Opiekun dziecka w spektrum ma przed sobą niezwykle trudne zadanie. Musi wybrać ścieżkę terapeutyczną. Dokonać selekcji i zapisać dziecko na zajęcia wybrane z ogromnej liczby podejść terapeutycznych, rodzajów terapii, metod jej wspomagania. Jak się w tym rozeznać? Co powinien o prowadzeniu terapii i rehabilitacji dzieci w spektrum wiedzieć ich nauczyciel? W pracy z dzieckiem w spektrum ważny jest cały system wokół niego. Wychowawca, nauczyciele, psycholog, pedagog, terapeuci. Często już od najmłodszych lat maluchy w spektrum biegają z jednych zajęć na drugie. Toczy się walka o jak najlepszy start w dorosłe życie. Warto wiedzieć, w jaki sposób. i jakie metody terapii wybierać, aby dawały najlepsze efekty wspomagania rozwoju.
Wśród polskich terapeutów można wyróżnić dwa dominujące podejścia terapeutyczne. Wydaje się, że wybór zależy głównie od przekonań i osobowości terapeuty. Trudno zmierzyć, które daje lepsze efekty. Wszystko zależy od intensywności pracy, jakości relacji terapeutycznej, zaangażowania opiekunów i rodziny dziecka. Podejście behawioralne oparte jest na założeniu, że zachowania (również język, umiejętności społeczne i szkolne) mogą̨ być wyuczone, kiedy są̨ nagradzane i wzmacniane. Pożądane zachowania są̨ nagradzane, a niechciane nie nagradzane lub karane. Obecnie raczej dominuje tzw. podejście pozytywne, czyli wykorzystanie samych wzmocnień. Terapeuta dokonuje analizy zachowania dziecka, decyduje, co warto wspierać, a co należy wygaszać. Poprzez różnorodne procedury terapeutyczne stara się wzmocnić zasoby i rozwinąć pożądane umiejętności. W tym podejściu używa się pochwał lub drobnych nagród, by zachęcić dziecko do współpracy. Podejście rozwojowe opiera się natomiast na założeniu, że autyzm jest przede wszystkim wyzwaniem dla rozwoju umiejętności społecznych. To podejście koncentruje się na pomocy dzieciom z autyzmem w rozwoju fundamentalnych umiejętności społecznych, tak, aby pozwolić im na spontaniczne angażowanie się we wzajemne relacje społeczne. Terapeuta zaczyna od podstaw. Podąża za dzieckiem, budując wspólne pole uwagi. Wchodzi w jego świat, przygląda się jego zainteresowaniom, stara się nawiązać naprzemienny kontakt. Następnie buduje bardziej wyrafinowane umiejętności, jak rozumienie emocji i sytuacji społecznych. Podejście to zakłada, że dzieci z autyzmem będą̨ rozwijać się według tego samego wzorca co typowe dzieci, jeśli otrzymają dodatkowe wsparcie. Oparte jest ono również na wiedzy, że nauka zależy od motywacji. Wszyscy jesteśmy predysponowani do nauki. Uczymy się najłatwiej, kiedy jesteśmy zmotywowani i rzeczywiście zainteresowani tematem.
Z tego artykułu dowiesz się m.in.:
- Jak ułatwiać dzieciom w spektrum autyzmu nabywanie nowych kompetencji?
- Jakie są cele terapii dla dzieci w spektrum autyzmu?
- Czego dotyczy ocena funkcjonowania osób ze spektrum autyzmu,
- Jakie informacje o dziecku i jego rodzinie należy zgromadzić przed wyborem metod terapeutycznych?
- Jakie style pracy z dzieckiem w spektrum autyzmu się wyróżnia?
- Jakie metody i narzędzia budowania relacji wspierającej dziecko warto rozważyć?
