Czy ukończenie studiów podyplomowych wystarczy, aby zostać nauczycielem wspomagającym

W przedszkolach i szkołach ogólnodostępnych, w których kształceniem specjalnym są objęci uczniowie posiadający orzeczenie wydane ze względu na:

• autyzm, w tym zespół Aspergera, lub
• niepełnosprawności sprzężone,

zatrudnia się dodatkowo tzw. nauczycieli wspomagających. Są to nauczyciele posiadający kwalifikacje z zakresu pedagogiki specjalnej. Wykonują oni zadania nauczyciela współorganizującego kształcenie specjalne.

Zgodnie z przepisami rozporządzenia MEiN z 14 września 2023 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli, nauczycielem wspomagającym może być m.in osoba, która ma kwalifikacje wymagane do zajmowania stanowiska nauczyciela w przedszkolu, danym typie szkoły lub rodzaju placówki i posiada przygotowanie pedagogiczne oraz ukończyła studia podyplomowe w zakresie pedagogiki specjalnej.

Każdy nauczyciel mający kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w szkole lub przedszkolu (ma kwalifikacje do nauczania lub prowadzenia zajęć), który dodatkowo ukończył studia podyplomowe w zakresie pedagogiki specjalnej – dotyczy zarówno absolwentów studiów prowadzonych wg tzw. starego standardu, jak i nowego standardu.

Przepisy nie precyzują formy kształcenia, w jakiej nauczyciel ten powinien uzyskać kwalifikacje z zakresu pedagogiki specjalnej. Tym samym nie ma przeszkód, aby zdobyć je przez ukończenie studiów podyplomowych.

Przepisy nie wskazują, aby kwalifikacje wymagane od nauczyciela wspomagającego musiały wynikać z ukończenia studiów pierwszego lub drugiego stopnia lub studiów magisterskich. Mogą one wynikać z ukończonych innych form doskonalenia zawodowego, w tym studiów podyplomowych. Zgodnie z treścią załącznika nr 2 do rozporządzenia MNiSW z 25 lipca 2019 r. w sprawie standardu przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela, możliwe jest kształcenie na studiach podyplomowych w zakresie:

• edukacji i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością słuchową (surdopedagogiki),
• edukacji i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością wzrokową (tyflopedagogiki),
• edukacji i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością intelektualną,
• pedagogiki leczniczo-terapeutycznej,
• edukacji i terapii osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu,
• edukacji włączającej,
• pedagogiki resocjalizacyjnej,
• logopedii,
• pedagogiki korekcyjnej (terapii pedagogicznej),
• wczesnego wspomagania rozwoju dziecka.

Oznacza to, że wprowadzenie obowiązkowych pięcioletnich studiów dla nauczycieli nie spowodowało zlikwidowania studiów podyplomowych.

Na zatrudnienie na stanowisku nauczyciela wspomagającego pozwala ukończenie odpowiednich studiów podyplomowych. Oznacza to, że nauczyciel, może nabywać kwalifikacje wymagane do zatrudnienia w charakterze nauczyciela wspomagającego.

Od 28 sierpnia 2025 r. ukończenie studiów podyplomowych daje kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela współorganizującego osobom, które ukończyły "nauczycielskie" studia pierwszego i drugiego stopnia lub jednolite studia magisterskie, a także osobom, które mają kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w szkole lub przedszkolu, stanowiska nauczyciela teoretycznej nauki zawodu, bibliotekarza lub nauczyciela języka obcego nowożytnego. 

Należy przy tym pamiętać, że studia podyplomowe w zakresie pedagogiki specjalnej są prowadzone dla osób, które:

• posiadają kwalifikacje do nauczania przedmiotu lub prowadzenia zajęć, a nie posiadają przygotowania w zakresie pedagogiki specjalnej lub
• posiadają przygotowanie w zakresie pedagogiki specjalnej i chcą uzyskać przygotowanie w dodatkowym zakresie pedagogiki specjalnej.

Oznacza to, że ukończenie studiów podyplomowych po kierunku tzw. nienauczucielskim nie da kwalifikacji do zatrudnienia jako nauczyciel współorganizujący kształcenie.