Walka z dezinformacją – rusza ogólnopolska kampania edukacyjna

Ze strony internetowej Ministerstw Edukacji i Nauki dowiadujemy się, że rusza ogólnopolska kampania edukacyjna FakeHunter-Edu skierowana do uczniów i nauczycieli szkół ponadpodstawowych oraz dorosłej części społeczeństwa. Celem kampanii jest walka z dezinformacją oraz rozwijanie umiejętności krytycznego podejścia do treści publikowanych w mediach społecznościowych i internecie. W ramach kampanii powstaną materiały informacyjne, scenariusze lekcji oraz ćwiczenia praktyczne.

Konieczna walka z dezinformacją i nieprawdziwymi informacjami

W odpowiedzi na potrzebę walki z dezinformacją realizowana będzie ogólnopolska kampania informacyjna FakeHunter-Edu. W ramach inicjatywy powstały materiały wideo dotyczące fake newsów, scenariusze zajęć oraz ćwiczenia praktyczne przygotowują:

Ministerstwo Edukacji i Nauki,
GovTech Polska,
Instytut Badań Edukacyjnych,
Polska Agencja Prasowa.

Podczas zajęć uczniowie dowiedzą się:

jak świadomie korzystać z mediów społecznościowych,
jakie mechanizmy stoją za powstaniem fake newsów,
kto i w jakim celu produkuje i dystrybuuje fake newsy,
jak sobie radzić z fake newsami.

Najważniejsze cele kampanii, to zwrócenie uwagi na skalę zjawiska dezinformacji oraz pogłębienie wiedzy na tematów fake newsów. Organizatorzy chcą również zaprezentować narzędzia, które pozwolą podejmować świadome i racjonalne decyzje w wirtualnej przestrzeni.

Edukacja jako broń w walce z fake newsami

W walce ze zjawiskiem dezinformacji i rozpowszechnianiem fake newsów kluczową rolę odgrywa edukacja wszystkich grup społecznych i wiekowych rozumiana jako długofalowy proces uczenia się przez całe życie. Niezbędne jest podejmowanie działań ukierunkowanych na rozwój krytycznego myślenia i kompetencji cyfrowych, szczególnie u młodych ludzi. Wiedza o mediach i ich funkcjonowaniu, połączona z analizą dostarczanych treści, a także kształtowanie nawyku weryfikacji autorów i źródeł pozyskiwanych informacji są konieczne, aby dostrzegać potencjalne zagrożenia i wiedzieć, jak wobec nich się zachować.

Zjawisko dezinformacji w sieci przybiera na sile

Użytkownicy mediów społecznościowych i internetu zmagają się ze zjawiskiem tzw. dezinformacji, które rozpowszechniło się na masowa skalę i wciąż przybiera na sile.

Fałszywe wiadomości, tzw. fake newsy, to celowo wprowadzane do obiegu informacyjnego wiadomości w całości lub części nieprawdziwe. Celem ich tworzenia i „wpuszczania do obiegu” jest:

doprowadzenie do zmiany postawy lub reakcji wobec aktualnych wydarzeń,
wywołanie paniki,
destabilizacja systemu,
chęć skłócenia lub zszokowania społeczeństwa.

Fake newsy mogą udawać prawdziwe informacje, treści naukowe, tweety nieistniejących osób lub memy internetowe. Bardzo często rozpowszechniane są za pomocą agresywnych i zautomatyzowanych technik, takich jak boty, sztuczna inteligencja czy trollowanie.

Selekcji informacji w mediach społecznościowych dokonują sami użytkownicy, komentując i udostępniając wybrane komunikaty (tj. ttóre wcześniej udostępnili ich znajomi lub członkowie tej samej grupy, a więc często osoby bliskie i zaufane). W ten sposób wiadomość ulega wzmocnieniu i zaczyna rozprzestrzeniać się szerzej, niezależnie od pierwotnego źródła i autora.

Młodzi ludzie na bieżąco śledzą informacje udostępniane w mediach społeczności i internecie. Często szybko i bez wcześniejszej weryfikacji przekazują je dalej. Fake newsy rozchodzą się sześć razy szybciej niż informacje prawdziwe. Prawdopodobieństwo ich udostępnienia jest o 70% wyższe niż w odniesieniu do prawdziwych, zweryfikowanych wiadomości.

Zjawisku dezinformacji może przeciwdziałać aktywne społeczeństwo obywatelskie. Kluczowe znaczenie ma budowanie świadomości na temat prawdziwych intencji twórców fake newsów, które ma bezpośredni wpływ na indywidualne i zbiorowe decyzje oraz działania.

Tutaj można zapoznać się z raportami facktcheckingowymi. Dziennikarze serwisu codziennie sprawdzają informacje przesyłane przez internautów, które ich zdaniem mogą być fałszywe. #FakeHunter działa już ponad dwa lata i zweryfikował ponad 2000 fake newsów.

Zjawisko dezinformacji – materiały edukacyjne NASK

Warto dodać, ze także eksperci z NASK (Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej) opracowali materiały edukacyjne dotyczące zjawiska dezinformacji. Są wśród nich konspekty lekcji dla klas V-VII szkoły podstawowej oraz szkół ponadpodstawowych. Warto sięgnąć po nie właśnie teraz – tuż przed wakacjami.

Materiały przygotowane przez NASK przybliżają najważniejsze pojęcia związane ze zjawiskiem dezinformacji. Zawierają także propozycje praktycznych ćwiczeń oraz pomocy dydaktycznych, które można wykorzystać podczas zajęć z uczniami.

Scenariusze zajęć zostały przygotowane, aby zwrócić uwagę młodych ludzi na konsekwencje związane z rozpowszechnianiem nieprawdziwych i niesprawdzonych informacji.

Materiały mają uwagę młodych ludzi na problem dezinformacji w internecie oraz w mediach społecznościowych, a także nauczyć ich, jak weryfikować informacje oraz bronić się przed negatywnymi skutkami fake newsów.

Pobierz materiały edukacyjne NASK >>

Źródło: strona internetowa Ministerstwa Edukacji i Nauki