nauczyciel wspomagający

  Wsparcie ucznia w spektrum autyzmu w szkole ponadpodstawowej – praca nauczyciela wspomagającego w praktyce

Wsparcie ucznia w spektrum autyzmu w szkole ponadpodstawowej – praca nauczyciela wspomagającego w praktyce

Dostarczenie do szkoły orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego wydanego ze względu na autyzm, w tym zespół Aspergera oznacza, że pojawia się obowiązek zatrudnienia nauczyciela wspomagającego. Większość nauczycieli obejmując stanowisko nauczyciela wspomagającego nie wie, jak w praktyce będzie wyglądała ich praca. Każdy uczeń w spektrum autyzmu jest przecież inny. Dodatkowo, wsparcie ucznia w spektrum autyzmu w szkole podstawowej istotnie różni się od pracy z nastolatkami u progu dorosłości. Jak wygląda praca nauczyciela wspomagającego w szkole średniej? W jaki sposób wspierać ucznia z autyzmem w szkole ogólnodostępnej? Odpowiedzi na te oraz inne pytania, a także wskazówki z praktyki znajdziesz w artykule.

Przyjęcie do szkoły ucznia w spektrum autyzmu i zatrudnienie po raz pierwszy nauczyciela wspomagającego to sytuacja, w której nikt nie czuje się pewnie. Nauczyciele rzadko dysponują wiedzą teoretyczną oraz praktyczną dotyczącą spektrum. Dostępna literatura odnosi się w znakomitej większości do pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym oraz na etapie szkoły podstawowej.
Nie jest możliwe ustalenie i przedstawienie wszystkich aspektów pracy nauczyciela współorganizującego kształcenie w szkole średniej. Podejmowane działania i realizowane zadania nie wpisują się bowiem w prosty sposób w wykaz obowiązków zawarty w rozporządzeniu MEN z 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym. Z tego względu bardzo ważna jest otwartość i zaufanie ze strony nauczycieli przedmiotowcy czy rodziców. Powinni oni bowiem pamiętać, że każde działanie nauczyciela wspomagającego czemuś służy – jego praca nie polega wyłącznie na obecności. Jednocześnie jednak ważna jest otwartość samych specjalistów współorganizujących proces kształcenia. Ich rola nie powinna bowiem ograniczać się do wspierania wyłącznie ucznia czy uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. Poniżej dzielę się rozwiązaniami wypracowanymi na przestrzeni ostatnich lat. Zwracam jednak uwagę, że nie są to wskazówki uniwersalne – nie sprawdzą się w pracy w każdej szkole i z każdym uczniem. Pamiętajmy, że każdy z naszych uczniów (nie tylko tych w spektrum) jest inny, ma inne uzdolnienia i pasje, inne potrzeby i wymaga innego wsparcia. Do każdego trzeba podejść indywidualnie i przy każdym znów się zmieniamy!

Z artykułu dowiesz się m.in.:

  • Jak nauczyciele w szkoły ponadpodstawowej mogą przygotować się na przyjęcie ucznia z orzeczeniem wydanym ze względu na autyzm, w tym zespół Aspergera?
  • Co w pracy nauczyciela szkoły ponadpodstawowej zmienia pojawienie się ucznia w spektrum autyzmu?
  • Z jakimi trudnościami i problemami spotka się nauczyciel wspomagający w szkole ponadpodstawowej?
  • Na czym polega wspomaganie w szkole ponadpodstawowej?
  • Jaki jest uczeń w spektrum autyzmu w szkole ponadpodstawowej?
  • Jakie są zadania nauczyciela wspomagającego w szkole ponadpodstawowej?
  • Jak nauczyciel wspomagający w szkole średniej współpracuje z nauczycielami, rodzicami i uczniem w spektrum autyzmu?

Przeczytaj również:

Kwalifikacje nauczycieli specjalistów od 1 września 2022 r.

Archiwalny Kwalifikacje nauczycieli specjalistów od 1 września 2022 r.

 
Kwalifikacje wymagane od nauczycieli w publicznych i niepublicznych jednostkach systemu oświaty – podstawa prawna
 
Szczegółowe kwalifikacje wymagane od nauczycieli, w szczególności poziom wykształcenia i jego zakres w odniesieniu do poszczególnych typów szkół i rodzajów placówek, określa rozporządzenie MEN z 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli. Przepisy tego rozporządzenia mają zastosowanie zarówno w publicznych, jak i niepublicznych szkołach i przedszkolach. Zgodnie bowiem z art. 13 ust. 1 pkt 4 ustawy z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe: przedszkole publiczne zatrudnia nauczycieli posiadających kwalifikacje określone w odrębnych przepisach (tj. wskazanym wyżej rozporządzeniu). Z kolei zgodnie z art. 13 ust. 6 pkt 2 tej samej ustawy: niepubliczne przedszkole zatrudnia nauczycieli posiadających kwalifikacje określone dla nauczycieli przedszkoli publicznych. Analogiczne rozwiązania przewidziano dla szkół. Zgodnie bowiem z art. 14 ust. 1 pkt 3 ustawy Prawo oświatowe, szkołą publiczną jest szkoła, która zatrudnia nauczycieli posiadających kwalifikacje określone w odrębnych przepisach. Natomiast szkoła niepubliczna zatrudnia nauczycieli obowiązkowych zajęć edukacyjnych, posiadających kwalifikacje określone dla nauczycieli szkół publicznych.
Kwalifikacje do wykonywania zawodowa nauczyciela, oprócz odpowiedniego wykształcenia kierunkowego, obejmują również tzw. przygotowanie pedagogiczne. Przygotowanie pedagogiczne to nic innego jak odbycie w toku studiów bądź stadiów podyplomowych odpowiedniej liczby godzin zajęć teoretycznych z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki szczegółowej, nauczanych w powiązaniu z kierunkiem (specjalnością) kształcenia oraz praktyki pedagogicznej.
Zgodnie z § 2 pkt 2 rozporządzenia MEN z 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli przez przygotowanie pedagogiczne należy rozumieć:
  • nabycie wiedzy i umiejętności z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki szczegółowej, nauczanych w wymiarze nie mniejszym niż 270 godzin w powiązaniu z kierunkiem (specjalnością) kształcenia oraz
  • pozytywnie ocenioną praktyką pedagogiczną – w wymiarze nie mniejszym niż 150 godzin.
W przypadku nauczycieli praktycznej nauki zawodu niezbędny wymiar zajęć z zakresu przygotowania pedagogicznego wynosi nie mniej niż 150 godzin. Analizując posiadanie przygotowania pedagogicznego trzeba jednak mieć na uwadze § 26 rozporządzenia MEN z 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli, zgodnie z którym wymiar przygotowania pedagogicznego, określony w § 2 pkt 2, nie dotyczy osób, które uzyskały przygotowanie pedagogiczne przed dniem 31 października 1991 r. W takim przypadku nauczyciel także musi wykazać posiadanie przygotowania pedagogicznego, jednak może okazać się, że jego wymiar jest niższy niż wskazano powyżej.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

  • Jakie kwalifikacje musi posiadać:
    • psycholog szkolny,
    • pedagog szkolny,
    • pedagog specjalny,
    • logopeda,
    • terapeuta pedagogiczny,
    • nauczyciel wspomagający.
  • Jakie kwalifikacje musi posiadać nauczyciel prowadzący:
    • zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze,
    • zajęcia rozwijające umiejętność uczenia się i rozwijające uzdolnienia,
    • zajęcia rewalidacyjne,
    • zajęcia resocjalizacyjne i socjoterapeutyczne.
  • Czy obecny standard kształcenia przygotowujący do wykonywania zawodu nauczyciela wyklucza odbywanie studiów podyplomowych?
  • Czy ukończone dawniej kursy kwalifikacyjne mogą stracić ważność?
  • Które dokumenty potwierdzają posiadanie wymaganych kwalifikacji?
  • Jak potwierdzić posiadanie przygotowania pedagogicznego?

Przeczytaj również: Kwalifikacje nauczyciela religii w szkole specjalnej i ośrodku

Sprawdź inne serwisy