Dyrektor może zatrudnić nauczyciela na czas określony
Ze środowiska nauczycielskiego od lat napływają sygnały o zatrudnianiu nauczycieli wyłącznie od września do czerwca, bez umów na okres wakacyjny. Wówczas pozostają oni bez: wynagrodzenia w wakacje, składek i pewności dalszej pracy. Sprawdź, jak MEN odpowiedziało na interpelację poselską w tej sprawie.
MEN odpowiada na pytania dotyczące umów na czas określony na podstawie przepisów Karty Nauczyciela
Karta Nauczyciela dopuszcza umowy na czas określony tylko w określonych przypadkach. Zdaniem autora interpelacji, taki rodzaj zatrudnienia nauczyciela, prowadzi do niepewności zawodowej, braku ciągłości świadczeń oraz pozostawania nauczycieli bez wynagrodzenia i składek w okresie wakacji. W związku z tym w interpelacji poselskiej zadano MEN następujące pytania:
1) Czy Ministerstwo Edukacji Narodowej posiada dane dotyczące skali zatrudniania nauczycieli na czas określony, w szczególności w formule obejmującej wyłącznie okres od września do czerwca?
2) Czy ministerstwo analizuje wpływ takiej formy zatrudnienia na stabilność zawodową nauczycieli oraz na jakość pracy szkół?
3) Czy rozważane są działania legislacyjne lub organizacyjne mające na celu ograniczenie stosowania umów terminowych w opisanym zakresie, a jeśli tak – kiedy można spodziewać się ich wdrożenia?
Stosunek pracy z nauczycielem na podstawie umowy o pracę lub mianowanie
W odpowiedzi na interpelację czytamy, że zgodnie:
1) z art. 10 ust. 1 Karty Nauczyciela – stosunek pracy z nauczycielem nawiązuje się:
- w szkole,
- w zespole szkół (w przypadku powołania zespołu szkół jako odrębnej jednostki organizacyjnej)
- na podstawie umowy o pracę lub mianowania;
2) z art. 11 KN – dyrektor szkoły nawiązuje z nauczycielem stosunek pracy odpowiednio na podstawie umowy o pracę lub mianowania:
- na stanowisku zgodnym z posiadanymi przez nauczyciela kwalifikacjami oraz
- zgodnie z posiadanym przez nauczyciela stopniem awansu zawodowego;
3) z art. 10 ust. 6 KN – w przypadku braku warunków do zatrudnienia nauczyciela, o których mowa w ust. 5 pkt 6 (tj. zatrudnienie nauczyciela w szkole w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony), stosunek pracy z nauczycielem mianowanym lub dyplomowanym nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony w niepełnym wymiarze, z zastrzeżeniem ust. 7 (niezależnie od terminu rozpoczęcia pracy).
Umowa o pracę na czas określony możliwa w wyjątkowej sytuacji związanej z potrzebami organizacyjnymi
Wyjątek od powyższej zasady został wskazany w art. 10 ust. 7 ustawy Karta Nauczyciela. Stosunek pracy z nauczycielem początkującym, nauczycielem mianowanym lub nauczycielem dyplomowanym nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas określony, w przypadku zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub zastępstwa za nieobecnego nauczyciela.
Okres zatrudnienia nauczyciela a prawo do urlopu wypoczynkowego
Prawo pracownika do urlopu wypoczynkowego jest jednym z jego podstawowych uprawnień. Nauczyciel zatrudniony:
1) cały okres trwania zajęć w danym roku szkolnym w szkole, w której w organizacji pracy przewidziano ferie szkolne – ma prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze i na zasadach określonych w art. 64 ust. 1 Karty Nauczyciela (art. 64 ust. 5);
2) okres krótszy niż 10 miesięcy w szkole, w której w organizacji pracy przewidziano ferie szkolne – ma prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze proporcjonalnym do określonego w umowie okresu prowadzenia zajęć.
Karta Nauczyciela: Regułą jest wykorzystanie urlopu w naturze, ekwiwalent to wyjątek
Z art. 64 Karta Nauczyciela wynika reguła wykorzystania urlopu wypoczynkowego w naturze. Wypłatę ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop należy traktować jako wyjątek od wskazanej reguły. Prawo do ekwiwalentu pieniężnego jest więc prawem pochodnym od prawa do urlopu.
Według stanu bazy SIO (12 listopada 2025 r)., w roku szkolnym 2024/2025 r. zawarto 106 907 umów na czas określony. Liczba umów zakończonych w czerwcu 2025 r. to 8 572 (stanowi to ok. 8,02 % umów zawartych na czas określony).
