Wyjazd z uczniami na wycieczkę lub zieloną szkołę – niezbędnik opiekuna

Warto, aby wychowawca porozmawiał z innymi z nauczycielami, którzy znają dobrze klasę i ustalił, kto z nim pojedzie. W zależności od wieku uczniów, doświadczenia opiekunów w kwestii wyjazdów, warto wziąć pod uwagę takie czynniki, jak:

• gotowość dzieci do przebywania poza domen przez dwa, trzy dni (w przypadku zielonych szkół zwykle dłużej);
• samodzielność w codziennych czynnościach, tzn. czy dzieci potrafią dobrać ubiór odpowiednio do pogody, zadbać o czynności samoobsługowe, higienę osobistą;
• stan zdrowia uczniów – czy przyjmują jakieś leki na stałe, czy mogą źle się czuć w trakcie podróży.

To podstawowe informacje, na które wychowawca powinien zwrócić uwagę przed wyjazdem. Jest też parę spraw, które także warto omówić z uczniami i rodzicami, zanim klasa wyjedzie na wycieczkę.

Posiłki –zwróć uwagę na to, kiedy będzie można spożywać posiłki i co robić z papierkami, resztkami jedzenia, kiedy jesteśmy w autokarze. Najlepszym rozwiązaniem jest jedzenie podczas postojów, jednak jeśli w czasie drogi uczniowie będą potrzebowali coś przekąsić, powiedz gdzie można wyrzucić papierki i pozostałości po jedzeniu. Przypomnij o zasadach bezpieczeństwa związanych z piciem w czasie jazdy. Pamiętaj, że spożywanie posiłków w trakcie jazdy u niektórych uczniów może spowodować mdłości! Szczególnie w sytuacji, kiedy dzieci czy młodzież zjadają duże ilości słodyczy i wypijają gazowane napoje.

W przypadku starszych uczniów sytuacji, na które warto zwrócić uwagę, jest oczywiście więcej. Na pewno przed każdą wycieczką uczniowie są zapoznawani z jej regulaminem. Zwykle w regulaminie wycieczek szkolnych znajdują się zapisy dotyczące używania środków psychoaktywnych, palenia papierosów (także elektronicznych) czy picia alkoholu. Jednak warto także zwrócić uwagę na różnego rodzaju dostępne środki i napoje na rynku, takie jak np. napoje energetyzujące.

Zadbaj o odpowiednie warunki w przypadku dzieci przewlekle chorych, np. uczniów chorych na padaczkę i wrażliwych na fotostymulację czy nadmierne zmęczenie; uczniów chorujących na cukrzycę czy uczniów, którzy źle znoszą podróż autokarem. Ustal z rodzicami warunki, w jakich może przebywać dziecko i objawy, na które warto zwrócić uwagę.

Poruszanie się po autokarze –poproś uczniów, aby w trakcie podróży nie chodzili po autokarze. Jeśli w autokarze jest toaleta, ustalcie w jakich sytuacjach z niej korzystać. Jeśli w autokarze są pasy, pokaż uczniom, jak się zapiąć.

Postoje – w trakcie postojów zwróć szczególną uwagę na bezpieczeństwo uczniów: postoje odbywają się tylko w wyznaczonych miejscach – na parkingach. Zawsze wysiada najpierw osoba dorosła. Poinformuj uczniów, żeby nie wybiegali z autokaru, nie przemieszczali się poza ustalone miejsca oraz żeby wiedzieli, gdzie i o której godzinie jest zbiórka. W przypadku młodszych uczniów nie zostawiaj ich samych. Pamiętaj, że nie wszystkie dzieci mogą znać się na zegarze, mieć przy sobie zegarek czy telefon komórkowy. Przed każdym odjazdem sprawdź, czy wszyscy wrócili.

Komunikowanie się w czasie podróży – większość uczniów ma zwykle przy sobie różnego rodzaju sprzęt elektroniczny (telefony, gry i konsole). Ustal z rodzicami, w jakich sytuacjach mogą się z Tobą kontaktować oraz ustal odpowiedzialność za sprzęt, który zabierają ze sobą dzieci czy młodzież.

Powiedz, żeby uczniowie w trakcie jazdy nie zachowywali się głośno – może to przeszkadzać kierowcy. Warto dać uczniom jakieś zadania do wykonania. Im młodsi, tym tych pomysłów na spędzenie długich godzin podróży powinno być więcej.

Powiedz uczniom, w jaki sposób mogą korzystać z toalety i łazienki. Może się to wydawać oczywiste, ale warto zwrócić uwagę, aby nie wrzucali innych rzeczy niż papier do ubikacji, zachowywali porządek, opuszczając łazienkę czy wc, a także nie używali urządzeń elektrycznych w pobliżu wody. Dotyczy to szczególnie dziewczynek (mogą mieć ze sobą suszarki, prostownice i inny sprzęt do pielęgnacji). Warto przed wyjazdem ustalić w tej sprawie zasady używania takiego sprzętu.

Jeśli uczniowie mają ze sobą leki – ustal przed wyjazdem, gdzie będą przechowywane. W przypadku młodszych uczniów zasadą powinno być, że wszystkie leki są przekazywane wychowawcy w dniu odjazdu. Leki te powinny być opisane do kogo należą i w jaki sposób oraz w jakich sytuacjach podawać je dziecku.

Ustalcie plan dnia, – tj. posiłków, snu, odpoczynku oraz planowanych wycieczek. Poinformuj uczniów, co mają ze sobą zabrać na wycieczkę.

Ustal, co mogą robić uczniowie w czasie wolnym, np. w czasie odpoczynku po obiedzie, w czasie ciszy nocnej. Zwróć uwagę na to, aby uczniowie nie opuszczali ośrodka. Miej na uwadze to, że im starsi uczniowie, tym pomysłów  szczególnie na nocny czas odpoczynku – może być więcej. Porozmawiaj o tym z uczniami – szczególnie jeśli chodzi o używanie substancji psychoaktywnych, alkoholu, napojów energetyzujących, przemieszczanie się po ośrodku (np. gdy znajdują się balkony, zadaszenia itp.), wychodzenia poza ośrodek czy budynek.

To, co może się wydawać oczywiste, może nie być oczywiste dla grupy uczniów. Pamiętaj, że uczniowie mogą mieć niezliczone pomysły spędzania czasu wolnego, np. wykąpać się w morzu przy bardzo niskiej temperaturze, przemieszczać się po zadaszeniach i przechodzić między balkonami, wybierać się na nocne wyprawy, zapraszać osoby z zewnątrz, użyć gaśnicy czy włączyć alarm, ale też nagrywać się i robić niemiłe niespodzianki mniej lubianym w grupie uczniom.

Wycieczka to wspólna zabawa i odkrywanie świata. Jednak niektórzy uczniowie mogą źle znosić taki pobyt. Zwróć szczególnie uwagę na uczniów nieśmiałych, nieposiadających koleżanek czy kolegów, wycofanych. Takich uczniów otocz dyskretną opieką i zorganizuj wspólnie spędzany czas w taki sposób, aby mogli w większym stopniu zintegrować się z grupą. Pamiętaj, że czas wycieczki to nie tylko czas zwiedzania i poznawania nowych miejsc – to także czas wolny. Szczególnie w czasie wolnym zadbaj o to, aby uczniowie mniej popularni w grupie nie byli odrzucani, wyśmiewani czy nie czuli się samotni. Pamiętaj jednak o tym, że uczeń nie chce być Twoim pomocnikiem – chce być z grupą i na tym mu przede wszystkim zależy.

Ustalcie z grupą, w jaki sposób będziecie spacerowali czy zwiedzali. W zależności od miejsca podróży te zasady mogą się od siebie różnić. W przypadku wycieczek w góry zwróć uwagę przed wyjazdem na odpowiedni strój i obuwie oraz niezbędne rzeczy do wędrówek. Pamiętaj, że w maju w wyższych partiach gór może być śnieg. W przypadku wyjazdów w inne rejony także warto zwrócić czas na bezpieczeństwo – szczególnie w pobliżu akwenów wodnych. Nawet w przypadku starszych uczniów upewnij się, czy znają wszystkie zasady i wiedzą, jak postępować w różnych sytuacjach, np. do kogo zadzwonić, kiedy się zgubią, i co robić, kiedy zdarzy się uraz czy wypadek.

Zwykle wycieczka to czas odpoczynku i zwiększonej aktywności fizycznej. Niektórzy uczniowie mogą jednak zachorować, doznać urazu czy innych niespodziewanych zdarzeń zdrowotnych. Przed wyjazdem sprawdź, gdzie znajdują się ośrodki zdrowia, punkty medyczne, w których możesz uzyskać pierwszą pomoc. Ustal z rodzicami sposób komunikowania się w takich sytuacjach. W przypadku starszych uczniów poproś, aby każdorazowo informowali i nie przyjmowali sami leków lub informowali o tym wychowawcę.

Z takich podróży przywozimy nie tylko pamiątki, ale przede wszystkich wspomnienia i to one powinny być najcenniejsze. W związku z tym przed każdym klasowym wyjazdem warto poznać dobrze grupę, jej oczekiwania i potrzeby; zaplanować czas nie tylko zwiedzania i poznawania nowych miejsc, ale także czas na wspólne rozmowy i zabawy. Zadbaj szczególnie o to, aby te dobre wspomnienia dotyczyły całej grupy klasowej – także uczniów, którzy nie uczestniczyli w wycieczce. Przygotujcie dla nich relacje, własnoręcznie wykonaną pamiątkę lub inny drobiazg, który sprawi, że poczują się ważną częścią zespołu klasowego.