Brak elastyczności systemu pracy nauczycieli. Czy MEN planuje zmiany?

Brak elastyczności w systemie pracy nauczyciela to np. ograniczenie możliwość korzystania z urlopów w trakcie roku szkolnego. MEN otrzymało interpelację poselską, w której zgłaszający zastanawia się nad możliwościami zwiększenia atrakcyjności zawodu nauczyciela. Jego zdaniem istotne mogą okazać się również czynniki nie materialne takie jak:

• uproszczenie i zmniejszenie obciążeń administracyjnych,

• stworzenie przyjaznego środowiska pracy sprzyjającego współpracy,

• podnoszenie społecznego prestiżu zawodu nauczyciela poprzez kampanie informacyjne i docenianie osiągnięć pedagogicznych.

W kontekście rosnących braków kadrowych wśród nauczycieli konieczne jest podjęcie działań mających na celu zwiększenie atrakcyjności zawodu nauczyciela. W związku z powyższym MEN otrzymało następujące pytania:

1. Czy Ministerstwo Edukacji Narodowej dostrzega potrzebę zwiększenia elastyczności systemu pracy nauczycieli, w tym umożliwienia korzystania z urlopów w trakcie roku szkolnego?

2. Czy planowane są prace nad nowelizacją Karty Nauczyciela w celu dostosowania jej przepisów do współczesnych realiów i potrzeb nauczycieli?

3. Jakie działania podejmuje ministerstwo w celu przeciwdziałania niedoborom kadrowym w polskich szkołach oraz zwiększenia atrakcyjności zawodu nauczyciela?

4. Czy ministerstwo przeprowadziło analizy dotyczące przyczyn odchodzenia nauczycieli z zawodu oraz czynników zniechęcających potencjalnych kandydatów do podjęcia pracy w oświacie? Jeśli tak, jakie wnioski wynikają z tych analiz?

5. Czy ministerstwo planuje konsultacje społeczne z nauczycielami oraz przedstawicielami związków zawodowych w celu wypracowania rozwiązań mających na celu poprawę warunków pracy i zatrudnienia w oświacie?

6. Czy ministerstwo dostrzega inne niematerialne rozwiązania, które mogłyby wpłynąć na zwiększenie atrakcyjności zawodu nauczyciela, poza wspomnianymi powyżej?

Na początku swojej odpowiedzi MEN przypomina, że zgodnie z kluczowymi dla systemu oświaty, aktami prawnymi:

• rok szkolny we wszystkich szkołach i placówkach rozpoczyna się z dniem 1 września każdego roku, a kończy - z dniem 31 sierpnia następnego roku;

• zajęcia dydaktyczno-wychowawcze co do zasady rozpoczynają się w pierwszym powszednim dniu września, a kończą w najbliższy piątek po dniu 20 czerwca;

• minister właściwy do spraw oświaty i wychowania – po zasięgnięciu opinii wojewodów i kuratorów oświaty – ogłasza terminy rozpoczęcia i zakończenia ferii zimowych w szkołach na obszarze poszczególnych województw.

Aby szkoła mogła właściwie realizować swoje funkcje (wychowawcza, kształcąca, opiekuńcza) terminy urlopu wypoczynkowego nauczycieli muszą być skorelowane z terminami ferii szkolnych. Nie jest możliwe żeby nauczyciele szkoły feryjnej mogli wykorzystywać urlop wypoczynkowy w dowolnym terminie, w czasie całego roku szkolnego.

Odbudowa, czy też wzmocnienie prestiżu zawodu nauczyciela to aktualnie jeden z priorytetów polityki oświatowej. MEN przypomina, że w tym celu zaplanowano w ustawie budżetowej na 2024 r. znacznie większe podwyżki wynagrodzeń. W odpowiedzi czytamy też: Rola społeczna, wymagane kwalifikacje i ustawowy obowiązek cyklicznego potwierdzania rozwoju zawodowego, a także wyzwania stawiane przed nauczycielami - muszą być odzwierciedlone w regulacjach systemowych kształtujących warunki pracy w tym zawodzie.

MEN bierze pod uwagę wszelkie zgłaszane uwagi i wnioski w tym temacie oraz widzi potrzebę wypracowania propozycji zmian. W związku z tym powołano zespół do spraw pragmatyki zawodowej nauczycieli. Do zadań zespołu należy przygotowanie propozycji rozwiązań w ramach pięciu powołanych grup roboczych: wynagradzanie nauczycieli, awans zawodowy i ocena pracy, odpowiedzialność dyscyplinarna, emerytury i nauczycielskie świadczenia kompensacyjne oraz kwalifikacje, kształcenie i doskonalenie zawodowe nauczycieli.