Zdalne nauczanie w razie zawieszenia zajęć – nowelizacja przepisów o nauce zdalnej

Pierwszą istotną zmianą jest uregulowanie okoliczności, w których dojdzie do ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty, na poziomie ustawy, a nie w rozporządzeniu.

Od 1 września 2022 r. zajęcia w przedszkolach, szkołach i placówkach będą mogły zostać zawieszone w przypadku:

• zagrożenia bezpieczeństwa uczniów w związku z organizacją i przebiegiem imprez ogólnopolskich lub międzynarodowych,
• temperatury zewnętrznej lub w pomieszczeniach, w których są prowadzone zajęcia z uczniami, zagrażającej zdrowiu uczniów,
• zagrożenia związanego z sytuacją epidemiologiczną,
• innego nadzwyczajnego zdarzenia zagrażającego bezpieczeństwu lub zdrowiu uczniów.

Przez przedszkole należy rozumieć również oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych i inne formy wychowania przedszkolnego.

W rozporządzeniu z 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach. Rozporządzenie określa natomiast zasady i tryb zawieszenia.

Ważną regulacją wprowadzoną przez nowelizację ustawy z 14 grudnia Prawo oświatowe, jest nałożenie na dyrektora obowiązku zorganizowania zdalnego nauczania, jeżeli zajęcia zostały zawieszone na okres przekraczający dwa dni.

W nowelizacji wprowadzono obowiązek przejścia na nauczanie zdalne w sytuacji, gdy zawieszenie zajęć zostało wprowadzone na okres dłuższy niż 2 dni. Zajęcia i lekcje prowadzone z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość powinny odbywać się nie później niż od trzeciego dnia zawieszenia zajęć.

Obowiązek wprowadzenia nauki zdalnej zachodzi w przypadku zawieszenia z wymienionych wyżej powodów. Od 1 września nie będzie on zatem dotyczył wyłącznie przypadków dotyczących zagrożenia oraz konieczności przeciwdziałania i zwalczania COVID-19.

W niektórych, szczególnie uzasadnionych przypadkach zorganizowanie zdalnego nauczania nie będzie obowiązkowe. Ustawa nie wskazuje, o jakie szczególnie uzasadnione przypadki chodzi. Oznacza to, że ich katalog jest otwarty. Jednak odstąpienie od zorganizowania nauczania z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość wymaga uzyskania zgody organu prowadzącego oraz pozytywnej opinii organu sprawującego nadzór pedagogiczny.

Odstąpienie od prowadzenia zajęć w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświatowych będzie sytuacją wyjątkową. Dyrektor szkoły, przedszkola i placówki nie może samodzielnie zadecydować o tym, że w czasie zawieszenia nie zorganizuje dla uczniów nauczania zdalnego.

Zgodnie z art. 125a ust. 3 ustawy Prawo oświatowe w brzmieniu obowiązującym od 1 września 2022 r., nauczanie z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość ma być prowadzone:

• z wykorzystaniem narzędzia informatycznego wskazanego w art. 44a ust. 1 Prawa oświatowego (informacja zostanie zamieszczona na stronie internetowej resoru edukacji),
• z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej zapewniających wymianę informacji między nauczycielem, uczniem i rodzicem,
• przez podejmowanie przez ucznia aktywności określonych przez nauczyciela potwierdzających zapoznanie się ze wskazanym materiałem lub wykonanie określonych działań, lub
• w inny sposób umożliwiający kontynuowanie procesu kształcenia i wychowania.

Wybór sposobu prowadzenia nauczania powinien być uzależniony m.in. od wieku uczniów. W przypadku dzieci starszych i uczniów, którzy posiadają kompetencje cyfrowe do korzystania z narzędzi informatycznych możliwe będzie prowadzenie zajęć przede wszystkim za pomocą narzędzia informatycznego. W przypadku dzieci młodszych metody współpracy są bardziej angażujące rodziców z uwagi na konieczność sprawowania opieki, nadzorowania bezpieczeństwa czy technicznego wsparcia korzystania z laptopa. Dlatego też pozostawiono dyrektorowi możliwość zastosowania innego sposobu umożliwiającego kontynuowanie procesu kształcenia i wychowania.

O przyjętych sposobach realizacji zajęć w szkole dyrektor musi poinformować:

• organ prowadzący,
• organ nadzoru pedagogicznego.

Szczegółowe zasady dotyczące organizacji edukacji zdalnej zostaną uregulowane w nowym rozporządzeniu ministra edukacji i nauki. Co ważne, w szkołach, przedszkolach i placówkach niezbędne będzie wprowadzenie do statutów nowych rozwiązań w zakresie szczegółowej organizacji zajęć zdalnych. W statutach placówek oświatowych określone mają zostać:

• technologie informacyjno-komunikacyjne wykorzystywane przez nauczycieli do realizacji tych zajęć,
• sposób przekazywania uczniom materiałów niezbędnych do realizacji zajęć,
• warunki bezpiecznego uczestnictwa w zajęciach w odniesieniu do przyjętych technologii (z uwzględnieniem przemiennego kształcenia z użyciem monitorów ekranowych i bez ich użycia),
• sposób potwierdzania obecności na zajęciach (uczestnictwa w zajęciach).

Statut będzie musiał zawierać zasady realizacji zadań i funkcjonowania szkoły, przedszkola i placówki w sytuacji zawieszenia zajęć stacjonarnych.

Opisane zasady zawieszania zajęć oraz wprowadzania zdalnego nauczania będą obowiązywały od 1 września 2022 r.