Dokument archiwalny

09755388b989bf13d5a679ac4f1c5b4b307dc9ef-xlarge

Wszystkie osoby zajmujące stanowisko nauczycielskie w przedszkolach publicznych i niepublicznych od 1 września 2018 r. powinny być zatrudnione na podstawie umowy o pracę. W przypadku zajęć dodatkowych oraz zajęć prowadzonych przez osoby, które nie zajmują stanowisk nauczycielskich, możliwe jest odstąpienie od nawiązania stosunku pracy, o ile osoba je prowadząca nie jest nauczycielem a nawiązany stosunek nie wypełnia wszelkich cech stosunku pracy.

Obowiązek zatrudniania na umowę o pracę

Od 1 września 2018 r. weszła w życie istotna zmiana Karty Nauczyciela, która przewiduje, że nauczyciele:

publicznych przedszkoli, szkół i placówek prowadzonych przez osoby fizyczne oraz osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego,
przedszkoli niepublicznych, niepublicznych placówek, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1 Karty Nauczyciela, oraz szkół niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych,
publicznych innych form wychowania przedszkolnego prowadzonych przez osoby fizyczne oraz osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego oraz niepublicznych innych form wychowania przedszkolnego

obowiązkowo mają być zatrudniani na podstawie umowy o pracę według przepisów Kodeksu pracy (art. 10a).

Wyraźna regulacja ustawowa w założeniu ma znieść dość powszechną do tej pory praktykę zatrudniania osób do prowadzenia zajęć na podstawie umów cywilnoprawnych, a więc zastępowania stosunku pracy stosunkiem cywilnoprawnym. W konsekwencji wejścia w życie nowej regulacji wszystkie osoby, które zajmują w przedszkolu stanowisko nauczycielskie mają być zatrudnieni na podstawie umowy o pracę.

Tymczasem prowadzenie zajęć, które stanowią realizację podstawy programowej wychowania przedszkolnego wiąże się z koniecznością osobistego świadczenia przez nauczyciela umówionego rodzaju pracy na rzecz pracodawcy, w określonym miejscu i w określonym czasie, w sposób ciągły. Ponadto niezbędne jest, aby wykonywane zadania były poddane bieżącemu nadzorowi. Charakter takiej pracy przesądza tym samym o tym, że zatrudnienie nauczycieli nosi cechy stosunku pracy i powinno być dokonywane na podstawie umowy o pracę.

Prowadzenie zajęć dodatkowych – niekoniecznie przez nauczycieli

W przypadku osób prowadzących zajęcia dodatkowe kwestią dyskusyjną jest, czy kwalifikować je jako nauczycieli, zwłaszcza, że przepisy Prawa oświatowego (art. 15) przewidują możliwość zatrudnienia osoby niebędącej nauczycielem do prowadzenia zajęć rozwijających zainteresowania, posiadająca przygotowanie uznane przez dyrektora przedszkola (szkoły) za odpowiednie do prowadzenia danych zajęć. W tej sytuacji wydaje się, że do prowadzenia zajęć dodatkowych można angażować osoby niebędące nauczycielami, co oznaczałoby, że regulacja z Karty Nauczyciela (art. 10a) ich nie dotyczy.

Przykład: Nauczyciel rytmiki, który ma etat w innym przedszkolu oraz działalność gospodarczą, prowadził u w naszym przedszkolu zajęcia. Czy musi być zatrudniony na umowę o pracę w związku ze zmianami od 1 września? To samo pytanie dotyczy pedagoga specjalnego, który miał umowę zlecenie do 30 czerwca, teraz będzie miał umowę na część etatu. W świetle art. 10a Karty Nauczyciela na umowę o pracę w niepublicznym przedszkolu należy zatrudnić pedagoga specjalnego, natomiast w przypadku osoby prowadzącej zajęcia z rytmiki takiej konieczności nie ma. Jeśli dotychczas zajęcia te prowadziły osoby prowadzące działalność gospodarczą, to można z tymi przedsiębiorcami zawrzeć umowę o świadczenie usług, przy czym umowa nie powinna przewidywać obowiązku osobistego prowadzenia zajęć, powinna dopuszczać, że zajęcia mogą wykonywać różne osoby pod warunkiem posiadania odpowiednich kwalifikacji. W takim wypadku formalnie wykluczony będzie stosunek pracy.

Stanowisko MEN

Powyższe stanowisko zbieżne jest z poglądem MEN, które w zamieszczonej na stronie internetowej informacji stwierdziło: „W świetle obowiązujących już przepisów, właściwa organizacja pracy przedszkola czy szkoły wiąże się co do zasady z koniecznością zatrudniania przez ww. przedszkola i szkoły nauczycieli posiadających wymagane kwalifikacje, a nie zakupem usług edukacyjnych od zewnętrznych podmiotów. Rozwiązanie takie nie gwarantuje bowiem dyrektorowi szkoły możliwości odpowiedniego nadzorowania osób świadczących takie usługi, jak również nie zapewnia bezpieczeństwa dzieciom pozostającym pod opieką osób realizujących daną usługę. Przewidziane dla nauczycieli w Karcie Nauczyciela wymogi dotyczące niekaralności nie znajdują zastosowania w przypadku zawarcia z nauczycielem umowy cywilnoprawnej czy też zakupu usługi edukacyjnej od zewnętrznej firmy.

Jednocześnie należy podkreślić, że przepis art. 10a Karty Nauczyciela ma zastosowanie wyłącznie do zatrudniania nauczycieli. Nie dotyczy on natomiast innych stanowisk pracy. Przepis ten nie znajdzie zatem zastosowania:

do zatrudniania osób niebędących nauczycielami, posiadających przygotowanie uznane przez dyrektora przedszkola lub szkoły za odpowiednie do prowadzenia danych zajęć (art. 15 ust. 1, 2 i 6 ustawy – Prawo oświatowe),
w przypadkach, w których obowiązujące przepisy nie wymagają zatrudnienia nauczyciela posiadającego wymagane kwalifikacje, dotyczy to np. stanowiska fizjoterapeuty czy też pomocy nauczyciela w przedszkolu, na których to stanowiskach nie są wymagane kwalifikacje pedagogiczne”.

Patryk Kuzior

Dodano: 4 września 2018