kompetencje samorządu uczniowskiego

Nauczyciele coraz bardziej doceniają aktywny udział uczniów w życiu szkoły. Jednak rzeczywiste dzielenie się z nimi decyzyjnością nadal sprawia im trudność. Tymczasem samorządność uczniowska to jeden z ważniejszych elementów edukacji niezbędnej do kształtowania postaw demokratycznych i obywatelskich. Przedstawiamy sposoby przygotowywania społeczności uczniowskiej do samodzielnego i odpowiedzialnego funkcjonowania. Wprowadzając proponowane rozwiązania dyrektor szkoły, wychowawca oraz nauczyciel mogą wpłynąć na zwiększenie potencjału edukacyjnego i wychowawczego funkcjonowania samorządu uczniowskiego w szkole.

Samorząd uczniowski w świetle prawa musi istnieć w każdej szkole. Jednak nie wszystkie szkoły angażują w jego prace całą społeczność uczniowską. Często współpracują z niewielką grupą uczniów, którzy są wyćwiczeni w konkretnych aktywnościach, np. w organizowaniu imprez. Ważne dla podopiecznych decyzje są co prawda podejmowane przy ich współudziale, ale to nauczyciele mają ostateczny głos. Trudno tu mówić o szkolnej samorządności uczniów. Jakie prawa mają uczniowie w obszarze samorządności? Konwencja o prawach dziecka mówi: „Państwa-strony zapewniają dziecku, które jest zdolne do kształtowania swych własnych poglądów, prawo do swobodnego wyrażania własnych poglądów we wszystkich sprawach dotyczących dziecka, przyjmując te poglądy z należytą wagą, stosownie do wieku oraz dojrzałości dziecka”. To punkt wyjścia na drodze do samorządności, czyli samodzielnego i świadomego działania oraz podejmowania odpowiedzialnych decyzji. Zgodnie z art. 85 ust. 5 ustawy z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe samorząd może przedstawiać radzie szkoły i, radzie pedagogicznej oraz dyrektorowi wnioski i opinie we wszystkich sprawach szkoły lub placówki, w szczególności dotyczących realizacji podstawowych praw uczniów, takich jak:

prawo do zapoznawania się z programem nauczania, z jego treścią, celem i stawianymi wymaganiami;
prawo do jawnej i umotywowanej oceny postępów w nauce i zachowaniu;
prawo do organizacji życia szkolnego, umożliwiające zachowanie właściwych proporcji między wysiłkiem szkolnym a możliwością rozwijania i zaspokajania własnych zainteresowań;
prawo redagowania i wydawania gazety szkolnej;
prawo organizowania działalności kulturalnej, oświatowej, sportowej oraz rozrywkowej zgodnie z własnymi potrzebami i możliwościami organizacyjnymi w porozumieniu z dyrektorem;
prawo wyboru nauczyciela pełniącego rolę opiekuna samorządu.

Z artykułu dowiesz się m.in.: