O seksualności człowieka w edukacji zdrowotnej. MEN odpowiada na wątpliwości

Dodano: 26 listopada 2024
O seksualności człowieka w edukacji zdrowotnej. MEN odpowiada na wątpliwości

W interpelacji skierowanej do MEN zgłoszono wątpliwości dotyczące przedmiotu edukacja zdrowotna. Dotyczą one m.in. obaw o jakość nauczania nowego przedmiotu, który ma być realizowany zgodnie z wytycznymi WHO, w kontekście braków kadrowych w szkołach. Jednak zastąpienie WDŻ edukacją zdrowotną budzi więcej poważnych wątpliwości u zgłaszających interpelację. Sprawdź, jak MEN na nie odpowiada.

Wątpliwości dotyczące nauki o seksualności człowieka w edukacji zdrowotnej

Od 1 września 2025 r. w szkołach obowiązywać będzie nowy przedmiot – edukacja zdrowotna. Według posłów zgłaszających interpelację rezygnacja z dotychczasowego „Wychowania do życia w rodzinie” przyniesie szkodę zarówno uczniom i nauczycielom, którzy zostaną pozbawieni pracy. Wątpliwości posłów budzą zwłaszcza kwestie dotyczące edukacji w obszarze seksualności człowieka (treści określone przez Standardy Edukacji Seksualnej według WHO). Zdaniem posłów poruszanie tematów dotyczących intymności i seksualności dziecka z obcą osobą może negatywnie wpływać na poczucie bezpieczeństwa uczniów i ich zawstydzać. Zastanawia ich również jak ma przebiegać realizacja założeń przedmiotu edukacja zdrowotna w kontekście definicji pornografii i obowiązującego w Polsce prawa karnego (chodzi o udostępnianie małoletnim treści o charakterze pornograficznym).

Do MEN skierowano następujące pytania:

  • Jakie uprawnienia musi mieć nauczyciel przedmiotu edukacja zdrowotna, jaka będzie liczba w siatce godzin, czy będzie obowiązkowy oraz jaki podręcznik i pomoce naukowe będą dopuszczone do użytku i przez kogo opracowane?

  • Kto weźmie odpowiedzialność za ewentualną przeżytą traumę u dziecka, które nie jest gotowe na treści dotyczące seksualności lub jest np. po przeżyciu molestowania seksualnego? Kto poniesie ewentualne koszty terapii i leczenia?

  • Jak będzie zabezpieczony nauczyciel przedmiotu przekazujący wiedzę nt. seksualności, sposobów wyrażania seksualności oraz rodzajów aktywności seksualnych osobom nieletnim, np. przed pozwami od opiekunów prawnych dzieci lub podejrzeniami i zarzutami o pedofilię?

  • Jaki był powód usunięcia już istniejącego „Wychowania do życia w rodzinie” zamiast rozbudowy podstaw o wymagane treści dotyczące odżywiania, profilaktyki zdrowia i uzależnień?

Edukacja zdrowotna to kompleksowy proces, który trzeba dostosować do aktualnej wiedzy i doświadczeń

Od 1 września 2025 r. obowiązywać będzie nowy i obowiązkowy dla każdego ucznia przedmiot – edukacja zdrowotna:

  • w klasach IV-VIII szkoły podstawowej (po 1 godz. w klasach IV-VII, a w klasie VIII 1 godz. w I półroczu),

  • w klasach I-III szkół ponadpodstawowych (liceum ogólnokształcące, technikum, branżowa szkoła I stopnia) – 2 godz. w cyklu kształcenia.

W swojej odpowiedzi MEN podkreśla, że edukacja zdrowotna to wieloetapowy, wielopłaszczyznowy i interdyscyplinarny proces. Szkoła pełni w nim szczególną rolę, a nauczyciele wspierają w tym zakresie obowiązki rodziców. Edukacja zdrowotna w rozwojowym ujęciu wykorzystuje aktualną wiedzę, dowody naukowe oraz doświadczenie Polski i innych krajów. Edukacja zdrowotna powinna celować w utrzymanie zdrowia fizycznego, psychicznego, społecznego i seksualnego, w szczególności poprzez:

  • aktywność fizyczną,

  • zdrowe odżywianie,

  • higienę osobistą i sen,

  • redukowanie stresu,

  • budowanie pozytywnych relacji społecznych, rodzinnych i partnerskich,

  • unikanie zagrożeń i zachowań ryzykownych oraz

  • dbałość o zdrowe i bezpieczne środowisko życia.

Podstawa programowa przedmiotu edukacja zdrowotna obejmuje m.in. treści z zakresu wiedzy o:

  • życiu seksualnym człowieka,

  • zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa,

  • wartości rodziny,

  • życiu w fazie prenatalnej oraz

  • metodach i środkach świadomej prokreacji.

W związku z tym nowy przedmiot zastąpi dotychczasowe, nieobowiązkowe zajęcia „wychowanie do życia w rodzinie”.

Dotychczas w szkołach nie realizowano odrębnego, obowiązkowego przedmiotu, który byłby dedykowany wyłącznie zagadnieniom dotyczącym szeroko rozumianego zdrowia.

Wkrótce zostaną określone kwalifikacje nauczycieli edukacji zdrowotnej

MEN podkreśla, że w najbliższym czasie planowane jest przygotowanie projektu nowelizacji rozporządzenia rozporządzeniu Ministra Edukacji i Nauki z 14 września 2023 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli i określenie kwalifikacji wymaganych od nauczycieli edukacji zdrowotnej. Zakłada się, że kwalifikacje do nauczania przedmiotu edukacja zdrowotna będą posiadali:

  • nauczyciele, którzy ukończyli studia lub studia podyplomowe w zakresie edukacji zdrowotnej i posiadają przygotowanie pedagogiczne oraz

  • nauczyciele biologii, wychowania fizycznego, wychowania do życia w rodzinie, psychologowie.

Powstaną kwalifikacyjne studia podyplomowe dla nauczycieli edukacji zdrowotnej

Minister Edukacji zleci wybranym uczelniom organizację bezpłatnych kwalifikacyjnych studiów podyplomowych dla nauczycieli w zakresie edukacji zdrowotnej. Aktualnie przygotowywane są materiały służące organizacji takich studiów. Dobór terytorialny wybranych uczelni powinien gwarantować nauczycielom równomierny (na terenie całego kraju) dostęp do studiów. Program studiów powinien zapewnić przygotowanie merytoryczne i metodyczne do nauczania edukacji zdrowotnej.

Uczelnie mogą również prowadzić kwalifikacyjne studia podyplomowe w zakresie edukacji zdrowotnej także odpłatnie. Koszt może być dofinansowany w części lub w całości ze środków wyodrębnianych w budżetach organów prowadzących szkoły, w których nauczyciele są zatrudnieni.

MEN przypomina, że publiczne placówki doskonalenia nauczycieli mają obowiązek organizować i prowadzić formy doskonalenia nauczycieli w zakresie wynikającym z ustalonych przez Ministra Edukacji na dany rok szkolny kierunków polityki oświatowej państwa. Tymczasem w roku szkolnym 2024/2025 jednym z kierunków jest edukacja prozdrowotna w szkole (w tym kształtowanie zachowań służących zdrowiu, rozwijaniu sprawności fizycznej i nawyku aktywności ruchowej oraz nauki udzielania pierwszej pomocy).

Szkoły mają więc – w tym roku szkolnym - obowiązek organizowania form doskonalenia adresowanego przede wszystkim do nauczycieli biologii, wychowania fizycznego, wychowania do życia w rodzinie, psychologów w zakresie prowadzenia zajęć edukacji zdrowotnej.

Podręczniki zostaną dopuszczone do użytku szkolnego po uzyskaniu pozytywnych opinii rzeczoznawców

MEN przypomina również, że warunki jakie muszą spełniać podręczniki są określone w ustawie z 7 września 1991 r. o systemie oświaty oraz w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z 3 października 2019 r. w sprawie dopuszczania do użytku szkolnego podręczników .

Wszczęcie postępowania administracyjnego o dopuszczenie do użytku szkolnego podręcznika odbywa się na wniosek wydawcy. Wszelkie informacje przeznaczone dla wydawców podręczników znajdują się na stronie internetowej Ministerstwa Edukacji Narodowej.

Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania dopuszcza do użytku szkolnego podręcznik po uzyskaniu pozytywnych opinii rzeczoznawców wyznaczonych przez tego ministra z listy rzeczoznawców do spraw podręczników.

Dopuszczone do użytku szkolnego podręczniki są wpisywane do wykazu podręczników dopuszczonych, publikowanego na stronie internetowej MEN.

Materiały ćwiczeniowe i edukacyjne nie są sprawdzane pod względem poprawności treści w nich zawartych przez rzeczoznawców powołanych przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, ponieważ nie podlegają procedurze dopuszczania do użytku szkolnego.

Tematyka

Sprawdź inne serwisy