Zgodnie z Kartą Nauczyciela, stanowisko nauczyciela w przedszkolu aktualnie wymaga odpowiedniego wykształcenia i przygotowania pedagogicznego. MEN planuje jednak umożliwić zatrudnianie osób bez pełnych kwalifikacji – za zgodą kuratora oświaty. Zdaniem krytyków takie zmiany niosą ryzyko obniżenia jakości edukacji przedszkolnej i prestiżu zawodu nauczyciela.
Zdaniem autorów interpelacji edukacja przedszkolna dzieci to etap wymagający właściwego przygotowania od nauczycieli, a obniżenie wymagań kwalifikacyjnych takiego przygotowania nie zapewni. Zmiana z założenia ma zwiększyć zatrudnienie, ale liczba wolnych etatów nie uzasadnia tak radykalnego obniżenia wymagań – czytamy w interpelacji.
W związku z tym MEN zadano następujące pytania:
1) Czy Ministerstwo Edukacji Narodowej nie dostrzega ryzyka związanego z zatrudnianiem nauczycieli w przedszkolu nieposiadających wymaganych przepisami kwalifikacji? Czy nie dostrzega ryzyka obniżenia jakości edukacji przedszkolnej oraz prestiżu zawodu nauczyciela przedszkolnego?
2) Jakie inne działania Ministerstwo Edukacji Narodowej podjęło celem zwiększenia prestiżu zawodu nauczyciela przedszkolnego? Czy wprowadzono mechanizmy zachęcające potencjalnych kandydatów na nauczycieli przedszkolnych do zdobywania kwalifikacji i podjęcia zatrudnienia? Jeśli tak, to jakie? Jakie efekty one przyniosły? O ile zmalała liczba wakatów nauczycieli w przedszkolach na skutek tych działań?
3) Jedną z pożądanych cech prawa jest jego stabilność. Dlaczego Ministerstwo Edukacji Narodowej rozważa zmianę prawa stojącą w sprzeczności z kierunkiem zmian wprowadzonym rozporządzeniem Ministra Edukacji i Nauki z 14 września 2023 r.? Jak ta niestabilność wpłynie na liczbę osób rozważających podjęcie kształcenia i podjęcia zatrudnienia, jako nauczyciel w przedszkolu?
W odpowiedzi MEN czytamy, że w 2022 r. do Sejmu trafił projekt ustawy przewidujący zmianę art. 15 ust. 1 Prawa oświatowego, umożliwiającą zatrudnianie w przedszkolach osób niebędących nauczycielami do prowadzenia wszystkich zajęć, a nie tylko rozwijających zainteresowania dzieci. Projekt, poparty m.in. przez posłanki pytające o obecne rozwiązania, uzyskał większość w Sejmie, lecz został zawetowany przez Prezydenta z powodów niezwiązanych z tym przepisem. Aktualnie proponowane rozwiązania są tożsame z ówczesnymi wspomnianymi propozycjami.
Uzasadnienie do wspomnianej zmiany w projekcie ustawy z 2022 r. brzmiało następująco:
„9. Inne zmiany, w tym o charakterze porządkującym oraz doprecyzowującym
Obecnie art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe przewiduje możliwość zatrudniania w publicznym przedszkolu osoby niebędącej nauczycielem tylko do prowadzenia zajęć rozwijających zainteresowania.
Projektowana zmiana ww. przepisu, przewidująca rozszerzenie zakresu zastosowania regulacji na wszystkie zajęcia prowadzone w przedszkolu (a nie tylko zajęcia rozwijające zainteresowania dzieci), zmierza do ujednolicenia zasad zatrudniania przez dyrektorów publicznych przedszkoli osób niebędących nauczycielami z zasadami obowiązującymi w odniesieniu do publicznych szkół, które są określone obecnie w art. 15 ust. 2 ww. ustawy. Zatrudnienie takich osób będzie mogło nastąpić jedynie w przypadkach gdy dyrektor publicznego przedszkola uzna, że dana osoba posiada przygotowanie odpowiednie do prowadzenia danych zajęć. Jednocześnie dyrektor publicznego przedszkola będzie obowiązany do uzyskania zgody kuratora oświaty na zatrudnienie takiej osoby, co zagwarantuje zatrudnianie jedynie osób dających rękojmię odpowiedzialnej realizacji zadań realizowanych w przedszkolu.
Proponowane rozwiązanie będzie odpowiednio stosowane w przypadku niepublicznych przedszkoli – zgodnie z art. 13 ust. 6 pkt 2 ww. ustawy, oraz innych form wychowania przedszkolnego – zgodnie z art. 13 ust. 7 i art. 32 ust. 9 ww. ustawy.”