Jak wyposażyć świetlicę szkolną i zainteresować uczniów zajęciami świetlicowymi
Myśląc o szkole, często zapominamy o tym, że jej integralną i – wbrew niektórym przekonaniom – bardzo istotną częścią jest świetlica. Jej podstawowym celem jest zapewnienie bezpieczeństwa uczniom, którzy czekają na lekcje lub na odebranie przez rodziców. Powinna jednak nie tylko pełnić funkcję poczekalni, ale dobrze organizować spędzany w niej czas. Często jest to kilka godzin, które można efektywnie wykorzystać, inspirując uczniów nie tylko do nauki, ale także do rozwijania zainteresowań oraz zawierania przyjaźni i integrowania się z kolegami z innych klas.
Świetlica powinna być więc miejscem, które zapewnia opiekę oraz życzliwą pomoc, np. przy odrabianiu lekcji lub rozwiązywaniu konfliktów oraz kreatywną przestrzenią, inspirującą do poszukiwań talentów i zainteresowań. Jak sprawić, aby nawet w najskromniejszym pomieszczeniu zapanowała twórcza, przyjazna uczniom atmosfera?
Jak urządzić świetlicę? Wyznacz odpowiednie strefy do nauki i zabawy
Wypełnienie wszystkich zadań postawionych przed świetlicami nie jest łatwe. Zapewnienie komfortowych warunków do nauki, odpoczynku i zabawy to wyzwanie, w podjęciu którego pomóc może sprawna organizacja miejsca oraz podział dostępnej powierzchni na strefy.
Jedną z najważniejszych przestrzeni w świetlicy jest ta przeznaczona do cichej nauki. Można ją połączyć z miejscem, które będzie służyło do wykonywania zadań plastycznych lub grania w planszówki. Nie powinno w niej zabraknąć najważniejszych, podstawowych przyborów szkolnych, m.in. czystych kartek i notesów, ołówków, długopisów i kolorowych zakreślaczy. Warto też ustawić w niej tablicę oraz pojemniki z kredą. W kąciku do nauki powinny stać duże biurka lub stoły do pracy, przy których wygodnie będzie odrabiać lekcje i czytać. Posłużą także jako blaty robocze na zajęcia artystyczne.
Oprócz kącika do odrabiania lekcji i nauki w świetlicy powinno znaleźć się miejsce do wspólnej zabawy, zajęć ruchowych lub prowadzonych w kole. Będzie ono odpowiednie także do ćwiczeń wymagających czytania na głos lub opowiadania. Powinno być możliwie jak najlepiej oddzielone od kącika do cichej nauki oraz wyposażone w zabawki i wygodne siedziska lub miękki, kolorowy dywan. Można go zastąpić matami, które łatwo zwinąć. Blisko powinny znajdować się zabawki i gry planszowe.
Bardzo ważną przestrzenią jest miejsce, w którym znajdzie się galeria prac uczniów. Dzieci mogą być odpowiedzialne za wystrój całej świetlicy oraz wygląd szkolnej gazetki na korytarzach. Dzięki takiej przestrzeni poczują celowość zajęć plastycznych i projektów naukowych wykonywanych podczas czasu spędzonego w świetlicy.
Wszystkie strefy muszą być doskonale widoczne z miejsca przeznaczonego dla nauczyciela. Powinno w nim stać biurko z wygodnym krzesłem oraz szafką zamykaną na kluczyk. Przyda się do przechowywania dokumentów, do których nie mogą zaglądać uczniowie. Prowadzący powinien jednak cały czas być do dyspozycji uczniów oraz monitorować sytuację w każdej strefie.
Należy też pamiętać, że działalność świetlicy może wychodzić poza jej mury. Dobrym pomysłem jest organizowanie imprez tematycznych, spektakli, wystaw lub konkursów, które przedstawią całej szkole wyniki i sukcesy uczniów ze świetlicy. Dzieci poczują się docenione, będą mogły zaprezentować swoje talenty przed kolegami i o wiele chętniej zaangażują się w zajęcia. Warto sprawić, aby świetlica stała się kreatywną społecznością, która inspiruje i motywuje. Przecież to właśnie tutaj mają rozwijać się pasje i kształtować przyjaźnie, wychodzące poza podział na klasy, a często nawet na wiek. Jeśli uczniowie będą przywiązani do miejsca, sympatycznej kadry nauczycielskiej i prowadzonych zajęć, staną się pomocni i zaangażowani, nauczą się współpracy oraz funkcjonowania w społeczeństwie.
Wyposażenie na zajęcia w świetlicy szkolnej
W ustawie dotyczącej systemu oświaty nie określono dokładnie standardów wyposażenia świetlic. Zakłada się jedynie, że sprzęt i pomoce dydaktyczne będą umożliwiały realizację zadań statutowych szkoły. Zapewnienie odpowiedniego, różnorodnego wyposażenia miejsca, w którym uczniowie spędzają często nawet kilka godzin dziennie, jest jednak gwarancją przeprowadzenia interesujących, rozwijających zajęć oraz udzielenia dobrego wsparcia w nauce.
W każdej świetlicy powinny znaleźć się przede wszystkim podstawowe przybory szkolne oraz materiały do wykonywania prac plastycznych. Pomogą one nie tylko uczniom, ale także kadrze, która może wykorzystać je na kilka sposobów. Nie tylko są one niezbędne do kreatywnych zajęć, ale mogą pomóc w przygotowaniu miejsca, w którym dzieci będą chciały spędzać czas. Niewielkim kosztem oraz przy dodatkowym udziale uczniów można stworzyć dekoracje oraz tablice pomagające w nauce, odpoczynku i zabawie. Jeśli w prace nad przystrajaniem świetlicy zaangażujemy uczniów, łatwiej przywiążą się oni do miejsca, aranżując je zgodnie ze swoimi potrzebami i marzeniami. Nawet mała przestrzeń lub świetlica dzielona ze stołówką może nabrać zupełnie innego charakteru, jeśli zawisną w niej kolorowe girlandy, a ściany ozdobią projekty naukowe, makiety i prace dzieci.
Nauczycieli lub rodziców nie trzeba obarczać zakupem niezbędnych pomocy i przyborów szkolnych. Można skorzystać z oferty sklepów hurtowych, które dostarczają zamówione przez Internet produkty prosto pod wskazany adres. Pozwala to dokładnie rozplanować i zagospodarować przeznaczone na cele wyposażenia świetlicy fundusze oraz zaoszczędzić czas pracowników, którzy mogą skupić się na planowaniu atrakcyjnego i rozwijającego programu zajęć. W ten sposób również rodzice docenią zaangażowanie i organizację funkcjonowania miejsca, które z założenia powinno ich odciążyć.
Zajęcia świetlicowe, czyli pomoc w nauce i kreatywne pomysły na zabawy dla dzieci
Jak zachęcić uczniów do brania udziału w zajęciach organizowanych przez kadrę świetlicy? Przede wszystkim należy zadbać o ciekawe, różnorodne scenariusze ćwiczeń. Wystarczy pomysł i odpowiednie materiały, aby zamienić każdą świetlicę w miejsce, które rozwija pasje, uczy kreatywności i współpracy oraz pomaga radzić sobie nie tylko z problemami w nauce, ale także konfliktami, niskim poczuciem własnej wartości czy nieśmiałością.
Pomoc w nauce i zadaniach domowych w świetlicy – jak powinna wyglądać?
Wielu rodziców oczekuje, że podczas godzin spędzonych na świetlicy ich dzieci zajmą się odrabianiem lekcji. Taką potrzebę ma również część uczniów, która po przyjściu do domu ze szkoły chciałaby odpocząć. Ważne, aby nie tylko zapewnić odpowiedne rozmieszczenie i wyposażenie strefy do cichej nauki, ale także motywować i być otwartym na niesienie pomocy. Oprócz udzielania konsultacji, wyjaśniania trudnych kwestii i doradzania, warto postawić na zajęcia edukacyjne, które będą przekazywać wiedzę podczas zabawy. Można do tego wykorzystać proste rekwizyty wykonane wspólnie z dziećmi.
Jak przekonać dzieci, że nauka może być zabawą? Geografia będzie o wiele ciekawsza, jeśli zaaranżujemy w świetlicy lotnisko: zrobimy paszporty z notesów lub zeszytów – dzieci będą mogły otrzymywać pieczątki za zdobytą wiedzę – wykonamy podróż palcem po globusie, poznamy kulturę i zasady panujące w danym kraju. W młodszych klasach nauka rachunków może wydać się prostsza, jeśli matematykę zastosujemy w praktyce, np. podczas zabawy w sklep.
Warto pamiętać, że świetlica jest miejscem na luźniejszą, nieograniczoną stawianymi ocenami i ramami programowymi naukę. Tę swobodę można wykorzystać, wpływając na rozwój umiejętności i wiedzy uczniów poprzez twórcze zabawy i gry.
Quiet box, czyli jak nauczyć dzieci samodzielnej pracy podczas zabaw świetlicowych
Chociaż świetlica jest miejscem, w którym przebywają zazwyczaj większe grupy uczniów, powinna dawać szansę na samodzielną pracę. Skupienie się na wyznaczonym zadaniu indywidualnym uczy podejmowania decyzji, radzenia sobie z problemami oraz samodzielności. Dobrze dobrane i zaprezentowane ćwiczenia z wykorzystaniem nawet najprostszych przyborów szkolnych mogą pobudzić ciekawość i chęć eksperymentowania, jak również uspokoić większą grupę uczniów.
Warto zainspirować się koncepcją quiet boxów, czyli pudełek lub torebek z konkretnymi zadaniami i kolorowymi materiałami do ich wykonania. Każdego dnia na uczniów czeka niespodzianka: może tym razem będą łowić kolorowe rybki, a może zaprojektują własną grę planszową, w którą potem będą grać wspólnie. Gotowe zestawy pobudzają wyobraźnię i ciekawość, a atmosfera zagadki sprawia, że uczniowie czekają na moment otwarcia tajemniczego pudełka.
Praca w grupie i gry kreatywne, czyli zabawy rozwijające umiejętności społeczne dzieci
Równie ważne, bo uczące dzielenia się i zgodnej współpracy, są zadania do wykonania w grupie. Kadra prowadząca zajęcia powinna motywować i inspirować uczniów do wykonywania ciekawych projektów lub zabawy, zakładającej wchodzenie w role lub rozdzielanie prac. W ten sposób można także w atrakcyjny i zrozumiały sposób przekazać wiedzę na temat życia w społeczeństwie, np. sposobów radzenia sobie z emocjami czy konfliktami.
Jak przekonać uczniów do angażowania się w zadania? Motywacją mogą być różnego rodzaju konkursy z nagrodami, np. wybory Super Kolegi dla najbardziej koleżeńskiej osoby, Świetlika Bystrzaka, Świetlika Artysty, Świetlika Sportowca czy Świetlika Muzyka. Pomóc mogą samodzielnie wykonane odznaki, które przyczepiane będą do tablicy. Każdy kolor może oznaczać inną umiejętność. Warto zadbać o ciekawe nagrody i wspólnie wykonać medale lub odznaczenia z papieru.
Artykuł powstał we współpracy ze sklepem internetowym MAKRO Online Sklep dla biura.
