Zgodnie z obowiązującymi przepisami, rodzice i opiekunowie pragnący towarzyszyć dzieciom podczas szkolnych wyjść lub wycieczek mogą być zobowiązani do przedstawienia zaświadczenia o niekaralności. W obliczu niedawnych zmian prawnych i trudnej sytuacji związanej z klęską żywiołową, pojawia się pytanie jak dodatkowe wymogi wpływają na organizację szkolnych wydarzeń.
Rzecznik otrzymał zapytanie od kuratora oświaty w sprawie stosowania ustawy 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością seksualną oraz ochronie małoletnich. Pytanie dotyczyło obowiązku przedstawienia zaświadczenia o niekaralności przez rodzica lub opiekuna, który chce pełnić rolę opiekuna podczas szkolnych wyjść, w kontekście wprowadzenia stanu klęski żywiołowej na terenie części kraju.
Zgodnie z przepisami, przed nawiązaniem stosunku pracy lub dopuszczeniem osoby do działalności związanej z opieką nad małoletnimi, organizatorzy takich aktywności mają obowiązek sprawdzenia, czy dana osoba figuruje w Rejestrze Sprawców Przestępstw Seksualnych. Przepis ten obejmuje także rodziców i opiekunów pragnących wspierać nauczycieli przy organizacji wycieczek czy innych wydarzeń. Informacja ta musi pochodzić z Krajowego Rejestru Karnego i dotyczyć przestępstw określonych w kodeksie karnym, a także ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.
Zaświadczenie z Krajowego Rejestru Karnego można uzyskać w ciągu 10 dni kalendarzowych przy złożeniu wniosku online. W trybie stacjonarnym zaświadczenie wydawane jest od ręki, ale na terenach dotkniętych powodzią dostęp do sądów może być ograniczony. Aktualnie nie przewidziano możliwości ekspresowego wydania zaświadczeń przez internet.
W aktualnej sytuacji związanej z powodzią istnieje szczególna potrzeba zapewnienia dzieciom możliwości wyjazdów z miejsc nią dotkniętych. Niestety, część szkół decyduje się rezygnować z organizacji wycieczek, tłumacząc to trudnościami wynikającymi z nowych wymogów wobec rodziców – opiekunów.