Autor: Marta Wysocka
Dodano: 15 listopada 2019

Od 1 października 2019 r. obowiązują istotne zmiany w kształceniu nauczycieli. Wprowadzenie nowych standardów kształcenia mają na celu podniesienie jakości kształcenia nauczania. Przyjrzyjmy się wprowadzonym zmianom.
Zmiany zostały wprowadzone ustawą z 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2018 r. poz. 1668, ze zm.) oraz rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z 25 lipca 2019 r. w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (Dz. U. z 2019 r. poz. 1450).
Zawarte w ww. przepisach regulacje stanowią o tym, że:
- nauczycieli mogą kształcić wyłącznie uczelnie spełniające warunki określone w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce,
- kształcenie nauczycieli obejmuje zawsze 5-letni cykl (jako studia jednolite magisterskie lub studia I i II stopnia realizowane w tym samym zakresie),
- kształcenie nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej jest prowadzone wyłącznie w trakcie jednolitych studiów magisterskich,
- kształcenie nauczycieli pedagogów specjalnych może być prowadzone wyłącznie w:
-
- trakcie jednolitych studiów magisterskich oraz
- w przypadku nauczycieli posiadających już kwalifikacje do nauczania przedmiotu lub prowadzenia zajęć edukacyjnych – w trakcie studiów podyplomowych,
- studia podyplomowe umożliwiające uzyskanie kwalifikacji nauczycielskich mogą być prowadzone wyłącznie przez uczelnię zapewniającą kadrę kształcącą nauczycieli na studiach I lub II stopnia lub jednolitych studiach magisterskich na kierunku odpowiadającym zakresowi kształcenia na studiach podyplomowych;
W Polskiej Komisji Akredytacyjnej powołano odrębny zespół, który będzie oceniał jakość kształcenia nauczycieli w uczelniach.
Nowe standardy kształcenia nauczycieli
W nowych standardach kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela odrębnie określono:
- standard kształcenia nauczycieli przedmiotu (zajęć edukacyjnych),
- standard kształcenia nauczycieli edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej,
- standard kształcenia nauczycieli – pedagogów specjalnych.
- sposób organizacji kształcenia,
- realizowane zajęcia,
- minimalną liczbę godzin poszczególnych zajęć,
- efekty uczenia się (ogólne i szczegółowe),
- wymagania w stosunku do osób prowadzących kształcenie nauczycieli,
- wymagania dotyczące infrastruktury niezbędnej do prowadzenia kształcenia.
Standardy kształcenia nauczycieli wskazują również zakres wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, które powinien uzyskać absolwent, aby osiągnąć wskazane w standardzie ogólne i szczegółowe efekty uczenia się.
Przygotowanie merytoryczne i pedagogiczne
Nowe standardy kształcenia, podobnie obowiązujące wcześniej, przewidują, że przygotowanie nauczyciela do zawodu obejmuje zarówno przygotowanie merytoryczne jak i przygotowanie pedagogiczne.
W przypadku przygotowania pedagogicznego w nowych standardach kształcenia nauczycieli poszerzony został – w stosunku do poprzednich wymagań – zakres i wymiar zajęć z przygotowania psychologiczno-pedagogicznego oraz zajęć z dydaktyki nauczania pierwszego i kolejnego przedmiotu (prowadzenia zajęć).
Zajęcia z zakresu psychologii, pedagogiki i praktyk zawodowych...
W nowych standardach kształcenia nauczycieli na tworzące blok przygotowania psychologiczno-pedagogicznego zajęcia z zakresu psychologii, pedagogiki i praktyk zawodowych (w tej grupie zajęć) przewidziano minimum 210 godzin, w tym:
- 90 godzin na psychologię,
- 90 godzin na pedagogikę,
- 30 godzin na praktyki zawodowe.
... i więcej zajęć z podstaw dydaktyki, dydaktyki nauczania przedmiotu i emisji głosu
Warto zauważyć, że zdecydowano się na zwiększenie liczby godzin przeznaczonych na zajęcia z zakresu podstaw dydaktyki i emisji głosu. Od 1 października zajęcia z tego zakresu są realizowane w wymiarze co najmniej 60 godzin.
Zwiększono tajże wymiar zajęć z zakresu dydaktyki nauczania przedmiotu. W przypadku zajęć z dydaktyki nauczania pierwszego przedmiotu uczelnie są zobowiązane do realizacji tych zajęć w wymiarze co najmniej 150 godzin, zaś w zakresie nauczania kolejnego przedmiotu w wymiarze 90 godzin.
Wymiar zajęć może być wyższy
Podkreślić należy, że standardy kształcenia nauczycieli określają minimalną liczbę godzin przewidywaną na przygotowanie nauczyciela do zawodu, w tym na przygotowanie psychologiczno-pedagogiczne i dydaktyczne. O faktycznej liczbie godzin przyjętych do realizacji na studiach decyduje samodzielnie uczelnia.
Planowane są kolejne zmiany w przepisach
Dążąc do podnoszenia jakości edukacji, Ministerstwo Edukacji Narodowej prowadzi obecnie prace nad założeniami do projektu nowego rozporządzenia w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli, które ma być spójne z nowym standardem kształcenia nauczycieli i będzie dotyczyło osób uzyskujących kwalifikacje zgodnie z nowym standardem kształcenia.
Dodano: 15 listopada 2019
Autor: Marta Wysocka
Specjalistka w zakresie prawa oświatowego, autorka i redaktorka kilkudziesięciu publikacji z zakresu edukacji i oświaty, prawa oświatowego oraz prawa pracy. Ukończyła kierunki prawo oraz filologia polska na Uniwersytecie Łódzkim.