Zasady przydzielania godzin ponadwymiarowych nauczycielom – nowelizacja Karty Nauczyciela
Ministerstwo Edukacji przedstawiło projekt ustawy, który może w istotny sposób zmienić zasady przydzielania nauczycielom godzin ponadwymiarowych. Jeśli nowe przepisy wejdą w życie, dyrektorzy szkół zyskają większą elastyczność w organizowaniu pracy zespołu nauczycielskiego, także na stanowiskach specjalistycznych. Co dokładnie przewiduje projekt ustawy z 20 marca 2025 r.?
Z artykułu dowiesz się m.in.:
- Czy planowane zmiany pozwolą na przydzielanie godzin ponadwymiarowych nauczycielom specjalistom?
- Czy godziny ponadwymiarowe będzie można przydzielać również w poradni psychologiczno-pedagogicznej?
- Jakie zmiany dotyczące limitu godzin ponadwymiarowych przewidziano dla nauczycieli zawodu?
Zmiana przesłanki – z realizacji programu nauczania na potrzeby szkoły
Zgodnie z obowiązującym obecnie art. 35 ust. 1 ustawy z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela, nauczyciel może zostać zobowiązany do pracy w godzinach ponadwymiarowych wyłącznie w wyjątkowych przypadkach, podyktowanych koniecznością realizacji programu nauczania. W praktyce oznacza to, że godziny te można przydzielać tylko nauczycielom przedmiotów, a nie np. psychologom, pedagogom, logopedom czy nauczycielom świetlicy. Takie zawężenie przesłanki budziło od lat wątpliwości interpretacyjne i ograniczało możliwość efektywnego zarządzania kadrą.
Minister Edukacji zaproponował zmianę tego przepisu. W projekcie nowelizacji wskazano, że godziny ponadwymiarowe będzie można przydzielać w szczególnych przypadkach wynikających z potrzeb szkoły. To pozornie niewielka zmiana językowa niesie za sobą istotne konsekwencje praktyczne.
Przydzielanie godzin ponadwymiarowych – także dla nauczycieli specjalistów i w poradni
Jeśli nowe przepisy zostaną przyjęte, godziny ponadwymiarowe będzie można przydzielać nie tylko nauczycielom realizującym program nauczania, ale również specjalistom – psychologom, pedagogom, logopedom czy terapeutom pedagogicznym. Co więcej, nowelizacja nie ogranicza możliwości przydziału jedynie do szkół – rozwiązanie to będzie mogło być stosowane również w poradniach psychologiczno-pedagogicznych oraz innych placówkach oświatowych.
Wymiar godzin ponadwymiarowych – nowy limit dla nauczycieli zawodu
Projekt nowelizacji nie przewiduje zmian w ogólnych limitach godzin ponadwymiarowych:
- do 1/4 tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć – bez zgody nauczyciela,
- od 1/4 do 1/2 wymiaru – tylko za jego zgodą.
Jednocześnie projekt zawiera istotny wyjątek: nauczyciele teoretycznych przedmiotów zawodowych oraz praktycznej nauki zawodu będą mogli – za odrębną zgodą – realizować godziny ponadwymiarowe w wymiarze przekraczającym 1/2 tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć. To odpowiedź na deficyt kadry w szkołach branżowych i technikach.
Kiedy zmiany w Karcie Nauczyciela wejdą w życie?
Projekt ustawy przewiduje, że nowe przepisy zaczną obowiązywać od 1 września 2025 r. Należy jednak pamiętać, że jest to propozycja legislacyjna – jej ostateczny kształt i wejście w życie zależą od dalszych prac legislacyjnych. Do tego czasu obowiązują aktualne zasady wynikające z obecnego brzmienia Karty Nauczyciela.
