Młodzież chce współdecydować o swoim wizerunku w sieci – raport RPD
Najnowszy raport z badań Rzecznika Praw Dziecka „Więcej szacunku dla młodego wizerunku” pokazuje, że młodzież chce decydować o swoim udziale w przestrzeni cyfrowej. Uczniowie mają świadomość skutków publikowania wizerunku, a od dorosłych wymagają szacunku i możliwości współdecydowania w tym zakresie.
11 grudnia 2025 r. podczas konferencji zaprezentowano raport Rzecznika Praw Dziecka „Więcej szacunku dla młodego wizerunku”, który opiera się na badaniach przeprowadzonych wśród:
- uczniów w wieku 12–17 lat,
- ich rodziców,
- nauczycieli.
Raport ukazuje aktualne praktyki związane z publikacją zdjęć i nagrań uczniów w szkołach oraz domach, zwracając uwagę na potrzebę większego poszanowania decyzji młodych osób w tym zakresie.
Wizerunek w sieci – wnioski z raportu RPD
Najważniejsze wnioski z raportu to:
1) Zdecydowana większość nastolatków oczekuje, że dorośli, w tym nauczyciele, będą każdorazowo pytać ich o zgodę przed publikacją zdjęć lub filmów z ich udziałem. Szkoły powinny stosować zasadę uprzedniej zgody uczniów (lub ich opiekunów prawnych, w zależności od wieku) na publikację wizerunku,
2) Prawie połowa badanych wyraża dezaprobatę dla automatycznego zamazywania twarzy lub używania naklejek (tzw. stickersów) jako uniwersalnej metody ochrony. Młodzież preferuje dialog i możliwość współdecydowania, a nie działania bez ich wiedzy. Szkoły powinny angażować uczniów w proces decyzyjny dotyczący zdjęć i filmów tworzonych w celach promocyjnych lub dokumentacyjnych,
3) Młodzi dostrzegają, że udostępniane w sieci zdjęcia i nagrania mogą być wykorzystywane do hejtu, ośmieszania i wykluczenia rówieśniczego.
4) Prawie 30% respondentów przyznało, że publikacja ich wizerunku bez zgody negatywnie wpłynęła na ich samopoczucie, prowadząc do pogorszenia stanu emocjonalnego lub obniżenia poczucia bezpieczeństwa.
5) Szkoły powinny prowadzić edukację o prywatności cyfrowej, zwracając uwagę na konsekwencje publikacji treści wizualnych bez zgody.
6) Warto również wprowadzić procedury konsultacyjne, np. wyrażenie zgody w formie elektronicznej, formularzy lub ustnych ustaleń z uczniami podczas zajęć.
