MEiN odpowiada RPO na pismo w sprawie gromadzenia danych o kondycji fizycznej uczniów

W piśmie skierowanym do MSiT i MEiN zastępca RPO Stanisław Trociuk, wyraził poważne obawy co do nowej ewidencji „Sportowe talenty", podkreślając ryzyko naruszenia praw do prywatności, godności oraz ochrony danych osobowych dzieci i młodzieży.

W pierwszej kolejności warto wskazać, że z pisma prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych jednoznacznie wynika, że podmiot ten nie opiniował projektu ustawy wprowadzającej ewidencję „Sportowe Talenty”, w której gromadzone będą dane o uczniach oraz osiąganych przez nich wynikach testów sprawnościowych.

Prezes UODO zwrócił uwagę, że jego ekspercka rola przy budowaniu określonych norm prawnych może być tylko wówczas realizowana, jeśli nie będzie pomijany w procesie ich tworzenia. Stosowanie w praktyce przepisów budzących wątpliwości z punktu widzenia prawa ochrony danych będzie natomiast przedmiotem postępowań kontrolnych i administracyjnych.

Odpowiedź Ministra Edukacji i Nauki została opublikowana na stronie internetowej Rzecznika Praw Obywatelskich w dniu 3 listopada 2023 r. Poniżej przytaczamy w jej treść w całości.

Ustawa z 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy o zdrowiu publicznym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1718) wprowadziła zmiany w:

• ustawie z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz. U. z 2023 r. poz. 2048, z późn. zm.), polegające na dodaniu rozdziału 6a, który określa sposób prowadzenia przez ministra właściwego do spraw kultury fizycznej ewidencji „Sportowe talenty”, a także sposób przekazywania, przetwarzania i przechowywania danych w tej ewidencji,
• ustawie z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 900, z późn. zm.), w której w art. 28 dodany został m.in. ust. 2b w brzmieniu: Uczniowie klas IV–VIII szkół podstawowych, szkół ponadpodstawowych, o których mowa w art. 18 ust. 1 pkt 2 lit. a–c, i szkół artystycznych realizujących kształcenie ogólne w zakresie klas IV–VIII szkoły podstawowej i liceum ogólnokształcącego, albo rodzice niepełnoletnich uczniów przekazują szkole raz w ciągu roku szkolnego dane obejmujące masę ciała i wzrost ucznia. Dane przekazuje się w postaci elektronicznej, chyba że szkoła określi inny sposób ich przekazywania.

Ww. przepisy nakładają na uczniów/rodziców niepełnoletnich uczniów obowiązek przekazywania szkole (raz w ciągu roku szkolnego) danych obejmujących masę ciała i wzrost ucznia. Ponadto ustawa przewiduje elektroniczną drogę przekazywania szkole tych danych, chyba że szkoła, której obowiązkiem jest wprowadzić te dane ewidencji „Sportowe Talenty”, określi inny sposób ich przekazywania przez uczniów/rodziców niepełnoletnich uczniów.

W opinii Ministerstwa Edukacji i Nauki kwestia przekazywania tych danych szkole została w ustawie uregulowana w sposób wystarczający i nieodbiegający od analogicznych rozwiązań przyjętych w przypadku innych obowiązków rodziców, związanych z uczęszczaniem dzieci do przedszkola czy szkoły. Dla przykładu pragnę wskazać na art. 155 ustawy – Prawo oświatowe, który stanowi, że w celu zapewnienia dziecku podczas pobytu w publicznym przedszkolu, oddziale przedszkolnym w publicznej szkole podstawowej, publicznej innej formie wychowania przedszkolnego, publicznej szkole i publicznej placówce, o której mowa w art. 2 pkt 8, odpowiedniej opieki, odżywiania oraz metod opiekuńczo-wychowawczych, rodzic dziecka przekazuje dyrektorowi przedszkola, szkoły lub placówki uznane przez niego za istotne dane o stanie zdrowia, stosowanej diecie i rozwoju psychofizycznym dziecka.

Należy równocześnie podkreślić, że realizacja na lekcjach wychowania fizycznego wskazanych w przepisach testów sprawności ma bardzo ważny wymiar prozdrowotny i diagnostyczny, a jej głównym celem jest popularyzacja sportu oraz uświadamianie uczniom, że aktywność fizyczna jest ważnym elementem dbałości o zdrowie. Rolą szkoły jest przedstawienie rodzicom niezbędnych informacji związanych z realizacją testów sprawności na lekcjach wychowania fizycznego, w szczególności korzyści zdrowotnych wynikających 
z udziału uczniów w tych testach, a także wyjaśnienie, że waga i wzrost to parametry niezbędne do analizy wyników testów. Zgodnie z podstawą programową wychowania fizycznego  w ramach obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego w szkole podstawowej i ponadpodstawowej uczeń definiuje pojęcie wskaźnik wagowo-wzrostowy (BMI) i wylicza oraz interpretuje wskaźnik wagowo-wzrostowy (BMI) na tle indywidualnych potrzeb i norm zdrowotnych, ponieważ jest to niezbędne dla dokonania samooceny sprawności fizycznej na tle indywidualnych potrzeb i norm zdrowotnych dla kategorii wiekowej i w efekcie – dla osiągnięcia przez ucznia jak najlepszej sprawności fizycznej, zdrowia i dobrego samopoczucia.

Przedstawiając powyższe jednocześnie uprzejmie wyjaśniam, że organem właściwym do udzielenia wyjaśnień w pozostałych kwestiach dotyczących utworzenia ewidencji – „Sportowe talenty” i sposobu zapewniania właściwej ochrony danych osobowych  przetwarzanych w tej ewidencji, a także celowości i proporcjonalności niektórych unormowań przyjętych w tym zakresie – jest Minister Sportu i Turystyki, który jest podmiotem prowadzącym ewidencję „Sportowe talenty” oraz pomysłodawcą i inicjatorem zmian w tym zakresie wprowadzonych w ustawie z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie.

Źródło: strona internetowa Rzecznika Praw Obywatelskich