Uczeń ze spektrum autyzmu w edukacji włączającej – praktyczne wskazówki do pracy z uczniem

Jeśli zetknęliśmy się w pracy z jednym lub kilkorgiem uczniów z orzeczeniem wydanym ze względu na zespół Aspergera (ZA), to znaczy to dokładnie tyle – poznaliśmy jedno lub kilkoro takich dzieci. Zaburzenia ze spektrum autyzmu to „różnorodny zbiór”, w którym mieszczą się błyskotliwi matematycy, wycofane dzieci znające na pamięć rozkłady jazdy autobusów, ale też uczniowie, którym proces edukacyjny sprawia trudność. Oni nie skupiają się, krzyczą, przeszkadzają innym, nie potrafią czekać na swoją kolej, są skupieni na sobie, wykazują skłonności do agresji.  To spektrum objawów, które sprawia, że trudno jest znaleźć metody pracy pasujące do wszystkich przypadków.  Niemniej jednak należy pamiętać o najważniejszych zasadach.

Z uczniem z zaburzeniami ze spektrum autyzmu (ASD) należy pracować relacyjnie, a nie w oparciu o autorytet nauczycielski. Nie należy go karać za objawy zaburzenia, lecz starać się zawsze dotrzeć do przyczyny jego zachowania.  Zachowanie niepożądane u uczniów z ASD jest zawsze nieudanym zaproszeniem do rozmowy lub prośbą o pomoc, informacją, że dziecko sobie nie radzi. Dziecko zawsze powinno mieć możliwość spotkania się z psychologiem, pedagogiem szkolnym lub pedagogiem specjalnym Najlepsza i najprostsza definicja zaburzeń ASD, jaką znam mówi, że jest to ślepota na kontekst.  Dziecko ze spektrum, w odróżnieniu od osób neurotypowych, nie uczy się intuicyjnie, przez doświadczenia społeczne. Trenuje swe zachowania według schematów terapeutycznych. Nie jest więc w stanie elastycznie i adekwatnie reagować na bodźce w takim tyglu typów ludzkich i ich interakcji, jakim jest szkoła.