Nauczyciele wspomagający w przedszkolach i szkołach – MEiN odpowiada na pytania

W maju 2023 r. do Ministerstwa Edukacji i Nauki wpłynęła interpelacja w sprawie zatrudnienia w przedszkolach i szkołach tzw. nauczycieli wspomagających. Wśród zadanych pytań znalazły się m.in. te o liczbę nauczycieli zajmujących to stanowisko oraz kosztach ich zatrudnienia.

1. Ilu nauczycieli wspomagających jest zatrudnionych w polskich szkołach?

Na dzień 30 września 2022 r. w szkołach i placówkach oświatowych było zatrudnionych 41 465 nauczycieli wspomagających (współorganizujących kształcenie).

2. Jaki jest koszt zatrudniania nauczycieli wspomagających                   

Szacuje się, że średni koszt wynagrodzenia nauczyciela wspomagającego (współorganizującego kształcenie) w roku 2023 wynosi ok. 88 tys. zł. Należy zaznaczyć, że jest to koszt oszacowany na podstawie liczby etatów nauczycieli wspomagających z Systemu Informacji Oświatowej (wraz z informacją o ich stopniu awansu zawodowego) i średnich wynagrodzeń nauczycieli na poszczególnych etapach rozwoju zawodowego (według art. 30 ustawy z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela) wraz z pochodnymi od wynagrodzeń, doskonaleniem zawodowym, dodatkiem wiejskim, ZFŚS.

3. Ilu uczniów odbywa naukę w formie nauczania indywidualnego?

Na dzień 30 września 2022 r. w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych naukę w formie nauczania indywidualnego odbywało 8 556 uczniów. Obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego przez indywidualne nauczanie spełniało 324 uczniów.

5. Jaki jest koszt organizacji zajęć nauczania indywidualnego? Jaki jest szacowany koszt takiej formy nauczania w przeliczeniu na jednego ucznia?

Na koszt prowadzenia zajęć nauczania indywidualnego składa się wiele czynników – m. in. wynagrodzenie nauczyciela, wydatki ponoszone na wyposażenie i utrzymanie pomieszczeń do nauki, media. Klasyfikacja budżetowa po stronie wydatków nie zawiera paragrafów umożliwiających wydzielenie kosztów dotyczących prowadzenia zajęć nauczania indywidualnego. Przykładowo na podstawie informacji zawartych w sprawozdaniach budżetowych Rb-28S znana jest kwota wydatkowana na wynagrodzenia w danym typie szkoły, ale kwota ta dotyczy wszystkich szkół prowadzonych przez daną jednostkę samorządu terytorialnego oraz wszystkich osób zatrudnionych w tym typie szkoły, tj. nauczycieli oraz pozostałych pracowników.

5. Jakie działania podejmuje MEiN w związku z utrudnionym dostępem do lekarzy psychiatrów dla dzieci oraz dostępem do poradni psychologiczno-pedagogicznych?

Ministerstwo Edukacji i Nauki prowadzi działania, które mają na celu zapewnienie pomocy psychologiczno-pedagogicznej dzieciom i uczniom w przedszkolach i szkołach, do których uczęszczają. Objęcie dziecka lub ucznia wsparciem nie wymaga opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej w tej sprawie. Udzielanie wsparcia może zainicjować dyrektor, nauczyciel, specjalista albo rodzice.

MEiN przypomina, że od 1 września 2022 r. rozpoczęło się wdrażanie pierwszego etapu standaryzacji zatrudniania w przedszkolach i szkołach nauczycieli specjalistów. Po raz pierwszy na poziomie ustawy określono standardy minimalnego wymiaru zatrudniania nauczycieli specjalistów, w tym psychologów, w ogólnodostępnych i integracyjnych przedszkolach i szkołach oraz zespołach tych przedszkoli i szkół. Standardy zatrudnienia wprowadzane są w dwóch etapach:

• I etap – od 1 września 2022 r.
• II etap – od 1 września 2024 r.

Przepisy określają sposób wyliczenia etatów, w zależności od liczby dzieci lub uczniów w przedszkolach i szkołach. W przypadku przedszkola, szkoły lub ww. zespołach, w których liczba dzieci lub uczniów przekracza 50, liczba etatów nauczycieli psychologów nie może być niższa niż 25% łącznej liczby etatów nauczycieli specjalistów.

Ministerstwo Edukacji i Nauki realizuje także dodatkowe działania ukierunkowane na wzmocnienie zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, w tym na zapobieganie depresji.

We współpracy z UNICEF realizowany jest projekt szkoleniowy pn. „Szkoła dostępna dla wszystkich” – szkolenia nauczycieli specjalistów w zakresie udzielania adekwatnego do potrzeb wsparcia uczniom, rodzicom i nauczycielom. Ministerstwo Edukacji i Nauki zleciło realizację projektu szkoleniowego Instytutowi Badań Edukacyjnych. Projekt realizowany będzie we współpracy z uczelniami i organizacjami pozarządowymi. Z ich udziałem powstaną programy uwzględniające m.in. tematykę ochrony zdrowia psychicznego, zapobiegania zaburzeniom psychicznym dzieci i młodzieży oraz budowania pozytywnego klimatu szkoły.

Dalej MEiN informuje, że ponadto, wraz z wdrażaną reformą systemu ochrony zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, którą Ministerstwo Zdrowia wdraża we współpracy z Ministerstwem Edukacji i Nauki, stało się możliwe udzielanie wcześniejszego wsparcia młodym ludziom oraz ich rodzinom.

Nowy model ochrony zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży został wprowadzony od 2019 r. Ponad dwukrotnie wzrosła liczba podmiotów leczniczych udzielających świadczeń dzieciom i młodzieży w zakresie zdrowia psychicznego. W 2019 r. było to 340 placówek, natomiast obecnie jest ich około 700.

Źródło: odpowiedź z 13 czerwca 2022 r. na interpelację nr 41302 w sprawie kształcenia wspomagającego i indywidualnego w szkołach publicznych (odpowiadający: sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki Dariusz Piontkowski)