Co robi pedagog specjalny w szkole, w której nie ma uczniów z orzeczeniem?
Zatrudnienie pedagoga specjalnego jest obowiązkowe, jeżeli do szkoły uczęszcza co najmniej 50 uczniów. Zdarza się jednak, że żaden z nich nie posiada orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego. Wówczas pojawia się pytanie – co robi pedagog w szkole, w której nie ma uczniów z orzeczeniem? A może w takim przypadku można nie zatrudniać pedagoga specjalnego, jeżeli w szkole istnieje etat pedagoga szkolnego?
Z artykułu dowiesz się m.in.:
- Co należy do obowiązków pedagoga specjalnego?
- Czy działania pedagoga specjalnego dotyczą tylko uczniów z niepełnosprawnością?
- Jakie zadania realizuje pedagog specjalny w szkole, w której brak jest uczniów z niepełnosprawnością?
Obejrzyj certyfikowane videoszkolenie:
Nie można zrezygnować z zatrudnienia pedagoga specjalnego, nawet jeżeli w szkole nie są prowadzone zajęcia rewalidacyjne
W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że szkoła, do której uczęszcza więcej niż 50 uczniów musi zatrudniać pedagoga specjalnego. Nie ma znaczenia to, że w szkole nie są prowadzone zajęcia rewalidacyjne. Prawo oświatowe obowiązek zatrudnienia tego specjalisty uzależnia wyłącznie od liczby dzieci lub uczniów, a nie od potrzeb związanych z organizacją kształcenia specjalnego. Dyrektor szkoły nie może więc zrezygnować z zatrudnienia nauczycieli specjalistów w liczbie wskazanej w przepisach.
Pedagog specjalny powinien realizować zadania w zakresie pomocy psychologiczno-pedagogicznej, wspierać w tym zakresie nauczycieli i innych specjalistów. Zakres jego działań dotyczy wszystkich uczniów wymagających wsparcia, a nie jedynie uczniów posiadających orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego. To, że nauczyciel ten ma kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej, nie oznacza, że jego wiedza i kompetencje nie są przydatne w szkole ogólnodostępnej. Pedagog specjalny w ramach swoich obowiązków może wspierać uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi nawet jeżeli nie wynikają one z niepełnosprawności.
Co robi pedagog specjalny w szkole, gdy nie ma uczniów z orzeczeniem
Zgodnie z § 24a rozporządzenia MEN z 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej, do zadań pedagoga specjalnego w przedszkolach i szkołach należy w szczególności:
1. współpraca z nauczycielami, wychowawcami grup wychowawczych lub innymi specjalistami, rodzicami oraz uczniami w:
- rekomendowaniu dyrektorowi przedszkola, szkoły lub placówki do realizacji działań w zakresie zapewnienia aktywnego i pełnego uczestnictwa uczniów w życiu przedszkola, szkoły i placówki oraz dostępności,
- prowadzeniu badań i działań diagnostycznych związanych z rozpoznawaniem indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów w celu określenia mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów oraz przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu uczniów, w tym barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie ucznia i jego uczestnictwo w życiu przedszkola, szkoły i placówki,
- rozwiązywaniu problemów dydaktycznych i wychowawczych uczniów,
- określaniu niezbędnych do nauki warunków, sprzętu specjalistycznego i środków dydaktycznych, w tym wykorzystujących technologie informacyjno-komunikacyjne, odpowiednich ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne ucznia;
2. współpraca z zespołem w zakresie opracowania i realizacji indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, w tym zapewnienia mu pomocy psychologiczno-pedagogicznej;
- wspieranie nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i innych specjalistów w:
- rozpoznawaniu przyczyn niepowodzeń edukacyjnych uczniów lub trudności w ich funkcjonowaniu, w tym barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie ucznia i jego uczestnictwo w życiu przedszkola, szkoły lub placówki,
- udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej w bezpośredniej pracy z uczniem,
- dostosowaniu sposobów i metod pracy do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych ucznia oraz jego możliwości psychofizycznych,
- doborze metod, form kształcenia i środków dydaktycznych do potrzeb uczniów;
4. udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej uczniom, rodzicom uczniów i nauczycielom;
5. współpraca, w zależności od potrzeb, z innymi podmiotami,
6. przedstawianie radzie pedagogicznej propozycji w zakresie doskonalenia zawodowego nauczycieli przedszkola, szkoły lub placówki w zakresie zadań na rzecz wsparcia uczniów, rodziców i nauczycieli.
Jak widać, katalog zadań pedagoga specjalnego jest szeroki i nie ogranicza się do prowadzenia zajęć rewalidacyjnych dla dzieci lub uczniów.
Nauczyciel pedagog specjalny w szkole realizuje zadania z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej
Jak wynika z przywołanych przepisów oraz stanowiska MEiN dostępnego na stronie internetowej MEiN pedagog specjalny realizuje przede wszystkim zadania z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej – dzieciom, uczniom, rodzicom i nauczycielom.
Proszę również zwrócić uwagę, że w uzasadnieniu do zmian związanych z wprowadzeniem nowego stanowiska pedagoga specjalnego, zadania realizowane przez pedagogów specjalnych uzupełniają zadania realizowane przez innych nauczycieli specjalistów w zakresie:
- rozpoznawania specjalnych potrzeb edukacyjnych uczniów oraz
- planowania dla nich wsparcia odpowiadającego ich potrzebom rozwojowym i edukacyjnym.
Zgodnie z intencją ustawodawcy wprowadzenie do szkół nowego specjalisty ma celu poprawę funkcjonowania uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w przedszkolach, szkołach i placówkach. Jednym ze środków do osiągnięcia tego celu ma być zapewnienie wsparcia nauczycielom prowadzącym obowiązkowe zajęcia edukacyjne z tymi uczniami.
