dwujęzyczność u dzieci

Sposób postrzegania wychowania dwujęzycznego dziecka zmieniał się na przestrzeni czasu. Obecnie powszechne i poparte badaniami jest twierdzenie, że wychowanie dziecka w środowisku dwóch języków przynosi przede wszystkim korzyści. Daje możliwość lepszego startu w życiu zawodowym, pozwala na równorzędne zanurzenie się w dwie kultury (nie tylko kultury języka), poszerza możliwości intelektualne człowieka. Nie obywa się jednak bez problemów. Wciąż można spotkać się z mylną tezą, że dwujęzyczne wychowanie dzieci powoduje opóźnienie rozwoju mowy. W artykule wyjaśniamy, czym jest dwujęzyczność dzieci, czy wpływa na rozwój mowy dziecka oraz na co szczególną uwagę powinien zwrócić logopeda pracujący z dzieckiem bilingwalnym.

W obrębie opisywanego tu zagadnienia używa się licznych pojęć. Złożona terminologia wynika między innymi z prób precyzyjnego wyszczególnienia każdej z możliwych sytuacji, odnoszących się do wychowania i nauki języków. Dwujęzyczność, inaczej bilingwizm, to w najprostszym rozumieniu umiejętność posługiwania się dwoma językami. Wielojęzyczność to z kolei umiejętność posługiwania się więcej niż dwoma językami [1]. Poziom posługiwania się tą umiejętnością może wahać się od minimum kompetencji komunikacyjnej po pełną kompetencję językową w zakresie mówienia, czytania i pisania [2]. Ze względu na czas nabycia umiejętności posługiwania się językami wyróżnia się:

dwujęzyczność symultaniczną (równoczesną) – gdy dwa języki są przyswajane jako równorzędnie od urodzenia (ojczyste), lub jeden z nich jest wprowadzany krótko po urodzeniu;
dwujęzyczność sekwencyjną (sukcesywną) – gdy drugi język zostaje wprowadzony pewien czas po nabyciu biegłości w porozumiewaniu się za pomocą pierwszego języka [3].

W niektórych krajach powszechna jest znajomość dwóch języków. Taką sytuację określa się bilingwizmem społecznym [4].

Z artykułu dowiesz się m.in.:

Czym jest dwujęzyczność i jak temat dwujęzyczności jest postrzegany w kontekście czasu opanowania języka?
Na czym polega różnica między przyswajaniem a nauką kolejnych języków?
Jak odróżnić dwujęzyczność od znajomości języków obcych?
Jak przebiega rozwój mowy dziecka dwujęzycznego?
Czy dwujęzyczność powoduje opóźnienie rozwoju mowy?
Jakie są cele terapii logopedycznej dziecka dwujęzycznego?