Ocena funkcjonalna – narzędzie do realizowania aktualnej polityki oświatowej

MEN przypomina, że zgodnie z aktualnymi przepisami już teraz rozpoznawanie potrzeb oraz trudności uczniów jest zadaniem każdego nauczyciela, a nie tylko nauczyciela specjalisty. Celem oceny funkcjonalnej jest wspieranie uczenia się, a nie ocenianie jego efektów. To nie jest ocena ucznia, o której mowa w art. 44b ustawy o systemie oświaty. Przeczytaj czym jest OF, jak ją stosować i w jaki sposób związana jest ona z aktualnymi i planowanymi przepisami prawa oświatowego.

Czym jest ocena funkcjonalna?

Ocena funkcjonalna to proces zbierania i analizowania informacji o funkcjonowaniu dziecka, planowania i realizacji wsparcia. Celem OF jest wspieranie uczenia się, a nie ocenianie jego efektów. Nie jest to ocena ucznia, o której mowa w art. 44b ustawy o systemie oświaty. Ocena funkcjonalna to narzędzie, które pozwala lepiej poznać ucznia, jego możliwości rozwojowe, potrzeby i zainteresowania. Jest potrzebna by stworzyć wspierające środowisko edukacyjne.

Ocena funkcjonalna w obecnych przepisach

Ocena funkcjonalna to klucz do realizowania aktualnych przepisów i wytycznych dotyczących:

indywidualizacji nauczania,
diagnozy czynników chroniących i czynników ryzyka w opracowaniu programu wychowawczo-profilaktycznego,
udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej,
wielospecjalistycznej oceny funkcjonowania ucznia objętego kształceniem specjalnym.

MEN przypomina, że „ocena funkcjonalna nie jest nowym sposobem rozpoznawania potrzeb uczniów. Już obecne przepisy prawa oświatowego zobowiązują nauczycieli do:

rozpoznawania indywidualnych potrzeb rozwojowych, edukacyjnych i możliwości psychofizycznych uczniów;
określania mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień;
rozpoznawania przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu uczniów;
podejmowania działań sprzyjających rozwojowi kompetencji oraz potencjału uczniów w celu podnoszenia efektywności uczenia się i poprawy ich funkcjonowania;
indywidualizowania procesu nauczania;
dostosowywania sposobów i metod pracy do potrzeb i możliwości ucznia”.

Ocenę funkcjonalną uwzględniono w nowym rozporządzeniu Ministra Edukacji w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych. Przejawia się to w:

uproszczeniu wzorów orzeczeń,
zapewnieniu większej przejrzystości normatywnej i ułatwieniu stosowania prawa,
zwiększeniu jakości pracy zespołów,
doprecyzowaniu przepisów,
zwiększeniu dostępności zespołów orzekających,
wzmocnieniu decyzyjności zespołów.

MEN przygotowało materiały informacyjne zawierające m.in. wykaz źródeł pomocy merytorycznych z zakresu OF. Znajdziesz w nich informacje o publikacjach, poradnikach, szkoleniach, webinariach itp.

Udostępnienie narzędzi dla nauczycieli i specjalistów zaplanowano na wrzesień 2025 r.

Informator MEN - Ocenianie Funkcjonalne