Kwalifikacje pedagoga specjalnego – kogo można zatrudnić na nowym stanowisku

Wprawdzie żadne nowe przepisy nie zostały jeszcze opublikowane w Dzienniku Ustaw, jednak na stronie internetowej RCL pojawił się projekt rozporządzenia, w którym określono kwalifikacje wymagane od pedagoga specjalnego. Sprawdź, jakich kwalifikacji trzeba będzie wymagać od pedagogów specjalnych zatrudnianych w związku z wejściem w życie tzw. standardów zatrudniania nauczycieli specjalistów. To nie wszystko. Nowelizacja zmieni także wymagania stawiane przed nauczycielami zatrudnianymi w podmiotach leczniczych. Sprawdź szczegóły.

Na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji opublikowano długo wyczekiwany projekt rozporządzenia MEiN zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli. W projekcie tym określono, jakie wymagania będzie musiał posiadać pedagog specjalny, czyli nauczyciel zatrudniony na nowym stanowisku przewidzianym w Karcie Nauczyciela od 1 września 2022 r.

Kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela pedagoga specjalnego

Kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela pedagoga specjalnego w przedszkolach i szkołach będzie posiadała osoba, która ukończyła:

jednolite studia magisterskie na kierunku pedagogika specjalna i posiada przygotowanie pedagogiczne lub
jednolite studia magisterskie lub studia pierwszego lub drugiego stopnia, w zakresie pedagogiki specjalnej, i posiada przygotowanie pedagogiczne, lub
jednolite studia magisterskie lub studia pierwszego i drugiego stopnia, w zakresie pedagogiki, i posiada przygotowanie pedagogiczne, a ponadto ukończyła kurs kwalifikacyjny lub studia podyplomowe w zakresie pedagogiki specjalnej lub w zakresie edukacji włączającej.

Jak widać, od pedagogów specjalnych wymagane będzie ukończenie jednolitych studiów magisterskich, studiów pierwszego lub drugiego stopnia na kierunku pedagogika specjalna albo pedagogika wraz dodatkowym przygotowaniem w zakresie pedagogiki specjalnej. Docelowo wymagane będzie więc ukończenie wskazanego w rozporządzeniu kierunku. Przewidziano jednak przepisy przejściowe, dzięki którym pedagogiem specjalnym może zostać również nauczyciel, który nie ukończył studiów z pedagogiki specjalnej lub pedagogiki, lecz uzupełniał wykształcenie na studiach podyplomowych.

Przepisy przejściowe – do 31 sierpnia 2026 r. pedagog specjalny również po studiach podyplomowych

Zgodnie z projektowanym § 30a rozporządzenia:

Do dnia 31 sierpnia 2026 r. kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela pedagoga specjalnego:

w przedszkolach – posiada osoba, która ma kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w przedszkolu i klasach I–III szkoły podstawowej, a ponadto ukończyła studia podyplomowe w zakresie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka;
w szkołach i przedszkolach – posiada również osoba, która ma kwalifikacje wymagane od nauczyciela w danym typie szkoły a ponadto ukończyła kurs kwalifikacyjny lub studia podyplomowe w zakresie pedagogiki specjalnej.

Pedagog specjalny będzie musiał legitymować się przygotowaniem w zakresie pedagogiki specjalnej lub edukacji włączającej. Niezależnie od rodzaju niepełnosprawności dzieci i młodzieży uczęszczających do przedszkoli i szkół, nie będzie wymagane posiadanie przygotowania w zakresie niepełnosprawności dziecka.

Kwalifikacje wymagane od nauczycieli zatrudnianych w podmiotach leczniczych

W projekcie rozporządzenia przewidziano również zmianę dotyczącą kwalifikacji wymaganych od nauczycieli zatrudnianych w przedszkolach, szkołach i oddziałach specjalnych zorganizowanych w podmiotach leczniczych. Stanowi to odpowiedź na wpływające do Ministerstwa Edukacji i Nauki postulaty, wskazujące na trudności w pozyskaniu nauczycieli posiadających przygotowanie w zakresie pedagogiki leczniczej lub terapeutycznej. Taki wymóg poważnie utrudnia funkcjonowanie już istniejących przedszkoli, szkół i oddziałów specjalnych, jak i tworzenie nowych.

Szczególnie trudna sytuacja występuje w podmiotach leczniczych realizujących świadczenia z zakresu opieki psychiatrycznej dla dzieci i młodzieży.

Od 1 stycznia 2022 r. obowiązują przepisy zobowiązujące do zapewnienia przez podmiot leczniczy udzielający świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień dzieci i młodzieży na II poziomie referencyjnym, realizacji obowiązku szkolnego w miejscu udzielania świadczeń w ramach oddziału dziennego.

Brak funkcjonującej na terenie podmiotu leczniczego szkoły lub oddziału specjalnego uniemożliwia zawarcie umowy o realizację świadczeń. Tym samym ogranicza dostępność opieki psychiatrycznej dla dzieci i młodzieży. Jako wystarczające do realizacji zadań w przedszkolach, szkołach i oddziałach specjalnych zorganizowanych w podmiotach leczniczych są wskazywane kwalifikacje wymagane od nauczycieli przedszkola lub danego typu szkoły.

W związku z powyższym zaproponowano, aby kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w specjalnych przedszkolach, szkołach i oddziałach zorganizowanych w podmiotach leczniczych posiadała osoba, która ma kwalifikacje wymagane do zajmowania stanowiska nauczyciela. Natomiast w przypadku nauczania języków obcych w tych przedszkolach, szkołach i oddziałach wystarczą kwalifikacje określone w § 12 nowelizowanego rozporządzenia. Nie będzie zatem konieczne posiadanie przygotowania w zakresie pedagogiki leczniczej czy terapeutycznej.

Rozporządzenie wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Przeczytaj również:

Źródło: Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (projekt z 1 sierpnia 2022 r.).

Opracowanie: Marta Wysocka