Zasady przydzielania godzin ponadwymiarowych nauczycielom – nowelizacja Karty Nauczyciela
Nowelizacja ustawy Karta Nauczyciela zmienia zasady przydzielania nauczycielom godzin ponadwymiarowych. Dyrektorzy szkół zyskali większą elastyczność w organizowaniu pracy szkół i przedszkoli, ponieważ będą mogli przydzielać te godziny również specjalistom oraz gdy potrzeba ich przydzielenia nie wiąże się z koniecznością realizacji programu nauczania. Zmiana ma na celu ujednolicenie przepisów z praktyką stosowaną w szkołach i wyeliminowanie wątpliwości interpretacyjnych.
Z artykułu dowiesz się m.in.:
- Czy zmiany pozwolą na przydzielanie godzin ponadwymiarowych nauczycielom specjalistom?
- Czy godziny ponadwymiarowe można przydzielać również w poradni psychologiczno-pedagogicznej?
- Jakie zmiany dotyczące limitu godzin ponadwymiarowych przewidziano dla nauczycieli zawodu?
Zmiana przesłanki – z realizacji programu nauczania na potrzeby szkoły
Zgodnie z dotychczasowym art. 35 ust. 1 ustawy z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela, nauczyciel mógł zostać zobowiązany do pracy w godzinach ponadwymiarowych wyłącznie w wyjątkowych przypadkach, podyktowanych koniecznością realizacji programu nauczania. W praktyce oznacza to, że godziny te można przydzielać tylko nauczycielom przedmiotów, a nie np. psychologom, pedagogom, logopedom czy nauczycielom świetlicy. Takie zawężenie przesłanki budziło od lat wątpliwości interpretacyjne i ograniczało możliwość efektywnego zarządzania kadrą.
Przydzielanie godzin ponadwymiarowych – także dla nauczycieli specjalistów i w poradni
Dzięki zmianie przepisów, godziny ponadwymiarowe będzie można przydzielać nie tylko nauczycielom realizującym program nauczania, ale również specjalistom – psychologom, pedagogom, logopedom czy terapeutom pedagogicznym. Co więcej, nowelizacja nie ogranicza możliwości przydziału jedynie do szkół – rozwiązanie to może być stosowane również w poradniach psychologiczno-pedagogicznych oraz innych placówkach oświatowych.
Wymiar godzin ponadwymiarowych – nowy limit dla nauczycieli zawodu
Nowelizacja nie przewiduje zmian w ogólnych limitach godzin ponadwymiarowych:
- do 1/4 tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć – bez zgody nauczyciela,
- od 1/4 do 1/2 wymiaru – tylko za jego zgodą.
Jednocześnie zawiera istotny wyjątek: nauczyciele teoretycznych przedmiotów zawodowych oraz praktycznej nauki zawodu mogą – za odrębną zgodą – realizować godziny ponadwymiarowe w wymiarze przekraczającym 1/2 tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć. To odpowiedź na deficyt kadry w szkołach branżowych i technikach.
- obejmie wszystkie rodzaje zajęć realizowanych przez nauczycieli w ramach godzin ponadwymiarowych (nie tylko dydaktyczne),
- dostosuje przepisy do faktycznych realiów funkcjonowania szkół,
- zachowa dotychczasowe ograniczenia co do maksymalnego wymiaru godzin (1/4 pensum, a w przypadku zgody nauczyciela – do 1/2 pensum).
Kiedy zmiany w Karcie Nauczyciela wejdą w życie?
Nowelizacja przewiduje, że nowe przepisy zaczną obowiązywać od 1 września 2025 r. Ustawa z dnia 25 lipca 2025 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2025 r. poz. 1160) została ogłoszona w Dzienniku Ustaw w dniu 25 sierpnia 2025 r. co oznacza, że zmiany są już pewne.
