„Ustawa Kamilka” w praktyce szkolnej – Q&A Ministerstwa Sprawiedliwości

Zagadnienie

Pytanie

Odpowiedź

Prezenty i kwiaty dla nauczycieli

Czy z okazji Dnia Nauczyciela, końca roku szkolnego itp., nauczyciele mogą przyjmować np. kwiaty lub czekoladki?

„Ustawa Kamilka” nie odnosi się do kwestii dawania prezentów nauczycielom. Nauczyciele mogą przyjmować symboliczne upominki, jak kwiaty czy czekoladki, w związku z okazjami (np. zakończenie roku szkolnego, Dzień Nauczyciela). Nie mogą jednak akceptować większych prezentów, pieniędzy czy kart podarunkowych, które mogłyby sugerować korzyść majątkową w zamian za np. lepsze oceny.

Przytulenie nauczyciela

Co w sytuacji, kiedy dzieci, zwłaszcza z przedszkoli, żłobków i młodszych klas, podbiegają do nauczyciela, żeby się przytulić?

Ustawa nie zawiera przepisów, które zabraniałyby dzieciom przytulić się do nauczyciela. W standardach ochrony dzieci zalecamy jedynie, aby nie robić nic wbrew woli dziecka.

Nauczyciel powinien zawsze kierować się swoim profesjonalnym osądem – słuchać, obserwować i odnotowywać reakcję dziecka, a najlepiej –zapytać o jego zgodę na kontakt fizyczny. Przed przytuleniem, pogłaskaniem czy wzięciem dziecka na kolana, aby na przykład je pocieszyć lub uspokoić, należy zapytać je, czy tego potrzebuje.

Wejście rodzica na teren szkoły

Czy dyrektor szkoły może zabronić rodzicom wejścia na teren szkoły (np. z pierwszoklasistami), powołując się na przepisy tak zwanej "ustawy Kamilka"?

„Ustawa Kamilka” nie zawiera przepisów, które zabraniają rodzicom wejścia na teren szkoły. Artykuł 21 ustawy odnosi się do stosunku pracy lub wykonywania działalności związanej z opieką, wychowaniem itp. Nie dotyczy to więc odprowadzania dzieci do szkoły.

Docierają do nas jednak informacje, że w szkołach są tworzone tzw. „bezpieczne strefy”. Nie mamy jednak wpływu na takie decyzje szkół.

Prelegenci, goście w szkole

Czy ustawa dotyczy wszystkich pracowników, nawet tych, którzy mają tylko pobieżny kontakt z dziećmi (np. występują gościnnie z prelekcją, na jednorazowe zaproszenie)?

Dyrektor ma obowiązek sprawdzić osoby, z którymi podpisuje umowę lub które prowadzą działalność oświatową na terenie szkoły. Goście zapraszani jednorazowo nie muszą być sprawdzani o ile nauczyciel jest w tym czasie ze swoimi uczniami.

Pracownicy obsługi a zaświadczenia z KRK

Czy Panią woźną trzeba sprawdzić w rejestrze przestępców seksualnych i żądać od niej zaświadczenia o niekaralności?

Obowiązek weryfikacji zależy od zakresu obowiązków. Jeśli oprócz sprzątania woźna pomaga dzieciom lub sprawuje nad nimi opiekę, musi być sprawdzona. Gdy zajmuje się wyłącznie sprzątaniem, weryfikacja nie jest wymagana.

Rodzic opiekunem na wycieczce szkolnej

Na jakich zasadach rodzic może uczestniczyć w wycieczce klasowej dziecka jako opiekun grupy?

Rodzic - opiekun wycieczki działa jako wolontariusz i podlega weryfikacji karalności. Najlepiej ustalić listę rodziców - wolontariuszy na początku roku i zweryfikować ich zgodnie z art. 21 ustawy. Planowana jest zmiana przepisów, która zwolni rodziców z obowiązku dostarczania zaświadczeń z KRK.

Weryfikacja kierowców dowożących dzieci do szkoły

Urząd gminy zawiera umowy z firmą, która dowozi dzieci do szkoły. Czy urząd powinien zweryfikować kierowców?

Kierowcy autobusów nie muszą być sprawdzani, jeśli nie pełnią funkcji opiekuńczych. Gdy kierowca sprawuje opiekę nad dziećmi podczas transportu, weryfikacja jest konieczna.

Praktyki uczniów w firmach zewnętrznych

Firma przyjmuje niepełnoletnich uczniów na praktyki. Czy musi przedstawić zaświadczenia o niekaralności wszystkich pracowników, którzy mogą mieć kontakt z praktykantami?

W przypadku praktykantów, firma powinna sprawdzić opiekuna praktyk, który wykonuje działalność edukacyjną. Dotychczas opiekunowie przedstawiali własnoręczne oświadczenie. Teraz procedura weryfikacji wymaga, by dostarczyli dokument z KRK.

SMS - y do ucznia, udział w grupach typu WhatsApp, Messenger razem z uczniami

Czy nauczyciel może kontaktować się z uczniami i rodzicami z prywatnego telefonu? Czy może być razem z uczniami na wspólnej grupie w aplikacji typu WhatsApp, Messenger?

Zasady kontaktu powinny być ustalone przez placówkę. Nauczyciel powinien unikać prywatnych kanałów komunikacji (SMS-ów, mediów społecznościowych) bez wiedzy rodziców. Zaleca się używanie służbowych metod komunikacji, za zgodą rodziców.

Weryfikacja organizatora szkoleń online dla uczniów

Czy organizator szkoleń online dla dzieci i młodzieży musi mieć zaświadczenie o niekaralności od prowadzących takie szkolenia?

Nie ma różnicy, czy działalność jest prowadzona online czy offline.

W związku z tym przed zatrudnieniem osoby do prowadzenia szkoleń online lub dopuszczeniem jej do takiej działalności, organizator powinien uzyskać od niej zaświadczenie o niekaralności oraz sprawdzić ją w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym.

Weryfikacja prywatnych korepetytorów, specjalistów z prywatnych gabinetów itp.

Czy obowiązki, które wynikają z ustawy, dotyczą prywatnych korepetytorów, jednoosobowych gabinetów psychologicznych, stomatologicznych itd.?

Ustawa jednoznacznie tego nie reguluje.

Jeśli chodzi o standardy ochrony dzieci, Ministerstwo Sprawiedliwości uważa, że w przypadku jednoosobowej działalność gospodarczej, w ramach której mamy w danym momencie kontakt tylko z jednym dzieckiem – wprowadzanie takich standardów mijałoby się z celem.

Rejestracja w hotelach i pensjonatach

W jaki sposób właściciele hoteli i pensjonatów mają sprawdzać, czy osoba, która przyjeżdża z dzieckiem, jest jego prawnym opiekunem?

Podczas rejestracji gościa recepcjonista ma prawo sprawdzić tożsamość dziecka oraz jego relację z dorosłym, który towarzyszy dziecku. Może poprosić na przykład o: dowód osobisty, legitymację szkolną, mDowód w aplikacji mObywatel. Jeśli dziecko nie ma dokumentu tożsamości, recepcjonista może poprosić o dane dziecka – imię, nazwisko, adres zamieszkania, datę urodzenia. Jeśli dorosły odmówi pokazania dokumentu lub podania danych, recepcjonista może zapytać dziecko o relację z tą osobą.

Jeżeli dorosły nie jest rodzicem lub opiekunem prawnym dziecka, recepcjonista może poprosić o pisemną zgodę rodzica lub opiekuna na to, by dana osoba podróżowała z dzieckiem. Zgoda powinna zawierać: dane dziecka, adres jego zamieszkania, kontakt telefoniczny do rodzica oraz numer dokumentu tożsamości lub PESEL osoby, której rodzic powierzył opiekę nad dzieckiem.

Jeśli dorosła osoba nie ma takiej zgody, recepcjonista może poprosić ją o wypełnienie oświadczenia.

Weryfikacja studenta praktykanta w szkole

Kto jest odpowiedzialny za to, by zweryfikować studenta, który odbywa praktyki w szkole – dyrektor tej szkoły czy uczelnia?

Dyrektor szkoły odpowiada za bezpieczeństwo uczniów, więc na nim spoczywa obowiązek weryfikacji studentów, zanim zostaną dopuszczeni do zajęć.