. Zagrożenie wykluczeniem pojawia się w sytuacji, gdy osoba nie może uczestniczyć lub zostaje pozbawiona możliwości aktywnego udziału w życiu społeczno-ekonomicznym, politycznym, kulturalnym grupy. Badania i obserwacje życia społecznego wskazują, iż zjawisko wykluczenia społecznego dotyczy coraz większej liczby dzieci i młodzieży, które nie mają możliwości właściwego funkcjonowania i edukacji w grupach rówieśniczych, nie osiągają sukcesów adekwatnych do potencjału rozwojowego, co w dalszej perspektywie może prowadzić do deprywacji potrzeb i narastania problemów. Uczniowie ci w konsekwencji „wypadają” z systemu edukacji, co uniemożliwia im odpowiednie przygotowanie do pełnionych w przyszłości ról społecznych, utrudnia podejmowanie satysfakcjonującej i społecznie akceptowanej drogi życiowej. Wykluczenie uniemożliwia pełne uczestnictwo w życiu społecznym z racji biedy, braku podstawowych kompetencji i niskich szans edukacyjnych lub w wyniku dyskryminacji. Wykluczenie społeczne to proces, który może rozpocząć się w szkole. Dlatego też ważnym zadaniem nauczycieli i specjalistów jest dogłębna znajomość środowiska uczniów, rozpoznanie ich sytuacji rodzinnej oraz dobra diagnoza ich możliwości rozwojowych i edukacyjnych. Ważną funkcją szkoły jest zapobieganie wykluczeniu i marginalizowaniu uczniów w różnych obszarach życia szkolnego.
Z artykułu dowiesz się m.in.:
- Jakie mogą być przyczyny wykluczenia społecznego?
- Jak rozpoznać zagrożenie wykluczeniem społecznym?
- Jakie zachowania wskazują na wykluczenie społeczne?
- Jakie są obowiązki szkoły i nauczycieli w zakresie przeciwdziałania wykluczeniu?
Wykorzystaj scenariusz zajęć:
Pozostało jeszcze 87% treści
Aby zobaczyć cały artykuł, zaloguj się lub zamów dostęp.
Uzyskaj dostęp do portalu a wraz z nim:
- Dostęp do stale aktualizowanej wiedzy z zakresu prawa oświatowego.
- Wsparcie ekspertów w rozwiązywaniu indywidualnych problemów.
- Praktyczne wskazówki i porady ułatwiające codzienną pracę.
- Baza kilkuset scenariuszy i kart pracy gotowych do wydrukowania i zastosowania na zajęciach.
- Atrakcyjne materiały multimedialne – słuchowiska, webinaria i gry dydaktyczne.
Jeżeli posiadasz już konto
Zaloguj się
Autor: Marzenna Czarnocka
Dyrektor poradni psychologiczno-pedagogicznej, wykładowca kursów dla nauczycieli i kadry zarządzającej placówek oświatowych.