dysleksja

Czy u jednego ucznia można rozpoznać jednocześnie dysleksję, dysortografię, dysgrafię i dyskalkulię?

Pytanie: Czy możliwe jest rozpoznanie u ucznia jednocześnie dysleksji, dysortografii, dysgrafii oraz dyskalkulii? A jeśli nie stwierdzono trudności w czytaniu – czy można rozpoznać tylko dysortografię, dysgrafię i dyskalkulię, bez dysleksji?

Diagnoza dysleksji i dysortografii u ucznia z afazją

Pytanie: Czy u ucznia z afazją, napotykającego z tego względu na istotne trudności w czytaniu i pisaniu powinno diagnozować się także specyficzne trudności w uczeniu się– dysleksję i dysortografię ? Uczeń posiada orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.

Marzenna Czarnocka
21 stycznia 2025 r.
Pytanie dnia

Dysleksja u ucznia z Ukrainy – czy i jak można ją rozpoznać?

U uczniów z Ukrainy można rozpoznać dysleksję (podobnie jak u innych uczniów), jeśli spełniają kryteria diagnostyczne zaburzenia. Nie ulega wątpliwości, że w polskich warunkach jest to bardzo trudne. Utrudnieniem są m.in.: brak możliwości zobiektywizowania dostrzeganych objawów i postawienia diagnozy różnicowej uwzględniającej barierę językową, odmienność kulturowa, brak wiedzy o historii edukacyjnej dzieci i młodzieży. Ograniczeniem są także dodatkowo nakładające się trudności związane np. z trudnościami emocjonalno-społecznymi czy doświadczeniem traumy. Według mojej wiedzy w polskiej literaturze naukowej nie wskazano kryteriów diagnostycznych dzieci ukraińskich umożliwiających wskazanie procedury diagnostycznej tej grupy dzieci i młodzieży. Literatura w tym zakresie jest uboga, brakuje również standaryzowanych narzędzi diagnostycznych. Przeczytaj artykuł, aby dowiedzieć się więcej na temat rozpoznania dysleksji u ucznia z Ukrainy.

Chcesz dowiedzieć się więcej? Dołącz do Akademii ePedagogiki i obejrzyj szkolenie: Diagnoza, wsparcie, rewalidacja – kształcenie specjalne uczniów z Ukrainy
Do webinaru dołączono materiały specjalne:

Bez etykiet. Jak mówić o uczniach z niepełnosprawnością?
Checklisty. Ukraińscy uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w polskiej szkole
Różnice między alfabetem polskim a ukraińskim – przewodnik z zadaniami
Prezentacja: Diagnoza, wsparcie, rewalidacja – kształcenie specjalne ucznia z Ukrainy
Broszura Wsparcie uczniów z Ukrainy w polskiej szkole

Z artykułu dowiesz się m.in.:

Czy możliwe jest rozpoznanie dysleksji u ucznia z Ukrainy w polskiej szkole?
Jakie bariery utrudniają diagnozę dysleksji u dzieci dwujęzycznych, w tym ukraińskich?
Czy istnieją różnice w diagnozie dysleksji u uczniów jednojęzycznych i dwujęzycznych?
Czy błędy popełniane przez dzieci dwujęzyczne zawsze oznaczają dysleksję?
Jakie kryteria diagnostyczne należy brać pod uwagę w przypadku dzieci dwujęzycznych?
Czy dwujęzyczność może wpływać na czas stawiania diagnozy dysleksji?

Wydłużony czas na sprawdzianach ze względu na dysleksję – czy tak samo na egzaminie?

Pytanie: Czy uczeń, który ma w opinii z poradni psychologiczno-pedagogicznej zdiagnozowaną dysleksję i wskazane wydłużanie czasu na sprawdzianach, powinien również mieć prawo do wydłużonego czasu na egzaminie maturalnym?

Marzenna Czarnocka
30 września 2024 r.
Pytanie dnia

Opinia o dysleksji – czy jest ważna na wszystkie etapy edukacyjne

Opinia o specyficznych trudnościach w uczeniu się, wydana po ukończeniu klasy III szkoły podstawowej, zachowuje ważność przez cały okres kształcenia. Okazuje się jednak, że niektórzy dyrektorzy szkół podważają jej aktualność i żądają ponownego przeprowadzenia badania ucznia. Sprawdź, który przepis wskazuje, że opinia o dysleksji wydana po klasie III szkoły podstawowej jest ważna na wszystkie etapy edukacyjne.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

Czy opinia o dysleksji wydana po klasie III szkoły podstawowej jest ważna na kolejnych etapach edukacyjnych?
Dlaczego niektóre szkoły wymagają ponownego badania uczniów z dysleksją?
Które przepisy regulują ważność opinii o specyficznych trudnościach w uczeniu się?
Kiedy konieczna jest aktualizacja zaleceń edukacyjnych dla uczniów z opinią o dysleksji?
Czy opinia wydana w szkole podstawowej wystarczy do dostosowania warunków egzaminu maturalnego?

Zaburzenia integracji sensorycznej a dysleksja

Historia badań nad dysleksją sięga drugiej połowy XIX wieku, natomiast pierwsze tezy dotyczące zaburzeń integracji sensorycznej zostały sformułowane przez J. Ayres pod koniec lat sześćdziesiątych XX wieku. Czy możemy zatem mówić o korelacji tych dwóch trudności? Niewątpliwie tak. Już sama twórczyni teorii SI wysnuła hipotezy wskazujące na zależność pomiędzy procesami integracji sensorycznej a uczeniem się. By procesy myślowe odpowiedzialne za naukę funkcjonowały prawidłowo, muszą mieć zapewnioną właściwą integrację informacji pochodzących z bazowych systemów sensorycznych. W myśl za Ayres, inni badacze również zwracali uwagę na to, że uczenie się możliwe jest za sprawą informacji docierających do naszego układu nerwowego poprzez narządy zmysłów [1].

Z artykułu dowiesz się:

Czym jest dysleksja?
Jakie są typy dysleksji?
Jaki jest związek pomiędzy występowaniem dysleksji a zaburzeniami integracji sensorycznej?
Zaburzenia funkcjonowania których analizatorów zmysłowych najczęściej towarzyszom dysleksji?
Czy terapia integracji sensorycznej może skutecznie wspierać naukę czytania i pisania?
Jaki jest związek zaburzeń posturalnych ze specyficznymi trudnościami w nauce?
W jaki sposób zaburzenia orientacji przestrzennej mogą manifestować się u dzieci z dysleksją w czasie pisania?
Dlaczego badacze upatrują patomachanizmu powstawania dysleksji w zaburzeniach analizatora wzrokowego?
Jaki jest związek pomiędzy zaburzeniami lateralizacji a dysleksją?
Jak objawia się dyspraksja u dzieci z grupy tzw. ryzyka dysleksji rozwojowej?

Tworzenie klas terapeutycznych

Nie każdy uczeń odnajduje się w tradycyjnej klasie. Trudności edukacyjne, obniżona motywacja, stres – to tylko niektóre wyzwania, z którymi się mierzą. Klasy terapeutyczne oferują im dostosowane warunki nauki, wsparcie specjalistów i szansę na rozwój w sprzyjającym środowisku. Kto może z nich skorzystać? Jakie warunki musi spełnić szkoła? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w artykule.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

Na jakiej podstawie prawnej funkcjonują klasy terapeutyczne i dla kogo są przeznaczone?
Jakie warunki musi spełnić uczeń, aby mógł uczęszczać do klasy terapeutycznej?
Czy nauka w klasie terapeutycznej wymaga zgody rodziców?
Jak długo uczeń może uczyć się w klasie terapeutycznej?

Uczeń w spektrum autyzmu może mieć dysleksję – poradnia wyda opinię oraz orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego

Diagnoza spektrum autyzmu nie oznacza, że u ucznia nie mogą zostać odrębne zdiagnozowanie innego rodzaju zaburzenia. Decyzję w sprawie określenia przyczyn trudności ucznia podejmuje zespół diagnostów, który opiera się na wynikach badań. Może okazać się, że zaburzenia rozwoju umiejętności szkolnych nie wynikają bezpośrednio z zaburzeń neurologicznych. Z taką sytuacją mamy do czynienia m.in. w przypadku, gdy u ucznia w spektrum autyzmu zostanie stwierdzona dysleksja rozwojowa. Poznaj odpowiedzi na pytania dotyczące współwystępowania różnych jednostek chorobowych.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

Czy uczeń z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego ze względu na autyzm może otrzymać dodatkowo opinię o dysleksji?
Czym są specyficzne trudności w uczeniu się, jak są one zdefiniowane w prawie oświatowym?
Jakie są kryteria diagnostyczne dla zespołu Aspergera i specyficznych trudności w uczeniu się?
Skąd bierze się dysleksja? Czy istnieje jednoznaczny model wyjaśniający jej przyczyny?
Jakie zmiany przynosi klasyfikacja ICD-11 w kontekście zespołu Aspergera i spektrum autyzmu?

7 ćwiczeń dla dzieci z dysleksją

Wykorzystaj w pracy z uczniami z dysleksją 7 propozycji ćwiczeń. Ćwiczenia mają na celu utrwalenie znajomości schematu ciała, części ciała, stronności. Podczas zajęć intensywnie pracują oczy, dzieci także ćwiczą ruchy naprzemienne.

Dostosowanie wymagań edukacyjnych dla uczniów z dysleksją na różnych przedmiotach

Prezentujemy konkretne podpowiedzi dotyczące dostosowań wymagań edukacyjnych dla uczniów z dysleksją oraz przykłady ich wykorzystania na poszczególnych przedmiotach.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

w jaki sposób można dostosować wymagania edukacyjne dla ucznia z dysleksją na:
języku polskim
matematyce, fizyce, chemii,
geografii, biologii, przyrodzie,
historii
języku obcym nowożytnym

Przeczytaj również:

Ćwiczenia percepcji wzrokowej dla dzieci z dysleksją

Percepcję wzrokową należy ćwiczyć z dzieckiem jak najwcześniej, aby zapobiec późniejszym trudnościom w nauce czytania. Im wcześniej rozpoczniemy ćwiczenia usprawniające percepcję, tym lepiej. Dzieci najszybciej uczą się poprzez zabawę. Wato więc, aby zabawy w "pokaż taki sam" i ćwiczenia percepcji przybierały formę zabawy. Ta forma u dzieci w wieku przedszkolnym przynosi największe efekty.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

W jaki sposób usprawniać percepcję wzrokową u dzieci dyslektycznych
Jakie ćwiczenia percepcji wzrokowej dla dzieci z dysleksją najlepiej sprawdzą się w przedszkolu

Przeczytaj również:

5 listopada 2021 r.
Uczniowie bez orzeczenia

Percepcja słuchowa dzieci z dysleksją. Propozycje ćwiczeń usprawniających

Najlepszym, co można zrobić dla przeciwdziałania trudnościom dyslektycznym uczniów, jest umuzykalnianie dzieci w wieku przedszkolnym. Dzięki słuchaniu muzyki dziecko nabiera umiejętności, które pomogą mu w zapamiętywaniu, odtwarzaniu z pamięci, a nawet formułowaniu myśli. Ćwiczenia uwzględniające muzykę ułatwią analizę i syntezę, która odgrywa ogromną rolę w procesie nabywania umiejętności wypowiadania się i skupienia się nad tym, o czym chce się powiedzieć. Sprawdź, jakie ćwiczenia warto wykonywać z dziećmi z podejrzeniem zaburzenia dysleksji. Proponowane zabawy można wykonywać w przedszkolu i domu. Do większości z nich nie są potrzebne dodatkowe wytyczne z poradni psychologiczno-pedagogicznej. Pamiętaj, że do ćwiczenia percepcji słuchowej nie trzeba wykorzystywać wyłącznie specjalistycznych pomocy dydaktycznych.

Chcesz dowiedzieć się więcej? Dołącz do Akademii ePedagogiki i obejrzyj szkolenie: Uczeń z zaburzeniami przetwarzania słuchowego
Do webinaru dołączono materiały specjalne:

Kwestionariusz przesiewowy ryzyka zaburzeń przetwarzania słuchowego
Wskazowki dla osoby prowadzącej zajęcia z dzieckiem z APD
Wskazowki dla rodzica dziecka z APD
Pracowite ucho – gra słuchowa
Prezentacja Zaburzenia przetwarzania słuchowego u uczniów

Z artykułu dowiesz się m.in.:

Dlaczego przedszkole to najlepszy czas na zabawy rytmiczne i ruchowe
Jakie ćwiczenia percepcji słuchowej zainteresują przedszkolaka z ryzyka dysleksji
Które pomoce i zabawki na usprawnianie percepcji słuchowej są najlepsze dla uczniów
Z jakich przedmiotów można stworzyć pomoce do ćwiczeń dla ucznia z dysleksją

Przeczytaj również:

4 listopada 2021 r.
Uczniowie bez orzeczenia

Jak pomóc dziecku z dysleksją

Dysleksja diagnozowana jest najczęściej dopiero w szkole, kiedy problemy z czytaniem i pisaniem się uwidaczniają. Słowo dotąd wypowiadane i rozumiane przez dziecko staje się obce i nieznaczące, trudne do odszyfrowania na kartce papieru. Czy to oznacza, że dysleksja jest czytelna dla rodziców dopiero wtedy, kiedy dziecko uczy się czytać i pisać? Niestety, choć problemy manifestują się już u najmłodszych dzieci, często zdarza się, że to szkoła zwraca uwagę na problem z racji nauki czytania i kreślenia liter. Sprawdź, jak pomóc dziecku z dysleksją już w pierwszych latach życia.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

Na czym polegają zaburzenia związane z dysleksją?
W jaki sposób ułatwić naukę w szkole dziecku z dysleksją (propozycje rozwiązań)?
Jakie działania rodziców będą wspierały rozwój oraz przyswajanie wiedzy przez dziecko?
Kiedy bezwzględnie należy skorzystać ze specjalistycznego wsparcia (wykaz objawów)?

Przeczytaj również:

Dostosowanie wymagań edukacyjnych dla uczniów z dysleksją na różnych przedmiotach

Wykorzystaj karty pracy:

29 kwietnia 2021 r.
Uczniowie z orzeczeniem

Dostosowanie wymagań dla ucznia z dysleksją

Dostosowanie wymagań edukacyjnych dla uczniów z dysleksją

Zanim nauczyciel przystąpi do dostosowania wymagań dla uczniów z dysleksją, najpierw powinien utworzyć zestaw wymagań dla danej klasy. Wymagania edukacyjne nauczyciel opracowuje do wybranego programu, oczywiście uwzględniając podstawę programową.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

Jak poprawnie dostosować wymagania edukacyjne dla ucznia z dysleksją w oparciu o jego rzeczywiste potrzeby?
Dlaczego nie należy kopiować gotowych wymagań z programu nauczania bez analizy?
Jakie są typowe trudności szkolne ucznia z dysleksją i jak je rozpoznać?
Jakie konkretne wskazówki metodyczne pomagają w codziennej pracy z uczniem z dysleksją?
W jaki sposób współpraca z rodzicami wpływa na skuteczność wsparcia edukacyjnego ucznia z dysleksją?

Uczeń z dysleksją na lekcjach matematyki – wskazówki dla nauczycieli i rodziców

Wspierające środowisko i systematyczna praca to te czynniki, które pomogą uczniowi w pokonywaniu trudności. Dowiedz się, jak dostosować pracę na zajęciach matematyki, aby pomóc uczniowi z dysleksją – tak, aby codzienna praca była efektywna.