Arteterapia – poprzez sztukę do rozwoju

... otworzyć się na to, co pacjent kryje w sobie, ale i co chciałby przekazać światu. Jest mediatorem przestrzeni wewnętrznej z zewnętrzną, a przede wszystkim służy procesowi zdrowienia i rehabilitacji: psychicznej i fizycznej.

Pracując z pacjentami w ośrodkach zdrowia psychicznego, jak i ze zdrowymi dziećmi w przedszkolach czy szkołach, obserwuję rzecz niezaprzeczalną – działania oparte na sztuce i muzyce otwierają, pomagają w integracji i sprzyjają rozmowom na tematy takie jak stres, poczucie własnej wartości, samoocena, pewność siebie, dzielenie się czy radzenie ze złością – są to zagadnienia, o których się mówi już w przedszkolach i trudności, z którymi dzieci zmagają się od najmłodszych lat.

Arteterapeuci pracują poprzez różne formy twórcze (plastyczne, muzyczne, ruchowe, teatralne), które docierają do wnętrza człowieka i wspierają go w przepracowaniu ważnych dla jego rozwoju treści. Arteterapia jest bliską formą psychoterapii i dzieli się na nurt w medycynie i edukacji. Dzięki swojej uniwersalności i różnorodności technik, można tak dobierać ćwiczenia i formy pracy, aby zarówno pomóc osobom z niepełnosprawnościami, chorującym psychicznie, jak i ludziom zdrowym, chcącym pracować nad swoim rozwojem osobistym.

Arteterapia pomaga w wyrażaniu trudnych emocji i przeżyć, ale nie wprost - słowami, tylko poprzez akt twórczy. Udział w zajęciach arteterapii sprzyja odreagowaniu nagromadzonych emocji, np. poprzez rysowanie na dużych formatach lub granie na instrumentach. Dzieje się to w warunkach bezpieczeństwa i zaufania, przy doborze takich technik, których uczestnicy spokojnie mogą użyć na każdym poziomie umiejętności i zdolności. Terapia przez sztukę wyzwala ponadto aktywność twórczą i pobudza do kreatywnego działania, wyrażania ekspresji i spontaniczności. Wkracza w sferę emocjonalną, gdzie poprzez działania artystyczne wzmacnia świadomość samego siebie, świadomość motywów własnych działań i zachowań. Pomaga uzewnętrznić swój świat, zauważyć potrzeby swoje i innych oraz poczuć bezpieczeństwo i akceptację. Jest również świetnym sposobem na miłe, twórcze i relaksujące spędzenie czasu.

Arteterapia to zawód dla osób z misją, powołaniem, kochających ludzi i sztukę. Ważne jest wykształcenie, dlatego, aby zostać dyplomowanym arteterapeutą, należy ukończyć profesjonalne kursy obejmujące 360h szkoleniowych. W Polsce coraz więcej uczelni oferuje ten kierunek edukacji. Na szczęście, aby korzystać z dorobku arteterapii, nie trzeba zostawać arteterapeutą. Będąc pedagogiem, psychologiem czy terapeutą zajęciowym, można skończyć również kursy krótkoterminowe doszkalające, które przybliżają na tyle zasady arteterapii, by w swojej praktyce zawodowej korzystać z nich i nabyć umiejętność dopasowywania ich do potrzeb swoich podopiecznych.

Arteterapia daje nowe światło na pomoc pacjentom – dzieciom i dorosłym. W dzisiejszych czasach nie jest to już „zwykłe rysowanie dla przedszkolaków”, jak ocenił arteterapię kiedyś jeden z moich pacjentów. Po kilku zajęciach powiedział jednak „Nie sądziłem, że to tak może mi pomóc. Dziękuję.”

I takich słów życzę wszystkim przyszłym arteterapeutom i osobom, które będą czerpać z jej dorobków. Sztuka pomaga i sprzyja leczeniu, o czym mówiono już w Starożytności. Warto z niej korzystać i dzisiaj.