nauczyciel wspomagający

Wsparcie ucznia w spektrum autyzmu w szkole ponadpodstawowej – praca nauczyciela wspomagającego w praktyce

Wsparcie ucznia w spektrum autyzmu w szkole ponadpodstawowej – praca nauczyciela wspomagającego w praktyce

Dostarczenie do szkoły orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego wydanego ze względu na autyzm, w tym zespół Aspergera oznacza, że pojawia się obowiązek zatrudnienia nauczyciela wspomagającego. Większość nauczycieli obejmując stanowisko nauczyciela wspomagającego nie wie, jak w praktyce będzie wyglądała ich praca. Każdy uczeń w spektrum autyzmu jest przecież inny. Dodatkowo, wsparcie ucznia w spektrum autyzmu w szkole podstawowej istotnie różni się od pracy z nastolatkami u progu dorosłości. Jak wygląda praca nauczyciela wspomagającego w szkole średniej? W jaki sposób wspierać ucznia z autyzmem w szkole ogólnodostępnej? Odpowiedzi na te oraz inne pytania, a także wskazówki z praktyki znajdziesz w artykule.

Przyjęcie do szkoły ucznia w spektrum autyzmu i zatrudnienie po raz pierwszy nauczyciela wspomagającego to sytuacja, w której nikt nie czuje się pewnie. Nauczyciele rzadko dysponują wiedzą teoretyczną oraz praktyczną dotyczącą spektrum. Dostępna literatura odnosi się w znakomitej większości do pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym oraz na etapie szkoły podstawowej.
Nie jest możliwe ustalenie i przedstawienie wszystkich aspektów pracy nauczyciela współorganizującego kształcenie w szkole średniej. Podejmowane działania i realizowane zadania nie wpisują się bowiem w prosty sposób w wykaz obowiązków zawarty w rozporządzeniu MEN z 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym. Z tego względu bardzo ważna jest otwartość i zaufanie ze strony nauczycieli przedmiotowcy czy rodziców. Powinni oni bowiem pamiętać, że każde działanie nauczyciela wspomagającego czemuś służy – jego praca nie polega wyłącznie na obecności. Jednocześnie jednak ważna jest otwartość samych specjalistów współorganizujących proces kształcenia. Ich rola nie powinna bowiem ograniczać się do wspierania wyłącznie ucznia czy uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. Poniżej dzielę się rozwiązaniami wypracowanymi na przestrzeni ostatnich lat. Zwracam jednak uwagę, że nie są to wskazówki uniwersalne – nie sprawdzą się w pracy w każdej szkole i z każdym uczniem. Pamiętajmy, że każdy z naszych uczniów (nie tylko tych w spektrum) jest inny, ma inne uzdolnienia i pasje, inne potrzeby i wymaga innego wsparcia. Do każdego trzeba podejść indywidualnie i przy każdym znów się zmieniamy!

Z artykułu dowiesz się m.in.:

  • Jak nauczyciele w szkoły ponadpodstawowej mogą przygotować się na przyjęcie ucznia z orzeczeniem wydanym ze względu na autyzm, w tym zespół Aspergera?
  • Co w pracy nauczyciela szkoły ponadpodstawowej zmienia pojawienie się ucznia w spektrum autyzmu?
  • Z jakimi trudnościami i problemami spotka się nauczyciel wspomagający w szkole ponadpodstawowej?
  • Na czym polega wspomaganie w szkole ponadpodstawowej?
  • Jaki jest uczeń w spektrum autyzmu w szkole ponadpodstawowej?
  • Jakie są zadania nauczyciela wspomagającego w szkole ponadpodstawowej?
  • Jak nauczyciel wspomagający w szkole średniej współpracuje z nauczycielami, rodzicami i uczniem w spektrum autyzmu?

Przeczytaj również:

Zatrudnienie dodatkowej pomocy nauczyciela, gdy w szkole pracuje nauczyciel wspomagający

Zatrudnienie dodatkowej pomocy nauczyciela, gdy w szkole pracuje nauczyciel wspomagający

Przepisy prawa oświatowego nie wymagają, aby liczba dodatkowo zatrudnionych nauczycieli lub pracowników niepedagogicznych (pomoc nauczyciela) odpowiadała liczbie uczniów z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego. Dowiedz się, czy w przypadku dostarczenia nowego przeczenia, zatrudnienie dodatkowej pomocy nauczyciela lub nauczyciela wspomagającego jest obowiązkowe.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

  • Ilu nauczycieli wspomagających trzeba zatrudnić w szkole?
  • Kto decyduje o zatrudnieniu dodatkowej pomocy nauczyciela, gdy w szkole pracuje nauczyciel wspomagający?
  • Czy organ prowadzący może odmówić zgody na zatrudnienie dodatkowej pomocy nauczyciela
Modyfikacja IPET z powodu przydzielenia nauczyciela wspomagającego

Modyfikacja IPET z powodu przydzielenia nauczyciela wspomagającego

Nie zawsze dostarczenie do szkoły orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego oznacza natychmiastowe zatrudnienie nauczyciela wspomagającego. Może zdarzyć się, że zespół będzie musiał przeprowadzić WOPFU i opracować IPET, zanim organ prowadzący wyrazi zgodę. Czy to oznacza, że po przydzieleniu nauczyciela wspomagającego po opracowaniu IPET konieczna będzie jego modyfikacja?

Z artykułu dowiesz się m.in.:

  • Czy w IPET zamieszcza się informację o obecności nauczyciela wspomagającego na lekcji?
  • Czy w związku z przydzieleniem nauczyciela wspomagającego trzeba modyfikować IPET?
  • Jakie czynności podjąć po przyznaniu uczniowi nauczyciela wspomagającego?
Dokumentacja nauczyciela wspomagającego

Dokumentacja nauczyciela wspomagającego

Przepisy prawa oświatowego nie wskazują w sposób precyzyjny, jaką dokumentację powinien prowadzić nauczyciel wspomagający. Sprawdź czego może oczekiwać nauczyciel przedmiotu, wychowawca lub dyrektor szkoły. Upewnij się, że prowadzona przez Ciebie dokumentacja jest właściwa.

Przepisy prawa oświatowego nie określają szczegółowo rodzajów dokumentacji prowadzonej przez nauczyciela zatrudnionego dodatkowo w celu współorganizowania kształcenia uczniów z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego. Zasady prowadzenia dokumentacji należy więc wywodzić z:
  • przepisów określających zakres obowiązków nauczyciela oraz
  • przepisów dotyczących sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

  • W jaki sposób nauczyciel wspomagający potwierdza udział w zajęciach z uczniem?
  • Jakie są podstawowe dokumenty prowadzone przez nauczyciela wspomagającego?
  • Czy nauczyciel wspomagający musi prowadzić dziennik nauczyciela wspomagającego?
  • Za prowadzenie jakich rodzajów dokumentacji dla ucznia z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego odpowiada nauczyciel wspomagający?
Nauczyciel wspomagający i zajęcia w grupie do pięciu uczniów to dwie różne formy wsparcia

Nauczyciel wspomagający i zajęcia w grupie do pięciu uczniów to dwie różne formy wsparcia

Często w zaleceniach do organizacji kształcenia specjalnego uczniów obok wsparcia nauczyciela wspomagającego wskazuje się na potrzebę organizacji zajęć indywidualnie lub w grupie do 5 osób. Trzeba pamiętać, że są to odrębne formy wsparcia, które można realizować jednocześnie. Obecność nauczyciela wspomagającego na zajęciach w grupie do pięciu uczniów nie zawsze jest konieczna. Nie oznacza to jednak, że organizacja takich zajęć zwalnia z obowiązku zatrudnienia go w szkole.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

  • Kto odpowiada za realizację wszystkich zaleceń z orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego?
  • Czy organizacja zajęć indywidualnie lub w małej grupie zwalnia z obowiązku zatrudnienia nauczyciela wspomagającego?
  • Czy nauczyciel wspomagający wspiera ucznia na zajęciach w małej grupie?

Przeczytaj również:

Umowa dla nauczyciela wspomagającego kontraktowego od 1.09.2022

Umowa dla nauczyciela wspomagającego ze stopniem nauczyciela kontraktowego

Nowelizacja Karty Nauczyciela obowiązująca od 1 września 2022 r. zlikwidowała dwa stopnie awansu zawodowego – stażysty i nauczyciela kontraktowego. Nie oznacza to jednak, że nauczyciele kontraktowi stracili swój stopień awansu i prawa wynikające z jego posiadania. Jednym z tych praw jest prawo do zawarcia umowy o pracę na czas nieokreślony. Sprawdź, które zasady dotyczące zatrudniania należy stosować do nauczycieli, którzy przed września 2022 r. uzyskali stopień nauczyciela kontraktowego.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

  • Czy nauczyciele kontraktowi stracili stopień awansu zawodowego i stali się nauczycielami początkującymi?
  • Czy nauczyciele kontraktowi powinni być po 1 września 2022 r. zatrudniani na czas nieokreślony?
  • Kiedy z nauczycielem wspomagającym posiadającym stopień awansu zawodowego można zawrzeć umowę na czas określony?
W klasie integracyjnej I–III może pracować na zmianę dwóch nauczycieli wspomagających

W klasie integracyjnej I–III może pracować na zmianę dwóch nauczycieli wspomagających

Zasadą jest, że zajęcia w klasie I–III prowadzi jeden wychowawca, ale ten wymóg nie dotyczy nauczycieli wspomagających. Oznacza to, że w klasie integracyjnej może pracować zamiennie dwóch nauczycieli wspomagających – jeśli istnieje taka potrzeba w danej szkole.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

  • Jakie są zadania nauczycieli wspomagających w klasie integracyjnej?
  • Kto decyduje o liczbie nauczycieli wspomagających w klasie integracyjnej?
  • Czy w klasach I-III może być dwóch nauczycieli współorganizujących kształcenie integracyjne?
Wsparcie dla dziecka z orzeczeniem – status prawny i warunki zatrudnienia: nauczyciela wspomagającego specjalisty, pomocy nauczyciela

Wsparcie dla dziecka z orzeczeniem – status prawny i warunki zatrudnienia: nauczyciela wspomagającego specjalisty, pomocy nauczyciela

Zapewnienie uczniom z niepełnosprawnością opieki i możliwości pobierania nauki oraz realizowania zindywidualizowanego procesu kształcenia wpisuje się w podstawowe cele systemu oświaty. Za właściwą organizację kształcenia, opieki i wychowania odpowiada dyrektor placówki, który zgodnie z przepisami musi lub może zatrudnić dodatkową kadrę. W artykule wyjaśniono, w których przypadkach istnieje obowiązek, a w którym możliwość zatrudnienia w szkole nauczyciela wspomagającego, specjalisty i pomocy nauczyciela, a także omówiono status prawny i warunki zatrudnienia tych osób.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

  • Kiedy trzeba zatrudnić nauczyciela wspomagającego, a kiedy nauczycieli specjalistów
  • Jakie są warunki zatrudnienia nauczyciela wspomagającego i pomocy nauczyciela
  • Kto decyduje o tym czy zatrudnić nauczyciela wspomagającego czy pomoc nauczyciela
Dodatek za wychowawstwo dla nauczyciela wspomagającego w przedszkolu

Dodatek za wychowawstwo dla nauczyciela wspomagającego w przedszkolu

Nauczycielom, którym powierzono opiekę nad oddziałem przedszkolnym przysługuje dodatek funkcyjny, w wysokości ustalonej przez organ prowadzący. Nie jest to więc dodatek przeznaczony dla każdego nauczyciela. Sprawdź, czy taki do datek za wychowawstwo w przedszkolu może otrzymać nauczyciel wspomagający lub inny specjalista.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

  • Jakie warunki trzeba spełnić, aby otrzymać dodatek za wychowawstwo w przedszkolu?
  • Komu przysługuje dodatek za wychowawstwo w przedszkolu?
  • Czy nauczyciel wspomagający dostaje dodatek funkcyjny?
Mentor dla nauczyciela wspomagającego zatrudnionego na jeden rok

Mentor dla nauczyciela wspomagającego zatrudnionego na jeden rok

W przypadku tzw. nauczycieli wspomagających często dochodzi do zatrudnienia na podstawie art. 10 ust. 7 Karty nauczyciela w związku z zaistnieniem potrzeby wynikającej z organizacji nauczania. Warto pamiętać, że zatrudnienie na czas określony, nawet jeżeli przewidziano je tylko na jeden rok, nie możliwości odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

  • Którzy nauczyciele odbywają przygotowanie do zawodu nauczyciela?
  • Jak kształtuje się sytuacja nauczycieli bez stopnia awansu zatrudnionych na podstawie art. 10 ust. 7 Karty Nauczyciela?
  • Czy nauczycielowi zatrudnionemu na jeden rok trzeba przydzielić mentora?
  • Mentor dla nauczyciela wspomagającego nawet, jeżeli jest zatrudniony na jeden rok
  • Którzy nauczyciele odbywają przygotowanie do zawodu nauczyciela?
Kwalifikacje nauczycieli specjalistów od 1 września 2022 r.

Archiwalny Kwalifikacje nauczycieli specjalistów od 1 września 2022 r.

Od 1 września 2022 r. obowiązują nowe standardy zatrudniania nauczycieli specjalistów w szkołach i przedszkolach. Celem wprowadzonych zmian jest zwiększenie dostępności nauczycieli przygotowanych do pracy z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Nie zmieniło się jednak jedno – wątpliwości dotyczące kwalifikacji, które powinni posiadać nauczyciele specjaliści. W artykule wyjaśniamy, jakie kwalifikacje powinni posiadać nauczyciele na poszczególnych stanowiskach nauczycielskich oraz kto może prowadzić poszczególne zajęcia z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz kształcenia specjalnego. W artykule uwzględniono również pedagoga specjalnego, czyli nowe dla polskiego systemu oświaty stanowisko nauczycielskie w szkołach ogólnodostępnych.

Przeczytaj aktualne artykuły:


 
Kwalifikacje wymagane od nauczycieli w publicznych i niepublicznych jednostkach systemu oświaty – podstawa prawna
 
Szczegółowe kwalifikacje wymagane od nauczycieli, w szczególności poziom wykształcenia i jego zakres w odniesieniu do poszczególnych typów szkół i rodzajów placówek, określa rozporządzenie MEN z 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli. Przepisy tego rozporządzenia mają zastosowanie zarówno w publicznych, jak i niepublicznych szkołach i przedszkolach. Zgodnie bowiem z art. 13 ust. 1 pkt 4 ustawy z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe: przedszkole publiczne zatrudnia nauczycieli posiadających kwalifikacje określone w odrębnych przepisach (tj. wskazanym wyżej rozporządzeniu). Z kolei zgodnie z art. 13 ust. 6 pkt 2 tej samej ustawy: niepubliczne przedszkole zatrudnia nauczycieli posiadających kwalifikacje określone dla nauczycieli przedszkoli publicznych. Analogiczne rozwiązania przewidziano dla szkół. Zgodnie bowiem z art. 14 ust. 1 pkt 3 ustawy Prawo oświatowe, szkołą publiczną jest szkoła, która zatrudnia nauczycieli posiadających kwalifikacje określone w odrębnych przepisach. Natomiast szkoła niepubliczna zatrudnia nauczycieli obowiązkowych zajęć edukacyjnych, posiadających kwalifikacje określone dla nauczycieli szkół publicznych.
Kwalifikacje do wykonywania zawodowa nauczyciela, oprócz odpowiedniego wykształcenia kierunkowego, obejmują również tzw. przygotowanie pedagogiczne. Przygotowanie pedagogiczne to nic innego jak odbycie w toku studiów bądź stadiów podyplomowych odpowiedniej liczby godzin zajęć teoretycznych z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki szczegółowej, nauczanych w powiązaniu z kierunkiem (specjalnością) kształcenia oraz praktyki pedagogicznej.
Zgodnie z § 2 pkt 2 rozporządzenia MEN z 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli przez przygotowanie pedagogiczne należy rozumieć:
  • nabycie wiedzy i umiejętności z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki szczegółowej, nauczanych w wymiarze nie mniejszym niż 270 godzin w powiązaniu z kierunkiem (specjalnością) kształcenia oraz
  • pozytywnie ocenioną praktyką pedagogiczną – w wymiarze nie mniejszym niż 150 godzin.
W przypadku nauczycieli praktycznej nauki zawodu niezbędny wymiar zajęć z zakresu przygotowania pedagogicznego wynosi nie mniej niż 150 godzin. Analizując posiadanie przygotowania pedagogicznego trzeba jednak mieć na uwadze § 26 rozporządzenia MEN z 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli, zgodnie z którym wymiar przygotowania pedagogicznego, określony w § 2 pkt 2, nie dotyczy osób, które uzyskały przygotowanie pedagogiczne przed dniem 31 października 1991 r. W takim przypadku nauczyciel także musi wykazać posiadanie przygotowania pedagogicznego, jednak może okazać się, że jego wymiar jest niższy niż wskazano powyżej.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

  • Jakie kwalifikacje musi posiadać:
    • psycholog szkolny,
    • pedagog szkolny,
    • pedagog specjalny,
    • logopeda,
    • terapeuta pedagogiczny,
    • nauczyciel wspomagający.
  • Jakie kwalifikacje musi posiadać nauczyciel prowadzący:
    • zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze,
    • zajęcia rozwijające umiejętność uczenia się i rozwijające uzdolnienia,
    • zajęcia rewalidacyjne,
    • zajęcia resocjalizacyjne i socjoterapeutyczne.
  • Czy obecny standard kształcenia przygotowujący do wykonywania zawodu nauczyciela wyklucza odbywanie studiów podyplomowych?
  • Czy ukończone dawniej kursy kwalifikacyjne mogą stracić ważność?
  • Które dokumenty potwierdzają posiadanie wymaganych kwalifikacji?
  • Jak potwierdzić posiadanie przygotowania pedagogicznego?

Przeczytaj również: Kwalifikacje nauczyciela religii w szkole specjalnej i ośrodku

Poznaj ucznia w spektrum autyzmu

Karty poznania i samopoznania ucznia w spektrum autyzmu

Rozpoczęcie pracy z uczniem w spektrum autyzmu jest dużym wyzwaniem dla nauczycieli i specjalistów. W szczególnej sytuacji jest nauczyciel wspomagający, którego zadaniem będzie wspieranie ucznia w codziennym funkcjonowaniu. Nauczyciel wspomagający może być również pomostem między uczniem a resztą klasy i nauczycielami, dlatego bardzo ważne jest, aby jak najszybciej poznał ucznia. W pierwszej kolejności należy zapoznać się z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego oraz porozmawiać z rodzicami. Konieczne jest jednak również uzyskiwanie informacji od ucznia. Karty poznania i samopoznania mają ułatwić proces zdobywania informacji. Uczeń może wypełnić je w wybranym przez siebie czasie i odpowiedzieć na te pytania, które w danym momencie są istotne. Niniejsze materiały to propozycja, którą warto rozszerzać o kolejne, opracowane na podstawie obserwacji i w miarę budowania relacji z uczniem. Ich wykorzystanie to krok w stronę sampoznania ucznia w spektrum autyzymu.

Materiały są przeznaczone dla starszych uczniów szkoły podstawowej oraz uczniów szkoły ponadpodstawowej.
Nauczyciel wspomagający a minimalna liczba godzin dla nauczycieli specjalistów w szkołach i przedszkolach

Nauczyciel wspomagający a minimalna liczba godzin dla nauczycieli specjalistów w szkołach i przedszkolach

W wyniku zmiany w Karcie Nauczyciela i w związku tym, że od 1 września 2022 r. w każdym przedszkolu i szkole obowiązkowe będzie zatrudnianie specjalistów w taki sposób, aby zapewnić minimalną, określoną w ustawie liczbę etatów, pojawiają się pytania dotyczące uwzględniania w tej liczbie tzw. nauczycieli wspomagających. Czy liczba godzin zajęć tych nauczycieli jest brana pod uwagę w kontekście standardu zatrudniania nauczycieli specjalistów?

Z artykułu dowiesz się m.in.:

  • Czy nauczyciel wspomagający wlicza się do minimalnej liczby specjalistów?
  • Czy nauczyciel posiadający kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej to pedagog specjalny?
  • Ilu nauczycieli wspomagających trzeba zatrudniać w szkole od 1 września 2022?
Dokumentacja zajęć nauczyciel wspomagający

Dokumentowanie udziału w zajęciach przez nauczyciela wspomagającego w przedszkolu

Przepisy nie przewidują obowiązku prowadzenia dziennika przez tzw. nauczyciela wspomagającego, uczestniczącego w zajęciach wychowania przedszkolnego. Nie oznacza to jednak, że nauczyciel ten nie potwierdza udziału w zajęciach. Sprawdź, w jaki sposób powinien to robić, a także – jakie rozwiązana wydają się nie mieć uzasadnienia.

Z artykułu dowiesz się:

  • W jaki sposób nauczyciel współorganizujący kształcenie uczniów niepełnosprawnych dokumentuje swój udział w lekcji

  • Czy dyrektor może zobowiązać nauczyciela współorganizującego kształcenie uczniów niepełnosprawnych do prowadzenia dodatkowej dokumentacji

Pensum nauczyciela wspomagającego wynosi 20 godzin tygodniowo

Pensum nauczyciela wspomagającego wynosi 20 godzin tygodniowo

W związku z pojawiającymi się sygnałami dotyczącymi zmiany wymiaru pensum tzw. nauczycieli wspomagających przez niektóre samorządy, wyjaśniamy – obowiązkowy wymiar godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych wynosi 20 godzin tygodniowo. Nie są planowane zmiany w tym zakresie.

Portal rekomendowany przez
Sprawdź inne serwisy
Portal Oswiatowy Poradnik Dyrektora Szkoły Strefa Logopedy Kwadrans dla dyrektora szkoły Zarządzanie przedszkolem Kadry i finanse RESQL

© ePedagogika.pl - Portal dla pedagogów i wychowawców z pasją.