Kwalifikacje nauczyciela wspomagającego dla dziecka autystycznego

Nauczyciel pracujący jako tzw. wspomagający w oddziale, w którym uczą się uczniowie z autyzmem, powinien posiadać przygotowanie w zakresie którejś ze specjalności w zakresie pedagogiki specjalnej, natomiast każdorazowo, zatrudniając konkretnego nauczyciela, dyrektor powinien ocenić, czy jego kwalifikacje są wystarczające i pozwolą na realizację zadań w odniesieniu do potrzeb ucznia.

W odniesieniu do kwalifikacji dodatkowo zatrudnionych nauczycieli w celu współorganizowania kształcenia specjalnego, czyli tzw. nauczycieli wspomagających, przepisy wymagają przygotowania w zakresie pedagogiki specjalnej i nie precyzują szczegółowo specjalności. Aktualnie obowiązujące standardy kształcenia nauczycieli opisują w module 5 specjalności, w zakresie jakich nauczyciele zdobywają przygotowanie na kierunku pedagogika specjalna. Nie ma w nich przygotowania w zakresie pracy z uczniami z autyzmem. Nauczyciel pracujący jako tzw. wspomagający w oddziale, w którym uczą się uczniowie z autyzmem, powinien więc posiadać przygotowanie w zakresie którejś ze specjalności w zakresie pedagogiki specjalnej uzyskane zasadniczo (w zależności od poziomu edukacyjnego mogą one nieco się różnić) w formie:

• jednolitych studiów magisterskich, studiów drugiego stopnia lub studiów pierwszego stopnia na kierunku (specjalności) zgodnym z nauczanym przedmiotem lub prowadzonymi zajęciami oraz posiadać przygotowanie pedagogiczne lub
• jednolitych studiów magisterskich, studiów drugiego stopnia lub studiów pierwszego stopnia na kierunku (specjalności), którego zakres określony w standardzie kształcenia dla tego kierunku studiów w grupie treści podstawowych i kierunkowych obejmuje treści nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć (wskazane w podstawie programowej dla tego przedmiotu na odpowiednim etapie edukacyjnym), oraz posiadać przygotowanie pedagogiczne), lub
• studiów wyższych na kierunku (specjalności) innym niż wymieniony powyżej, a ponadto powinien ukończyć studia podyplomowe lub kurs kwalifikacyjny w zakresie nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć, oraz posiadać przygotowanie pedagogiczne (par. 3-5 Rozporządzenia MEN z 1 sierpnia 2017 r.).

Z uwagi na brak specjalności przygotowującej do pracy z uczniami z autyzmem dodatkowo nauczyciel może ukończyć  formę kształcenia/doskonalenia, np. edukacja i rehabilitacja osób z autyzmem. Jednak istotnie nie ma obecnie możliwości, by takie przygotowanie nauczyciel miał w formie specjalności na studiach kierunkowych w zakresie pedagogiki specjalnej. Najczęściej więc na stanowisko nauczyciela wspomagającego do pracy z uczniami z autyzmem zatrudniani są nauczyciele z przygotowaniem w zakresie oligofrenopedagogiki.

Ukierunkowane, specjalistyczne przygotowanie do pracy z uczniami z autyzmem nauczyciele mogą obecnie zdobywać jedynie w formie studiów podyplomowych lub kursów kwalifikacyjnych. W tej sytuacji pomocne w nauczaniu lub prowadzeniu zajęć z uczniami z autyzmem może być, oprócz kwalifikacji pozwalających na zatrudnienie w danej placówce na stanowisku nauczyciela dodatkowo zatrudnionego w celu współorganizowania kształcenia, ukończenie formy kształcenia, w której programie nauczania były realizowane treści z zakresu nauczania i wychowania uczniów z autyzmem (studia wyższe, podyplomowe lub kurs kwalifikacyjny), np. „Edukacja i terapia uczniów  z autyzmem”, „Wspomaganie rozwoju i edukacji uczniów z autyzmem”.