diagnoza psychologiczna

Czym się różni diagnoza psychologiczna od pedagogicznej?

Czym się różni diagnoza psychologiczna od pedagogicznej?

Diagnoza to bardzo pojemne określenie. W szkole oznacza zbadanie funkcjonowania ucznia, jego zasobów i deficytów i określenie przyczyn ewentualnych trudności. Diagnostyką zajmują się zarówno psychologowie, jak i pedagogowie.  Czym różni się diagnoza psychologiczna od pedagogicznej? Kiedy istotne jest, by uczeń został poddany kompleksowemu badaniu przez zespół psychologiczno-pedagogiczny?

Diagnoza psychologiczno-pedagogiczna oznacza proces oceny jego funkcjonowania w różnych obszarach, takich jak rozwój poznawczy, emocjonalny, społeczny i edukacyjny. Celem jest rozpoznanie trudności, mocnych stron i potrzeb ucznia, aby dostosować metody nauczania i wsparcia do jego indywidualnych możliwości. Psycholog w procesie badania ucznia koncentruje się na jego stanie psychicznym i możliwościach intelektualnych. Pedagog koncentruje się na tym, jak uczeń funkcjonuje w środowisku szkolnym lub przedszkolnym oraz w jaki sposób realizuje kolejne wyzwania edukacyjne. Pełny obraz kształtuje się jednak dopiero wtedy, gdy obydwa obszary potraktowane są łącznie. Tylko w takiej sytuacji rzeczywiście można zrozumieć w pełni trudności dziecka i zaplanować odpowiedniego rodzaju wsparcie.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

  • Na czym polega diagnoza pedagogiczna?
  • Jakie narzędzia wykorzystuje pedagog w procesie diagnozy?
  • Jakie kompetencje są oceniane podczas diagnozy pedagogicznej?
  • Jakie trudności może wykryć pedagog?
  • Na czym polega diagnoza psychologiczna?
  • Jakie metody stosuje psycholog w procesie diagnozy?
  • Dlaczego diagnoza powinna obejmować zarówno aspekty psychologiczne, jak i pedagogiczne?

Kopiowanie narzędzi diagnostycznych jest niedozwolone

Pytanie: Czy rodzic ma prawo do uzyskania kserokopii pierwszej strony arkusza testu (narzędzie diagnostyczne), na której zapisuje się wyniki uzyskane przez dziecko? Czy poradnia psychologiczno-pedagogiczna może kopiować wybrane strony narzędzi diagnostycznych?
Sprawdzajmy źródła! Trening samodzielnego myślenia i analizy treści internetowych dla uczniów z klas VII–VIII i szkół ponadpodstawowych

Sprawdzajmy źródła! Trening samodzielnego myślenia i analizy treści internetowych dla uczniów z klas VII–VIII i szkół ponadpodstawowych

Współczesna młodzież żyje w gąszczu często wykluczających się wzajemnie informacji. Codziennie odbiera wiele bodźców, dociera do niej ilość treści, której w żaden sposób nie da się zmierzyć. Wystarczy, że nastolatek korzysta kilka godzin dziennie z telefonu, by jego umysł wypełnił się obrazami, wypowiedziami, tekstami. Wielu z tych treści nikt w żaden sposób nie weryfikował. Szczególnie trudno jest rozróżnić wiarygodne źródła od nierzetelnych w zakresie szeroko pojętej psychoedukacji. Zadaniem scenariusza jest wsparcie młodzieży w rozwijaniu umiejętności samodzielnej analizy i weryfikacji treści internetowych.

Uczestnicy uczniowie szkół podstawowych z klas VII, VIII i szkół ponadpodstawowych
Cele ogólny rozwijanie umiejętności weryfikacji i samodzielnej analizy treści internetowych
Cele szczegółowe
  • trening samodzielnego myślenia
  • rozwijanie krytycznego myślenia
  • nauka sprawdzania źródeł i weryfikacji informacji
  • trening rozróżniania informacji rzetelnych od uproszczeń
  • wzrost skuteczności w poszukiwaniu sprawdzonych informacji o charakterze psychoedukacyjnym
Potrzebne materiały
  • załącznik nr 1. Akcja: informacja!
  • długopisy/ołówki
  • tablica lub flipchart
  • rzutnik/tablica interaktywna
Czas trwania 60 minut

Przeczytaj również:

Ochrona młodzieży w sieci. Jak nauczyciele mogą pomóc uczniom rozpoznawać pseudonaukowe treści psychologiczne?

Ochrona młodzieży w sieci. Jak nauczyciele mogą pomóc uczniom rozpoznawać pseudonaukowe treści psychologiczne?

Dostęp do wiedzy psychoedukacyjnej jest obecnie ogromny. Każdy nastolatek codziennie napotyka w sieci przeróżne treści związane z psychologią, zdrowiem psychicznym, ogólnie pojętym dobrostanem. Wielu influencerów i youtuberów opowiada o swoich doświadczeniach z terapią i diagnozą psychiatryczną. Z jednej strony upowszechnienie wiedzy psychologicznej i normalizacja trudności emocjonalnych są wielkim społecznym osiągnięciem. Z drugiej strony w chaosie informacji znajdziemy ogromną ilość pseudopsychologicznych porad, które niewiele mają wspólnego z nauką. Jak zadbać o ochronę młodzieży w sieci? Co mogą zrobić nauczyciele, aby pomóc uczniom rozpoznawać pseudonaukowe treści psychologiczne?

Naturalne dla okresu dojrzewania jest poszukiwanie własnej tożsamości. W tym procesie bardzo ważne są próby określenia samego siebie. Nastolatki starają się odpowiedzieć na pytanie, kim i jacy są. To normalne, że chcą zrozumieć, jak działa ich mózg i dlaczego funkcjonują tak, a nie inaczej. Szukają przyczyn zjawisk i zachowań, często dopatrując się u siebie zaburzeń rozwojowych. W Internecie obecnie nie brakuje informacji o przeróżnych zaburzeniach psychicznych i neurorozwojowych, o tym, jakie zmiany zaszły w życiu ludzi, którzy przeszli diagnozę lub sami się „zdiagnozowali”. Na każdym kroku można natknąć się na informacje o ADHD, spektrum autyzmu, depresji, atakach paniki, zaburzeniu obsesyjno-kompulsyjnym. Jako dowody „autodiagnozy” w tych zaburzeniach w popularnych filmikach podawane są cechy, które niekoniecznie są kategoriami diagnostycznymi. Jak na przykład: ciągle odkładam coś na później, robię pięć rzeczy na raz, co świadczy o tym, że mam ADHD. Młody człowiek, który jest odbiorcą takiej treści łatwo się z nimi identyfikuje. Zaczyna w nie wierzyć. A przecież każdemu zdarza się robić kilka rzeczy jednocześnie i odkładać coś na później. Niekoniecznie świadczy to o ADHD. Dla nastolatka taka informacja może być jednak początkiem autodiagnozy. Autodiagnozy wzmacnianej przez inteligentny algorytm aplikacji społecznościowych. Schemat podsuwa te treści, którymi się interesujemy, nie weryfikując ich w żaden sposób. 

Z artykułu dowiesz się m.in.:

  • W jaki sposób internetowe treści psychologiczne wpływają na zdrowie psychiczne i postrzeganie relacji przez nastolatków?
  • Jakie są zagrożenia wynikające z uproszczeń i pseudonaukowych treści w Internecie dla zdrowia psychicznego młodzieży?
  • Na czym polega rola nauczyciela w wspieraniu uczniów w korzystaniu z internetowej psychoedukacji?
  • Jak kształtować krytyczne myślenie u nastolatków w kontekście rozróżniania rzetelnej wiedzy od subiektywnych narracji influencerów?
  • W jaki sposób nastolatki mogą odróżniać rzetelne źródła wiedzy w sieci i nauczyć się weryfikować informacje psychoedukacyjne?
  • Jakie znaczenie ma samodzielne myślenie i dyskusja w edukacji młodzieży na temat zdrowia psychicznego w dobie Internetu?
Poradnia nie może udostępniać testów diagnostycznych wykorzystywanych do badania

Poradnia nie może udostępniać testów diagnostycznych wykorzystywanych do badania

Zdarza się, że rodzice zgłaszający się do poradni w celu przeprowadzenia diagnozy dziecka proszą dyrektora o udostępnienie informacji o narzędziach wykorzystywanych podczas badania. Należy pamiętać, że poradnia może jedynie przekazać informacje o tym, jakie narzędzia zostały wykorzystane, lecz nie może udostępnić testów diagnostycznych.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

  • Dlaczego poradnia psychologiczno-pedagogiczna nie może udostępniać testów diagnostycznych?
  • Jakie przepisy chronią metody i narzędzia diagnostyczne stosowane przez psychologów?
  • Czy rodzice mają prawo dowiedzieć się, jakie narzędzia diagnostyczne zostały użyte podczas badania ich dziecka?
  • Jakie są ograniczenia w rozpowszechnianiu i nabyciu testów diagnostycznych stosowanych przez psychologów?
  • Dlaczego testy diagnostyczne mogą być stosowane wyłącznie przez psychologów?
  • Jakie warunki muszą spełnić osoby chcące nabyć niektóre testy psychologiczne?
Brak zgody na badanie diagnostyczne w poradni

(Nie)zgoda na badanie diagnostyczne w poradni. Jakie kroki może podjąć psycholog

Standardy dla psychologów pracujących w poradniach psychologiczno-pedagogicznych wskazują, że przed przystąpieniem do badania diagnostycznego trzeba uzyskać zgodę na uczestnictwo w tym badaniu – zarówno od rodziców, jak i od samego dziecka. Uzyskanie zgody nie zawsze jest łatwe – pojawiają się bowiem pytania: czy kilkulatek może świadomie zadecydować o poddaniu się badaniu? Czy dziecko może zostać poddane diagnozie mimo sprzeciwu jednego z rodziców? Jak postąpić gdy żadne z nich nie wyraża zgody na diagnozę? W artykule podjęto próbę udzielenia odpowiedzi na te oraz inne pytania dotyczące zgody na badanie diagnostyczne dziecka.

Chcesz dowiedzieć się więcej? Dołącz do Akademii ePedagogiki i obejrzyj szkolenie:    Diagnoza w edukacji. Znaczenie i zakres procesu diagnostycznego    Do webinaru dołączono materiały specjalne:  
  • Sygnały pogorszenia kondycji psychicznej ucznia – lista obserwacyjna dla nauczyciela 
  • Konsultacja z rodzicami o stanie emocjonalnym ucznia. Przewodnik dobrych praktyk 
  • Mapa mocnych stron dziecka – karta dla rodzica przed konsultacją 
  • Przykładowe wiadomości do rodziców – zaproszenia na konsultacje i rozmowy 
  • Broszura. Znaczenie i zakres procesu diagnozowania uczniów 

Z artykułu dowiesz się m.in.:

  • Czy dziecko musi wyrazić zgodę na poddanie się badaniom diagnostycznym w poradni psychologiczno-pedagogicznej?
  • Co zrobić, gdy rodzice lub jedno z rodziców nie wyraża zgody na badanie diagnostyczne w poradni psychologiczno-pedagogicznej?
  • Czy zgodę na badanie powinno wyrazić oboje rodziców? 
  • Jak postępować w przypadku konfliktu między rodzicami?
#zdrowie psychiczne. Jak korzystać z psychoedukacji w Internecie? Scenariusz dla uczniów klas VI – VIII i szkół ponadpodstawowych

#zdrowie psychiczne. Jak korzystać z psychoedukacji w Internecie? Scenariusz dla uczniów klas VI – VIII i szkół ponadpodstawowych

Wystarczy wpisać w dowolnym portalu społecznościowym hasło: #zdrowiepsychiczne, by zobaczyć, jaki ogrom różnorodnych treści psychoedukacyjnych proponuje Internet. Nastolatek scrollujący ekran znajdzie na nim wszystko i nic. Spotka się z poradami, jak radzić sobie z lękiem, jak odciąć toksyczne relacje, po czym poznać, że ma się ADHD. Krótkie, chwytliwe infografiki, syntetyczne teksty i inteligentny algorytm sprawiają, że czasem pojawia się pewność, że treść jest prawdziwa. Pojawiają się myśli, które niekoniecznie są adekwatne do rzeczywistości. Na przykład: muszę odrzucić te relacje, w których mi trudno. Albo: jestem pewien, że mam ADHD i po prostu nikt tego nie zauważył. Warto byłoby poddać te myśli pod wątpliwość i sprawdzić, czy na prócz czerni i bieli nie istnieją szarości. Zadaniem scenariusza jest wsparcie uczniów w korzystnym poruszaniu się w obszarze psychoedukacji w Internecie.

Przeczytaj również:

Pobierz i przekaż uczniom:

Infografika: Autodiagnoza z internetu. Szanse i zagrożenia

Infografika: Autodiagnoza z internetu. Szanse i zagrożenia

Uczniowie coraz częściej, pod wpływem informacji czerpanych z internetu, zauważają u siebie niepokojące objawy zaburzeń psychicznych. Jedni wprost zgłaszają potrzebę poddania się diagnozie, inni wstydzą się przyznać do własnych podejrzeń. Pobierz plakat do powieszenia w szkole – patrzący na niego uczniowie poznają szanse i zagrożenia związane z próbami poddawania się autodiagnozie oraz dowiedzą, gdzie mogą prosić o pomoc.

Przeczytaj również:

TikTok a psychoedukacja – jak rozmawiać z uczniem, który dokonał autodiagnozy z pomocą tok toka? Diagnoza z tiktoka

TikTok a psychoedukacja – jak rozmawiać z uczniem, który dokonał autodiagnozy z pomocą tok toka?

Zdarzyło ci się gubić klucze? Często spóźniasz się na autobus? Mimo ważnej lekcji myślisz o wczorajszym serialu? Towarzyszy ci wieczny natłok myśli? Nie kończysz tego, co zacząłeś? Uwaga! To może być ADHD! Krótki filmik wyświetla się scrollującej ekran nastolatce. Pojawia się myśl: to o mnie! Wpisuje w wyszukiwarkę hasło ADHD. Algorytm szybko wyłapuje to nagłe zainteresowanie, pokazuje proponowane konta i z dnia na dzień dziewczyna widzi coraz więcej treści na temat zaburzeń aktywności i uwagi. Jest coraz pewniejsza własnej diagnozy. Czy faktycznie ma AHDH? Możliwe. Możliwe też, że nie. Dlaczego? Dowiedz się, dlaczego uczniowska diagnoza z Tik Tok może być niebezpieczna, ale również – dlaczego nie należy jej lekceważyć.

Media społecznościowe pękają od różnych informacji dotyczących zdrowia psychicznego. Psychoedukacja to bardzo ważny obszar dbania o psychikę. Korzystanie z usług psychologa, psychoterapeuty, psychiatry nie jest już tematem tabu tak, jak jeszcze dekadę temu. To naprawdę ważny krok w kierunku poprawy kondycji psychicznej społeczeństwa. Internet to przydatne narzędzie do popularyzowania sposobów dbania o psychiczny dobrostan i normalizowania kłopotów emocjonalnych. Ma jednak pewne ograniczenia i stwarza zagrożenia. Przede wszystkim nie jest dobrym diagnostą. I nie powinien być jedynym.

Z artykułu dowiesz się m.in.

  • Jakie korzyści wynikają z upowszechniania informacji o problemach i zaburzeniach psychicznych w social mediach?
  • Jakie diagnozy najczęściej stawiają sobie użytkownicy social mediów?
  • W jaki sposób social media wpłynęły na podniesienie poziomu znaczenia psychoedukacji?
  • Jak powinien zachować się nauczyciel, gdy uczeń informuje o autodiagnozie?
  • Czy spostrzeżenia dokonane na podstawie informacji z social mediów należy ignorować?

Przeczytaj również:

Udostępnianie rodzicom dokumentacji gromadzonej w poradni psychologiczno-pedagogicznej

Udostępnianie rodzicom dokumentacji gromadzonej w poradni psychologiczno-pedagogicznej

Rodzice często zgłaszają się poradni psychologiczno-pedagogicznej z prośbą o udostępnienie dokumentacji wytworzonej przed wydaniem opinii lub orzeczenia. Czy poradnia powinna udostępniać im dokumenty sporządzane w toku diagnozy? Dowiedz się, jak przygotować dokumentację gromadzoną w poradni, aby możliwe było udostępnienie jej rodzicom.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

  • Czy poradnia psychologiczno-pedagogiczna może udostępniać rodzicom dokumentację dotyczącą dziecka?
  • Jak przygotować dokumenty do wydania rodzicom na ich pisemny wniosek?
  • Czy można odmówić udostępnienia dokumentacji?
  • Czy na wniosek rodziców można udostępniać kopie testów psychologicznych?
Pierwsza wizyta dziecka w poradni psychologiczno-pedagogicznej. Jak przekonać do niej rodziców

Pierwsza wizyta dziecka w poradni psychologiczno-pedagogicznej. Jak przekonać do niej rodziców

Zdolny, ale leniwy. Nie potrafi się skoncentrować na zadaniu, gdyby tylko chciał, to by mógł. Musi się podciągnąć. Takie i inne opinie krążą na linii nauczyciel – rodzic, gdy pojawiają się trudności w nauce. Nie wszyscy uczniowie jednak wymagają jedynie "podciągnięcia się w nauce”. Niektórzy borykają się z ograniczeniami natury poznawczej, które najpierw trzeba zbadać i wykryć. Jak rozmawiać o tym z rodzicami? W artykule wyjaśniamy, jak przekonać rodziców do tego, by udali się z dzieckiem do poradni psychologiczno-pedagogicznej. Zwracamy uwagę na konieczność wyjaśnienia, jak wygląda wizyta w poradni i jak należy przygotować do niej dziecko.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

  • W jaki sposób przekonać rodziców do pierwszej dziecka wizyty w poradni psychologiczno-pedagogicznej
  • Na co zwrócić uwagę podczas wyjaśniania, jak wygląda wizyta w poradni
  • Jakie są korzyści z diagnozy dziecka w poradni psychologiczno-pedagogicznej

Przeczytaj również:
Brak zgody rodziców na przeprowadzenie diagnozy w poradni

Brak zgody rodziców na przeprowadzenie diagnozy w poradni

Zorganizowanie dla ucznia pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole to pierwszy krok w dążeniu do poprawy jego funkcjonowania. Nie zawsze jednak podejmowane działania przynoszą oczekiwane rezultaty. Przepisy stanowią, że w przypadku braku poprawy funkcjonowania ucznia w szkole dyrektor, za zgodą rodziców ucznia występuje do publicznej poradni z wnioskiem o przeprowadzenie diagnozy i wskazanie sposobu rozwiązania problemu. A co, jeżeli rodzice nie zgadzają się na przeprowadzenie takiej diagnozy w poradni?

Z artykułu dowiesz się m.in.:

  • Czy udzielanie pomocy dziecku w nowym roku szkolnym można zaplanować tylko na podstawie oceny efektywności udzielanej pomocy i wniosków do dalszej pracy
  • Czy w przypadku braku zgody na przeprowadzenie pogłębionej diagnozy w poradni szkoła może zaprzestać udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej
  • W jaki sposób współpraca z rodzicami wpływa na ocenę efektywności pomocy udzielanej w szkole
Niedostosowanie spoełeczne, kontakt diagnostyczny

Kontakt diagnostyczny uczniem w zakresie niedostosowania społecznego lub zagrożenia niedostosowaniem społecznym

Diagnoza pedagogiczna stanowi jeden z elementów kompleksowego i wielopłaszczyznowego procesu diagnostycznego dziecka. Diagnozowanie pedagogiczne w obszarze resocjalizacji jest czynnością stawiania rzetelnych rozpoznań w celach wychowawczych, o charakterze wspierającym i resocjalizującym. Dotyczy to osób niedostosowanych społecznie lub zagrożonych niedostosowaniem. Jakie działania i postawy wspomagają prawidłowy kontakt diagnostyczny? Co może rozwijać i ożywiać kontakt diagnostyczny? Jak radzić sobie z oporem w kontakcie diagnostycznym? W niniejszym artykule zostaną przedstawione wskazówki dla wychowawców, pedagogów i psychologów szkolnych, którzy nawiązują kontakt diagnostyczny z uczniami zagrożonymi niedostosowaniem społecznym lub niedostosowanymi społecznie.

Rozmowa z rodzicami diagnoza dziecka

Jak przekonać rodziców do zdiagnozowania dziecka?

Problemy wychowawcze, trudności ucznia z przyswojeniem wiedzy czy zdobyciem umiejętności, to codzienność w naszych szkołach. Zazwyczaj dobry nauczyciel potrafi sobie z tymi zadaniami poradzić. Umiemy rozpoznawać i podejmować adekwatne działania wspierające wobec ucznia z trudnościami. Co jednak zrobić, gdy szkoła wyczerpie już wszystkie możliwości pomocy – dowiesz się z artykułu.

Udostępnianie rodzicom testów psychologicznych

Udostępnianie rodzicom testów diagnostycznych wykorzystywanych w poradni

Rodzice po otrzymaniu wyników przeprowadzonej diagnozy dziecka nierzadko występują z wnioskiem o udzielenie informacji, jakie konkretnie narzędzia diagnostyczne zostały wykorzystane. W ten sposób chcą dowiedzieć się, dlaczego poradnia wydała taką a nie inną diagnozę. Sprawdź, czy należy udostępniać taką dokumentację.