Rozpoznawanie indywidualnych potrzeb uczniów
W nowych przepisach rozporządzenia w sprawie pomocy psychologiczno-pedagogicznej wskazano, że pomoc ta polega na rozpoznawaniu i zaspokajaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych. Nauczyciele będą rozpoznawać też indywidualne możliwości psychofizyczne ucznia oraz czynniki środowiskowe wpływające na jego funkcjonowanie w przedszkolu, szkole i placówce. W rozporządzeniu o pomocy psychologiczno-pedagogicznej MEN także proponuje:
- zajęcia logopedyczne adresowane do dzieci z deficytami kompetencji i zaburzeń sprawności językowych,
- klasy terapeutyczne tworzone również dla dzieci chorych i w ciągu całego roku,
- dyrektor przedszkola lub szkoły będzie mógł, za zgodą rodziców, wystąpić z wnioskiem o diagnozę problemu ucznia do publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej w sytuacji, gdy działania szkoły nie poprawiają funkcjonowania ucznia.
Pojawi się nowa forma pomocy – zajęcia rozwijające umiejętności uczenia się, a także zindywidualizowana ścieżka realizacji obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego, zindywidualizowana ścieżka kształcenia oraz zajęcia rozwijające kompetencje emocjonalno-społeczne dla uczniów z dysfunkcjami i zaburzeniami utrudniającymi funkcjonowanie społeczne.
Indywidualizacja kształcenia i edukacja włączająca
W nowych rozporządzeniach przewiduje się, że uczniowie:
- z niepełnosprawnościami, którzy mogą chodzić do szkoły, ale wymagają tego, aby część zajęć prowadzona była dla nich w formie indywidualnej lub w mniejszej grupie – będą mieli takie zajęcia w szkole, zespół nauczycieli może wskazać takie rozwiązanie w IPET,
- chorzy, którzy mogą chodzić do szkoły, ale z uwagi na trudności w funkcjonowaniu, w szczególności wynikające ze stanu zdrowia, wymagają, by część zajęć była prowadzona w formie indywidualnej lub w mniejszej grupie – mogą być objęci zindywidualizowaną ścieżką kształcenia. Warunkiem będzie opinia publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej. Istnieje również możliwość utworzenia klasy terapeutycznej w ciągu całego roku szkolnego,
- chorzy, którym stan zdrowia znacznie utrudnia uczęszczanie do szkoły, będą mieli zajęcia w domu – jeśli stan zdrowia na to pozwoli mogą oni chodzić do szkoły na wybrane zajęcia z klasą. Dyrektor szkoły będzie mógł na wniosek rodziców zawiesić indywidualne nauczanie,
- uczniowie chorzy, którym stan zdrowia uniemożliwia chodzenie do szkoły, będą mieli zajęcia w domu.
Celem szkoły powinno być dążenie do pełnego włączenia i integracji z rówieśnikami ucznia niepełnosprawnego, zarówno poprzez wspomaganie rozwoju samego ucznia, indywidualizację i wspieranie go podczas zajęć z klasą, jak i likwidowanie barier oraz ograniczeń utrudniających funkcjonowanie w grupie rówieśniczej i uczestnictwo w życiu szkoły.
Rozwiązania dla uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie lub zagrożonych niedostosowaniem
Projekt rozporządzenia w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym przewiduje analogiczne rozwiązania jak w dotychczasowych przepisach rozporządzenia MEN z 24 lipca 2015 r. Zmiany dotyczą m.in.:
- Uwzględnienia nowego ustroju szkolnego wprowadzanego od 1 września 2017 r.
- Zmiany wieku ucznia, do którego może być prowadzone kształcenie specjalne w szkole podstawowej – uczeń będzie mógł się uczyć do 20. roku życia.
- Wskazanie w IPET kierunku zintegrowanych oddziaływań nauczycieli, specjalistów i wychowawców grup wychowawczych prowadzących zajęcia.
- Obowiązek wskazania w IPET zajęć z zakresu doradztwa zawodowego oraz zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu realizowanych w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
- Obowiązek wskazania w IPET rodzaju dostosowań warunków organizacji kształcenia specjalnego dziecka lub ucznia niepełnosprawnego.
- Uzupełnienia zajęć rewalidacyjnych dla uczniów niesłyszących lub z afazją o wspomagające metody komunikacji.
- Umożliwienie organizacji wybranych zajęć wychowania przedszkolnego lub edukacyjnych indywidualnie z dzieckiem lub uczniem posiadającym orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego lub w grupie liczącej do 5 dzieci lub uczniów.
- Jednoznaczne wskazanie, że w skład zespołu opracowującego IPET wchodzą wychowawcy grup wychowawczych prowadzący zajęcia z wychowankiem w młodzieżowym ośrodku wychowawczym, młodzieżowym ośrodku socjoterapii, specjalnym ośrodku wychowawczym, specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym i ośrodku rewalidacyjno-wychowawczym.
- Rezygnacji ze szczegółowego definiowania ośrodków rewalidacyjno-wychowawczych.
- Zobowiązania zespołu nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i specjalistów, prowadzących zajęcia z dzieckiem lub uczniem do spotkań nie rzadziej niż raz w semestrze.
- Umożliwienia za zgodą rodziców udziału innych podmiotów w dokonywaniu okresowej wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania dziecka lub ucznia.
- Wprowadzenia przepisu regulującego wielospecjalistyczną ocenę poziomu funkcjonowania dziecka lub ucznia.
- Wskazania na obowiązek przekazania rodzicom ucznia lub pełnoletniemu uczniowi kopii wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania dziecka lub ucznia oraz IPET.
- Zadań nauczycieli posiadających kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej.
- Powierzania prowadzenia zajęć nauczycielom i specjalistom w zakresie organizacji kształcenia specjalnego.
Konsultacje projektów rozporządzeń trwają do 23 czerwca 2017 r.
- Projekt rozporządzenia ministra edukacji narodowej w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (projekt z 13 czerwca 2017 r.).
- Projekt rozporządzenia ministra edukacji narodowej w sprawie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego dzieci i indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży (projekt z 8 czerwca 2017 r.).
- Projekt rozporządzenia ministra edukacji narodowej w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (projekt z 9 czerwca 2017 r.).